Suriye’nin Güneyinde Tehlikeli Tırmanış: Süveyda’da Neler Oluyor?
Suriye, Mart ayında Alevilere yönelik şiddet olaylarının ardından şimdi de ülkenin güneyindeki Süveyda ilinde patlak veren çatışmalarla yeni bir tehlikeli dönemece girdi. Ürdün sınırında yer alan ve çoğunlukla Dürzi nüfusun yaşadığı bölgede, Dürziler ile Sünni Bedevi Arap aşiretleri arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor.
Çatışmaların Bilançosu ve Resmi Açıklamalar
Suriye İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Süveyda’daki olaylar sonucunda 30’dan fazla kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 100 kişi yaralandı. Bakanlık, çatışmaları sonlandırmak amacıyla bölgeye güvenlik güçlerinin sevk edildiğini ve doğrudan müdahaleye başlanacağını duyurarak yerel halktan iş birliği talep etti. Öte yandan, bir Suriye Savunma Bakanlığı kaynağı, bölgeye yapılan askeri sevkiyat sırasında Dürzi güçlerin ordu birliklerine saldırarak 18 askeri öldürdüğünü ve 9 askeri rehin aldığını iddia etti. İçişleri Bakanlığı, mevcut gerilimi “önceki dönemlerde biriken gerginlikler ve talihsiz çatışmaların bir sonucu” olarak nitelendirdi.
Dürzi Liderlerinden Sert Tepki ve Koruma Çağrısı
Dürzilerin önde gelen liderlerinden Hikmet El Hicri, yaptığı yazılı açıklamada Suriye ordusu ve güvenlik güçlerinin bölgeye girişine izin vermeyeceklerini belirtti. Hicri, Şam yönetimini Bedevi aşiretlere askeri destek sağlamakla suçlayarak “acil uluslararası koruma” çağrısında bulundu ve Suriye ordusunu “tekfirci silahlı gruplara” destek vermekle itham etti. Bu gelişmelerin ardından kent merkezine giren ordu güçleri ile Dürzi silahlı gruplar arasında yer yer çatışmaların yaşandığı bildirildi.
Krizin Başlangıcı ve Tırmanışı
Görgü tanıklarına göre şiddet olayları, Cuma günü Şam ile Süveyda’yı birbirine bağlayan otoyolda bir Dürzi tüccarın kaçırılması gibi bir dizi adam kaçırma vakasının ardından patlak verdi. Araştırmacı Rayan Marouf, durumun ciddiyetine dikkat çekti.
“Bu şiddet döngüsü korkutucu bir şekilde patladı ve eğer sona ermezse bir kan gölüne doğru gidiyoruz.”
Bölgede Nisan ve Mayıs aylarında da güvenlik güçleri ile Dürzi silahlı gruplar arasında çatışmalar yaşanmıştı.
Uluslararası Aktörlerin Rolü ve Açıklamaları
İsrail’in Müdahalesi ve Tutumu
Çatışmalar şiddetlenirken, İsrail ordusu Süveyda ili yakınlarındaki El-Mezraa köyünde “çok sayıda tankın” hedef alındığını duyurdu. Katar merkezli ‘El-Arabi’ kanalı, saldırıların Suriye ordusunun ilerlediği bir yolu hedef aldığını bildirdi. İsrail savaş uçaklarının da bölge üzerinde uçuş yaptığı gözlemlendi. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, konuya ilişkin net bir tavır sergiledi.
“Dürzilere zarar verilmesine izin vermeyeceğiz, İsrail kenarda durmayacak.”
Rusya, Türkiye ve Kürt Yönetiminin Pozisyonu
Bölgedeki gelişmeler uluslararası aktörleri de harekete geçirdi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Suriye’nin yeni hükümetiyle Tartus ve Hmeymim üslerinin geleceği dahil tüm konularda diyaloğun sürdüğünü açıkladı. Suriye’nin kuzeydoğusundaki sözde Kürt yönetimi ise, fiili özerkliği korumak amacıyla “ademi merkeziyetçi bir Suriye” talebini yineledi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli ise Türkiye’nin pozisyonunu sosyal medya üzerinden paylaştı. Keçeli, şiddetin yerel diyalog yoluyla sona erdirilmesi ve Suriye’nin egemenliğine öncelik verilmesi gerektiğini belirterek, Türkiye’nin istikrar ve uzlaşı çabalarına desteğini sürdüreceğini kaydetti.