ABD Tarifeleri Küresel Piyasaları Nasıl Etkiliyor?
Küresel piyasalar, ABD’de açıklanan enflasyon verilerinin gümrük tarifelerinin yansımalarını göstermesi ve bu durumun ABD Merkez Bankası’nın (Fed) para politikası adımlarına dair belirsizliği artırmasıyla dalgalı bir seyir izliyor. Dünya ekonomileri enflasyon ve resesyon ikilemiyle boğuşurken, ABD’nin uyguladığı tarifeler ekonomik göstergelerde kendini hissettirmeye başladı.
ABD Enflasyon Verileri ve Fed’in Para Politikası
ABD’de açıklanan son enflasyon verileri, tarifelerin etkisinin henüz sınırlı olduğunu gösterse de, Fed’in para politikası adımlarında temkinli davranacağı beklentisini güçlendirdi. Ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve çekirdek TÜFE verileri şu şekilde açıklandı:
- Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE): Haziran ayında aylık bazda %0,3, yıllık bazda ise %2,7 artış gösterdi. Bu, aylık enflasyonda ocaktan, yıllık enflasyonda ise şubattan bu yana en yüksek seviye oldu.
- Çekirdek TÜFE: Enerji ve gıda fiyatları hariç çekirdek TÜFE, haziranda aylık %0,2 ve yıllık %2,9 artış kaydetti.
Analistler, tarife kaynaklı risklerin devam ettiğini belirterek, Fed’in enflasyon ve istihdam piyasası hakkında daha net bir tablo görene kadar faiz indirimlerini erteleyebileceğini ifade ediyor. Enflasyon verilerinin ardından para piyasalarında Fed’in eylül ayında faiz indirimine gitme ihtimali zayıflasa da, yıl içinde toplam iki faiz indirimi beklentisi korunuyor. Tarifelerin enflasyonist etkisinin yılın son çeyreğinde daha belirgin hale gelmesi bekleniyor.
Siyasi Baskılar ve Fed Yetkililerinin Görüşleri
Enflasyonla mücadele eden Fed üzerindeki siyasi baskı da artıyor. ABD Başkanı Donald Trump, verilerin ardından sosyal medya üzerinden bir çağrıda bulundu.
Tüketici fiyatları düşük. Fed faiz oranını düşürün, şimdi.
Trump, Fed’in faizleri 3 puan düşürmesi gerektiğini ve bu sayede yılda 1 trilyon dolar tasarruf edilebileceğini savundu. Ayrıca, Hazine Bakanı Scott Bessent’in Fed Başkanı Jerome Powell’ın yerine geçme ihtimali sorulduğunda, “O bir seçenek ve çok iyi,” yanıtını verdi.
Fed Yetkililerinden Açıklamalar
Boston Fed Başkanı Susan Collins, belirsizlik ortamında politika belirlemenin zorluğuna dikkat çekerek, tarifelerin yılın ikinci yarısında enflasyonu artıracağını ve çekirdek enflasyonun yıl sonuna kadar %3 civarında olacağını öngördü. Dallas Fed Başkanı Lorie Logan ise enflasyonu kontrol altına almak için faizlerin bir süre daha sabit tutulması gerekebileceğini, ancak ekonomik verilerde zayıflama olursa faiz indiriminin mümkün olduğunu belirtti.
Piyasalardaki Son Durum
Bu gelişmelerle birlikte ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi %4,49 seviyesine yükselirken, dolar endeksi Fed’in temkinli duruşunu sürdüreceği beklentisiyle 98,6‘ya çıktı. Doların güçlenmesi altını baskılarken, altının ons fiyatı 3.337 dolar seviyelerinde dengelendi. Brent petrolün varil fiyatı ise %0,1 artışla 68,4 dolardan işlem görüyor.
Kurumsal Gelişmeler ve Borsa Hareketleri
ABD’nin önde gelen bankaları ikinci çeyrek bilançolarını açıkladı:
- JPMorgan Chase: Net karı %17 azaldı, hisseleri yaklaşık %1 düştü.
- Wells Fargo: Karı %0,6 arttı, hisseleri %5,5 düştü.
- Citigroup: Karı %25 yükseldi, hisseleri %4’e yakın arttı.
Öte yandan, Çin’e H20 çiplerinin satışına devam etmeyi planladığını duyuran Nvidia‘nın hisseleri %4 değer kazandı. Bu artış, Nasdaq endeksini pozitif bölgede tuttu. New York Borsası’nda S&P 500 %0,4 ve Dow Jones %0,98 gerilerken, Nasdaq %0,18 yükseldi.
Avrupa ve Asya Piyasalarına Bakış
Avro Bölgesi’nde Belirsizlik Sürüyor
Avrupa borsaları, ABD verilerinin ardından satış ağırlıklı bir seyir izledi. ABD ile AB arasındaki tarife gerilimi devam ederken, İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey, IMF’nin küresel ekonomideki dengesizliklerle mücadelede kilit rol oynaması gerektiğini vurguladı. Dün Avrupa’da endeksler günü kayıpla kapattı:
- İngiltere FTSE 100: %0,66 düşüş
- Almanya DAX 40: %0,42 düşüş
- İtalya FTSE MIB 30: %0,66 düşüş
- Fransa CAC 40: %0,54 düşüş
Asya Piyasaları Karışık Seyrediyor
Asya’da Nvidia’nın Çin’e çip sevkiyatına yeniden başlayacağı haberi teknoloji hisselerini destekledi. Nvidia CEO’su Jensen Huang, ABD yönetiminin yerli üretimi güçlendirme çabalarına destek verdiklerini belirtti. Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng ise ülkenin sanayi modernizasyonunu hızlandırdığını ifade etti. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 %0,5 artarken, Güney Kore’de Kospi %0,8 geriledi.
Türkiye Piyasaları ve Beklentiler
Borsa İstanbul, “15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü” nedeniyle salı günü kapalıydı. Pazartesi günü BIST 100 endeksi, %1,28 değer kaybıyla 10.225,48 puandan kapanmıştı. Dolar/TL ise güne %0,1 artışla 40,2050 seviyesinden başladı. Analistler, BIST 100 endeksinde 10.100 ve 10.000 puanın destek, 10.300 ve 10.400 seviyelerinin ise direnç olduğunu belirtiyor.
Piyasalarda Bugün Takip Edilecek Veriler
- 09.00: İngiltere, Haziran Ayı TÜFE
- 10.00: Türkiye, Mayıs Ayı Özel Sektör Yurt Dışı Kredi Borcu
- 11.00: Türkiye, Haziran Ayı Bütçe Dengesi
- 12.00: Avro Bölgesi, Ağustos Ayı Dış Ticaret Dengesi
- 15.30: ABD, Haziran Ayı ÜFE
- 16.15: ABD, Haziran Ayı Sanayi Üretimi ve Kapasite Kullanım Oranı
- 21.00: ABD, Fed’in Bej Kitap Raporu