Bakan Healey’den İfşa Skandalı ve Gizlilik Kararına Sert Eleştiri
İngiltere Savunma Bakanı John Healey, Şubat 2022‘de yaklaşık 20 bin Afgan’ın kişisel bilgilerinin ifşa edilmesi ve konuya ilişkin alınan gizlilik kararından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Sky News’e konuşan Healey, İngiltere’ye yardım etmeleri nedeniyle tahliye edilme potansiyeli bulunan bu kişilerin verilerinin sızdırılmasının ardından, dönemin Muhafazakar Parti hükümeti tarafından Ağustos 2023‘te bir “süper tedbir kararı” alındığını belirtti. Bu kararın hem olayın haberleştirilmesini hem de kamuoyuna duyurulmasını engellediğini ifade etti.
Temmuz 2024‘te göreve geldiğinde konuyla ilgili bir risk değerlendirmesi yapmak zorunda kaldığını belirten Healey, karşısında bilgilendirilmemiş bir parlamento ve susturulmuş bir medya bulduğunu söyledi. Bakan, bu durumun şeffaflık ilkesine aykırı olduğunu ve dönemin bakanlarının hesap vermesi gerektiğini vurguladı.
“Eski Bakanlardan Hesap Sorulmalı”
Healey, göreve geldiklerinde karşılaştıkları manzaradan duyduğu endişeyi şu sözlerle ifade etti:
“İktidara geldiğimizde böylesine büyük bir ifşanın olmasından ve kamuya açıklanmamış olmasından dolayı çok rahatsızdım. Eski bakanlar tarafından (Bilgileri ifşa olanlar için) gizli bir yeniden yerleştirme programı oluşturulmuş, süper tedbir kararıyla her şey, kimsenin ne olduğunu öğrenemeyeceği şekilde gizlenmişti.”
Bir hükümetin bu tür bir yola başvurmasının kendisini son derece rahatsız ettiğini belirten Healey, “Bir hükümetin süper tedbir kararına başvurması beni çok rahatsız eder. Hala uygulamada olan bir süper tedbir kararı var mı onu da bilmiyorum.” diyerek endişelerini dile getirdi.
Tartışmalı Listenin Statüsü ve Yeniden Yerleştirme Planı
Bakan Healey, sızdırılan listede adı geçen 20 bin kişinin tamamının İngiltere’ye getirilmesine yönelik bir planın hiçbir zaman olmadığını açıkladı. Listenin hukuki statüsüne açıklık getiren Healey, şu ifadeleri kullandı:
“İsimlerinin listede bulunması onlara İngiltere’den sığınma talep etme hakkını vermez, Afganistan’daki güçlerimizle bir arada çalışanlara uygulamaya konan yerleştirme programından faydalanmaya uygun hale getirmez. Taliban’ın gücü ele geçirmesinden bu yana geçen süreyle ilgili yaptığımız değerlendirmeye bakarsak bunu meşrulaştıracak bir durum yok. Listede adları yer aldığı için hedef olacaklarına ilişkin bir kesinlik yok.”
Eski Bakan Savunmada, Muhafazakar Parti Özür Diledi
Skandalın yaşandığı dönemde Savunma Bakanı olan Ben Wallace, The Telegraph gazetesine yazdığı bir makalede, süper tedbir kararına başvurduğu için özür dilemeyeceğini belirtti. Wallace, bu adımın bir “örtbas etme” olmadığını, aksine yardım etmek istedikleri insanları koruma amacı taşıdığını savundu. Diğer yandan, Muhafazakar Partinin mevcut lideri Kemi Badenoch, partisi adına yaşanan olaydan dolayı özür diledi.
Skandalın Ortaya Çıkışı
Olay, Yüksek Mahkeme’nin “süper tedbir kararını” kaldırmasıyla kamuoyuna yansıdı. Edinilen bilgilere göre, Şubat 2022‘de bir Savunma Bakanlığı personeli, 150 kişilik bir Afgan listesi yerine yanlışlıkla yaklaşık 20 bin kişinin bilgilerini içeren bir listeyi e-posta ile bazı kişilere gönderdi. Bu büyük veri sızıntısının ardından, koruma amacıyla yaklaşık 7 bin Afgan personelin İngiltere’ye getirildiği açıklandı.