Yunanistan Ekonomisinde Turizmin Yeri ve Etkileri
Yunanistan Turizm İşletmeleri Birliği Enstitüsü’nün (INSETE) 2024 raporuna göre, turizm sektörü Yunanistan ekonomisi için hayati bir rol oynamaya devam ediyor. Zengin tarihi, eşsiz doğal güzellikleri ve canlı Akdeniz kültürüyle milyonlarca ziyaretçiyi çeken ülke, bu sektörden önemli ölçüde gelir elde etmektedir. 2024 yılında turizmin ülke ekonomisine doğrudan katkısı 30,2 milyar avro olarak gerçekleşti. Bu rakam, ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 13‘üne denk geliyor. Sektörün diğer alanlara olan dolaylı etkileri de dahil edildiğinde, turizmin GSYH’ye toplam katkısı yüzde 30’u aşıyor.
İstihdam açısından da turizm, 2024’ün üçüncü çeyreğinde toplam istihdamın yüzde 16,5‘ini oluşturdu. Ülkeye gelen turist sayısı ise bir önceki yıla göre 3,2 milyon artarak 35,9 milyona ulaştı.
Aşırı Turizmin Yarattığı Zorluklar ve Hükümetin Önlemleri
Turizmin ekonomik faydalarına rağmen, sektörün büyümesi bazı ciddi sorunları da beraberinde getiriyor. Özellikle turistik bölgelerde artan kiralar, su kaynaklarının azalması ve altyapı yetersizlikleri gibi konular Yunan basınında sıkça gündeme gelmektedir. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Eylül 2024’te yaptığı bir açıklamada bu sorunlara dikkat çekti.
Kira Artışları ve Konut Sorununa Yönelik Tedbirler
Başbakan Miçotakis, özellikle popüler turizm bölgelerinde yaşanan kiralık ev bulma sorununa çözüm üretmek amacıyla bir dizi önlem alınacağını duyurdu. Bu önlemler arasında, ev sahiplerini evlerini kısa süreli kiralamak yerine uzun vadeli kiraya vermeye teşvik edecek vergi düzenlemeleri de bulunuyor.
Altyapı ve Kruz Gemisi Vergileri
Miçotakis ayrıca, bazı ada ve bölgelerdeki altyapı sıkıntılarını gidermek için limanlara demirleyen kruz gemilerinden alınan vergilerin yaz döneminde artırılacağını belirtti. Özellikle Santorini ve Mikonos gibi adalarda kruz gemilerine yönelik liman vergisi diğer bölgelere göre daha yüksek olacak ve bu gelirler doğrudan turizm bölgelerinin altyapı ihtiyaçları için kullanılacak.
Uzmanlar Aşırı Turizmi Değerlendiriyor
Pire Üniversitesi Turizm Çalışmaları Bölümü Öğretim Üyesi Sotirios Varelas, turizmin Yunanistan üzerindeki hem olumlu hem de olumsuz etkilerini değerlendirdi. Varelas, sektörün GSYH ve istihdama olan katkısını vurgularken, turizmin sosyal boyutuna da dikkat çekti.
Bir insan ziyaret ettiği ülkeyi sevmişse, ona kötü bir şey yapması mümkün değil. Turizm, halklar için bir barış unsurudur.
Varelas, ucuz ulaşım ve konaklama imkanlarının artmasıyla dünya genelinde seyahatlerin kolaylaştığını, ancak bunun Barselona gibi şehirlerde büyük bir baskı yarattığını belirtti. Atina’nın pandemi öncesi 2019’da 6 milyon olan ziyaretçi sayısının şimdi yıllık 8 milyona ulaştığını ifade etti.
Aşırı Turizmin Somut Sorunları
Yapılan bir araştırmaya göre, Atina’daki temel sorunlardan biri kısa süreli kiralanan evlerdir. Varelas, “Atina merkezindeki çoğu ev kısa süreli kiralama için kullanılıyor. Bunun sonucu olarak orta gelirli bir Atinalı kalacak ev bulamıyor. Kiralarda büyük bir artış var,” dedi. Turist otobüslerinin yarattığı trafik sıkışıklığı ve Santorini Adası‘nda kruz gemileriyle bir günde gelen 8 bin turistin yarattığı anlık yoğunluk diğer önemli sorunlar arasında yer alıyor. Bu sorunlar Zakintos, Girit ve Mikonos gibi adalarda da yaşanmakta olup, bazı bölgelerde yeni otel inşaatları yasaklanmıştır. Varelas, su tüketimi, atık yönetimi ve karbon salınımı gibi konuları izlemek için ülke genelinde özel gözlem merkezleri kurulduğunu ekledi.
Sektör Temsilcileri ve Emlak Piyasasının Görüşü
Yunanistan Seyahat Acentaları Birliği Federasyonu Başkanı Lisandros Çilidis, turizmin sadece ekonomik değil, aynı zamanda kültürel alışverişi teşvik eden bir unsur olduğunu belirtti. Çilidis, evlerin kısa süreli kiralanmasının ev sahipleri için avantajlı olmasının kiraları artırdığını kabul etse de, bu modelin bireysel seyahat edenler için ekonomik bir seçenek sunduğunu ve bu yüzden karşı çıkılmaması gerektiğini savundu.
Kısa Süreli Kiralamalara Gelen Kısıtlamalar
Atina’da faaliyet gösteren gayrimenkul danışmanı Ioulia Kalanci, hükümetin kira artışlarını önlemek için geçen yıl kısa süreli kiralamalara kısıtlama getirdiğini belirtti. Bu kısıtlamalar çerçevesinde, kiraların yüksek olduğu bölgelerde yeni kısa süreli kiralama izinleri verilmiyor. Kalanci, “Bana göre kısıtlamanın bir başka sebebi de otelcilerden gelen baskı,” diyerek kararın arkasındaki bir diğer dinamiğe işaret etti.