Gizemli Çin Uydusu Altı Gün Sonra Sinyal Verdi
Çin’in Shiyan-28B 01 adını taşıyan gizemli uydusu, fırlatıldıktan sonra altı gün boyunca ortadan kaybolduktan sonra aniden ortaya çıkarak uluslararası uzay topluluğunda şaşkınlık yarattı. 3 Temmuz‘da Çin’in Xichang Uydu Fırlatma Merkezi‘nden uzaya gönderilen uydudan, standart protokollerin aksine uzun süre haber alınamadı. Normal şartlarda uyduların fırlatmadan sonraki 24 ila 48 saat içinde tespit edilmesi beklenirken, Shiyan-28B 01 hiçbir uzay gözlem sistemi tarafından izlenememişti.
Ancak bu uzun süren sessizlik, 9 Temmuz‘da sona erdi. ABD Uzay Kuvvetleri’ne bağlı Space Domain Awareness (Uzay Alanı Farkındalığı) Birimi, uyduyu başarıyla tespit ettiğini duyurdu.
Sıra Dışı Yörünge ve Stratejik Şüpheler
Tespit edilen uydu, 794 × 796 kilometrelik bir yörüngede ve yalnızca 11 derecelik bir eğimle hareket ediyordu. Bu durum, fırlatma sırasında planlanan 35 derecelik yörünge eğiminden önemli bir sapma anlamına geliyordu. Uyduyu taşıyan roketin, yörünge eğimini bu denli düşürmek için üç kez yön değiştirmesi, uzmanlar tarafından sıra dışı bir manevra olarak değerlendirildi.
Güney Çin Denizi Üzerindeki Yörünge
Uzay gözlemcisi ve gökbilimci Jonathan McDowell, Çin’in daha önce bu kadar düşük eğimli bir yörünge kullanmadığına dikkat çekti. Bu özel yörünge, uydunun doğrudan Güney Çin Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden geçmesini sağlıyor. Bu durum, özellikle ABD’li uzmanlar arasında uydunun sadece bir teknoloji testi aracı olmadığı, aksine askeri gözetleme veya diğer stratejik amaçlar taşıyabileceği yönündeki şüpheleri artırdı.
Shiyan Serisi ve Askeri Potansiyel Tartışmaları
Shiyan serisi uydular, daha önce de gerçekleştirdikleri gizemli faaliyetlerle gündeme gelmişti. Çin hükümeti bu uyduların uzay ortamını incelemek ve yeni teknolojileri test etmek amacıyla tasarlandığını belirtse de, ABD’li yetkililer bu uyduların büyük bir kısmının askeri amaçlı olabileceğini düşünüyor.
Yakın zamanda yaşanan bir olayda, iki Çin uydusunun yörüngede özel bir kenetlenme operasyonu gerçekleştirerek yakıt transferi yaptığı gözlemlendi. Bu tür bir teknoloji, yörüngedeki uyduların görev süresini uzatarak askeri gözetleme kabiliyetlerini sürekli hale getirme potansiyeli taşıdığı için endişeyle karşılanıyor.
Bu son gelişmeler ışığında, ABD’nin uzay ajansı NASA da Shiyan-28B 01 uydusunun tüm hareketlerini yakından izlemeye almış durumda.