Türkiye ve Gürcistan Ticaretinde Yeni Dönem: STA Kuralları PAAMK ile Uyumlu Hale Geliyor

Türkiye ve Gürcistan Ticari İlişkilerde Yeni Bir Sayfa Açıyor

Ticaret Bakanlığı kaynaklarına göre, Bakan Ömer Bolat, Gürcistan’a önemli bir resmi ziyaret gerçekleştirecek. Bu ziyaretin merkezinde, iki ülke liderlerinin belirlediği 5 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşmak için atılacak stratejik adımlar yer alıyor. Ziyaret sırasında, ticareti kolaylaştırmak ve lojistik ile gümrük işbirliğini güçlendirmek amacıyla üst düzey temaslar kurulacak.

Üst Düzey Görüşmeler ve İş Dünyası Buluşması

Bakan Bolat, ziyaret kapsamında Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Kavelaşvili ve Başbakan İrakli Kobakhidze tarafından kabul edilecek. Ayrıca, Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Mariam Kvrivishvili ve Maliye Bakanı Lasha Khutsishvili ile de ikili görüşmeler yapacak. Ziyaretin önemli bir parçası olarak, Gürcistan’da yerleşik iş insanlarının katılımıyla Türkiye-Gürcistan İş Forumu düzenlenecek. Bu forumda, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler masaya yatırılacak ve potansiyel işbirliği projeleri değerlendirilecek.

Serbest Ticaret Anlaşması’nda Stratejik Güncelleme

Ziyaretin en somut çıktılarından biri, Türkiye-Gürcistan Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA) menşe kurallarının revize edilmesine yönelik kararın imzalanması olacak. Bakan Bolat ve mevkidaşı Kvrivishvili tarafından imzalanacak bu kararla, STA’nın menşe kuralları Pan-Avrupa-Akdeniz Bölgesel Konvansiyonu (PAAMK) ile uyumlu hale getirilecek. Bu revizyon, 2026’da yürürlüğe girecek yeni çapraz kümülasyon kuralları sayesinde ikili ticaretin ve bölgesel tedarik zincirlerinin kesintisiz devamlılığını güvence altına almayı hedefliyor.

STA’nın Kapsamı Genişletiliyor

1 Kasım 2008’de yürürlüğe giren STA ile sanayi ürünlerinde gümrük vergileri ve miktar kısıtlamaları kaldırılmıştı. Anlaşmanın ilave tarım tavizleri ve hizmet ticaretini de kapsayacak şekilde genişletilmesine yönelik çalışmaların kısa sürede tamamlanması bekleniyor.

Rakamlarla Türkiye-Gürcistan Ekonomik İlişkileri

2008’de yürürlüğe giren anlaşma, iki ülke arasındaki ticaret hacminde istikrarlı bir artış sağladı. 2008 yılında 1,5 milyar dolar olan ticaret hacmi, 2024 itibarıyla 3,4 milyar dolara yükseldi. Türkiye, uzun yıllardır Gürcistan’ın en büyük ticaret ortağı konumundadır.

  • 2023 İhracat: Türkiye’den Gürcistan’a 2,75 milyar dolar
  • 2023 İthalat: Gürcistan’dan Türkiye’ye 616 milyon dolar
  • Türk Yatırımları: Gürcistan’da doğrudan 238 milyon dolar (üçüncü ülkeler üzerinden yapılanlarla birlikte 1,5 milyar dolar)
  • Gürcü Yatırımları: Türkiye’de 53 milyon dolar
  • Müteahhitlik Projeleri: Türk firmaları Gürcistan’da bugüne kadar 5,6 milyar dolar değerinde 304 proje üstlendi.

Ayrıca, Gürcistan’da 2.200’den fazla Türk ortaklı firma faaliyet göstermekte ve ülke ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır.

PAAMK Sistemi Nedir?

Pan-Avrupa-Akdeniz Bölgesel Konvansiyonu (PAAMK), çapraz menşe kümülasyonu esasına dayalı bir serbest ticaret alanı sistemidir. Bu sistem, üye ülkeler arasında üretilen malların, menşe kuralları çerçevesinde diğer üye ülkelerde de yerli ürün gibi işlem görmesini sağlar.

PAAMK Sistemine Dahil Olanlar

  • Türkiye
  • Avrupa Birliği (AB)
  • EFTA ülkeleri (İsviçre, Lihtenştayn, İzlanda ve Norveç)
  • Cezayir, Fas, Filistin, İsrail, Lübnan, Mısır, Tunus, Ürdün
  • Faroe Adaları

Türkiye, bu sistem kapsamında halihazırda AB, EFTA ülkeleri, Fas, İsrail, Mısır, Tunus ve Ürdün ile tercihli ticarette çapraz menşe kümülasyonu uygulamaktadır.