Kritik E-posta Hatası ve Veri Sızıntısı Skandalı
İngiltere, 2022 yılında Savunma Bakanlığı kaynaklı büyük bir güvenlik açığı nedeniyle binlerce Afgan vatandaşını gizli bir operasyonla ülkeye getirmek zorunda kaldı. Skandalın temelinde, Taliban tarafından hedef alınma riski taşıyan yüzlerce kişinin kimlik ve iletişim bilgilerini içeren bir Excel dosyasının yanlışlıkla e-posta ile sızdırılması yatıyor.
Söz konusu hassas belge, 2022’nin başlarında bir bakanlık yetkilisi tarafından yanlışlıkla hükümet dışından bir kişiye gönderildi. Olayın ciddiyeti, bu belgenin 2023 yılında Facebook’ta yayımlanmasıyla daha da arttı ve listedeki tüm bilgiler kamuoyuna sızdı. Listede, İngiltere ordusuyla birlikte görev yapmış Afgan askerler, tercümanlar ve onların aileleri bulunuyordu.
2 Milyar Sterlinlik Gizli Tahliye Operasyonu
Taliban’ın 2021‘de Afganistan’da yönetimi yeniden ele geçirmesi, listede adı geçen kişiler için hayati bir tehlike oluşturdu. Bu durum karşısında, dönemin Muhafazakâr hükümeti, kamuoyundan gizli tutulan ve maliyeti yaklaşık 2 milyar sterline (yaklaşık 2,7 milyar dolar) ulaşan acil bir tahliye programı başlattı.
Veri sızıntısı ve gizli tahliye operasyonu, 2023 yılında alınan bir süper yasa (super-injunction) ile medyanın erişimine kapatılmıştı. Savunma Bakanlığı, haber yapılmasının bu kişileri doğrudan Taliban’ın hedefi haline getirebileceğini savunmuştu. Ancak bu yayın yasağı, geçtiğimiz Salı günü mahkeme tarafından kaldırılarak olayın tüm detaylarının kamuoyuyla paylaşılmasına olanak tanıdı.
Hükümetten Resmi Özür ve Son Durum
İngiltere Savunma Bakanı John Healey, Avam Kamarası’nda yaptığı açıklamada, yaşanan bu ciddi güvenlik ihlali nedeniyle mağdur olan herkesten özür diledi.
“Bu ciddi güvenlik olayı asla yaşanmamalıydı. Önceki hükümet döneminde gerçekleşmiş olsa da, verileri ifşa olan herkese içtenlikle özür borçluyuz.”
İngiltere’ye Getirilenlerin Sayısı ve Hukuki Süreç
Bakan Healey, yürütülen gizli program kapsamında bugüne kadar yaklaşık 4.500 Afgan vatandaşı ve aile üyesinin İngiltere’ye yerleştirildiğini belirtti. Salı günü yayımlanan inceleme özetine göre, bu olay ve diğer programlar dahilinde ülkeye getirilen toplam Afgan sayısının 16 bini aştığı ifade edildi. Hükümet ayrıca, bu veri sızıntısının tek başına yeni iltica hakkı tanımayacağını, zira Taliban’ın sistematik olarak eski hükümet çalışanlarını hedef aldığına dair yeterli delil bulunamadığını duyurdu.
Sızıntıdan etkilenen Afgan vatandaşları ise şimdi İngiltere hükümetine karşı tazminat davaları açmaya hazırlanıyor. İnsan hakları avukatı Sean Humber, mağdurların yaşadığı ‘ağır stres ve kaygı’ nedeniyle önemli miktarda tazminat alma hakları olabileceğini vurguladı.