Antarktika’nın Derinliklerinde 34 Milyon Yıllık Bir Sır Açığa Çıktı
İngiltere’deki Durham Üniversitesi‘nden bilim insanları, Antarktika üzerine yapılan sayısız araştırmadan elde edilen radar verilerini birleştirerek, 34 milyon yıldır buzun altında saklı kalmış antik bir araziyi gün yüzüne çıkardı. Bu keşif, Doğu Antarktika Buz Tabakası’nın altında yatan ve geçmişin izlerini taşıyan geniş düzlükleri ortaya koyuyor.
Çalışmanın başyazarı Dr. Guy Paxman, “Doğu Antarktika Buz Tabakası’nın altında kalan bu manzara, sadece Dünya’da değil, Güneş Sistemi’ndeki tüm karasal gezegenler arasında en gizemli olanlardan biri” diyerek buluşun önemini vurguladı.
Nehirlerin Şekillendirdiği Kayıp Bir Dünya
Bilim dünyası, Antarktika buz örtüsünün altında dağlar ve derin vadiler olduğunu uzun zamandır biliyordu. Ancak bu yeni çalışma, çok daha eski bir yapıyı, kıtanın buzla kaplanmasından önceki döneme ait nehir sistemlerinin oluşturduğu geniş ve düz arazileri haritalandırdı. Araştırma ekibi, Doğu Antarktika kıyısının yüzde 40’ını kapsayan toplam 31 farklı düz yüzey tespit etti. Bu yüzeylerin, yaklaşık 80 milyon yıl önce bölgede akan nehirler tarafından şekillendirildiği düşünülüyor.
Araştırmaya katkıda bulunan Newcastle Üniversitesi’nden Profesör Neil Ross, “Antarktika buz tabakalarının altında ‘düz’ yüzeylere dair bazı parçalı kanıtlar uzun süredir vardı. Bu çalışma, bu verileri bir araya getirerek büyük resmi ortaya çıkardı” şeklinde konuştu.
Antik Manzaranın İklimi Nasıldı?
Araştırmacılar, bu ‘kayıp dünyanın’ geçmişteki iklimine dair de ipuçları sunuyor. Çalışmanın yazarlarından Profesör Stewart Jamieson, bu antik arazinin geçmişteki ikliminin, zaman dilimine bağlı olarak günümüz Patagonya’sını veya hatta tropikal bölgeleri andırabileceğini belirtiyor.
Profesör Stewart Jamieson, “Bu antik manzaranın tam olarak nasıl göründüğünü söylemek zor. Ancak ne kadar geriye gittiğinize bağlı olarak, bölgenin iklimi modern Patagonya’yı ya da hatta tropikal bölgeleri andırıyor olabilir” dedi.
Buz Tabakasının Hareketine ve Küresel Isınmaya Etkisi
Nature Geoscience dergisinde yayımlanan makaleye göre, keşfedilen bu düz arazilerin önemli bir etkisi var: Buz, bu yüzeylerin üzerinde çok daha yavaş hareket ediyor. Bu düzlükler, buz akışını yavaşlatan doğal bir bariyer görevi görüyor. Bu bilgi, küresel ısınma nedeniyle hızlanan Antarktika’daki buz kaybını modellemek ve gelecekteki değişimleri öngörmek için kritik bir önem taşıyor.
Dr. Paxman, “Keşfettiğimiz bu düz yüzeyler, 30 milyon yıldan fazla bir süredir neredeyse hiç bozulmadan kalmayı başardı. Bu da buz tabakasının bazı kısımlarının bu manzarayı aşındırmak yerine koruduğunu gösteriyor” diye ekledi. Bu veriler, bilim insanlarına Antarktika buz tabakasının iklim değişikliğine nasıl tepki vereceğini anlama konusunda değerli bilgiler sunacak.