İç Denetim Raporu: İZBETON’da Kamu Zararı Tespiti
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki olan İZBETON’da gerçekleştirilen iç denetim, çarpıcı usulsüzlükleri gözler önüne serdi. Denetim raporlarına göre, ‘2023 ve 2024 Yılı İş Makineleri ve Kara Taşıtları Kiralanması Hizmeti Alımı’ ihalelerinde görevli kontrol heyeti üyelerinin görevlerini mevzuata aykırı yürüttüğü ve bu durumun kamu zararına yol açtığı tespit edildi. Özellikle 2023 yılının Temmuz ve Ağustos ayları ile 2024’ün ilk üç ayında, toplamda yaklaşık 1,7 milyon lira tutarında haksız ödeme yapıldığı belirlendi. Raporda ayrıca, İZBETON’un ihtiyaç duyduğu araçları istisnai alım yöntemiyle ve mevzuat sınırlarını aşarak temin ettiği, bu işlemlerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na aykırı olduğu ve dönemin İZBETON yöneticilerinin bu süreçte sorumluluğu bulunduğu vurgulandı.
İhale Usulsüzlükleri ve 1.7 Milyon Liralık Fazla Ödeme
Denetim raporunda, ‘2023 ve 2024 Yılı İş Makineleri ve Kara Taşıtları Kiralanması Hizmeti Alımı’ ihalesinde kontrol heyeti üyeleri olan Halil Gündoğdu, Kamil Usta, Ethem Karaibrahimoğlu, Alper Sualp ve Hüseyin Çavdar‘ın, belirli aylara ait hak edişlerde kontrol görevlerini yerine getirmediği belirtildi. Bu ihlaller neticesinde toplam 1 milyon 712 bin 118 lira tutarında fazla ve yersiz ödeme yapıldığı saptandı. Ayrıca, İZBETON’un ihale kapsamında sunması gereken araçlara fiilen sahip olmadığı halde, bu araçları Merkez, Kuzey ve Güney şantiyeleri için kiralanmış gibi gösterdiği ortaya çıktı. Raporlar, bu usulsüz işlemlerde imzası bulunan dönemin İZBETON Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Alphan Bozan ile Genel Müdür Heval Savaş Kaya‘nın sorumluluğuna işaret etti.
Mükerrer Ödemeler ve Çalışmayan Araçlara Yapılan Milyonluk Harcamalar
Denetimler, İZBETON’un 2023 ve 2024 yıllarındaki iş makinesi, araç kiralama ve nakliye hizmet alım ihalelerinde ciddi finansal kayıplar yaşandığını ortaya koydu. Aynı araçların hem iş makinesi hem de nakliye hizmeti hak edişlerinde gösterilmesiyle toplam 3 milyon 683 bin 392 lira mükerrer ödeme yapıldığı vurgulandı. Bu mükerrer ödemelerin bir kısmının, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin İZBETON’a 1 milyon 712 bin 118 lira fazladan ödeme yapmasına neden olduğu belirtildi. Bununla da kalmayıp, ‘İki Ay Süreli İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmeti Alımı’ kapsamında, hak ediş listelerinde yer alan bazı araçların fiilen hiç çalışmadığı halde ödeme yapıldığı ve bu durumun 4 milyon 214 bin 676 liralık yersiz ödemeye yol açtığı tespit edildi.
Usulsüz Harcamalar: Kayıp Faturalar ve Belgesiz Ödemeler
Şirketin 2021-2024 yılları arasındaki seyahat, konaklama, yemek ve organizasyon harcamaları da mercek altına alındı. İncelemeler sonucunda, KDV hariç toplam 6 milyon 534 bin lira tutarındaki harcamada usulsüzlükler saptandı. Toplamda KDV dahil 5 milyon 937 bin 136 lira olan 129 adet faturanın ödemesinin, şirket faaliyetleriyle ilgisini kanıtlayan herhangi bir belge olmaksızın, sadece yöneticilerin imza veya parafıyla yapıldığı anlaşıldı.
Bu ödemelerin dağılımı şu şekilde tespit edildi:
- Dönemin Genel Müdürü Heval Savaş Kaya‘ya ait imza/paraf ile 3 milyon 989 bin 879 TL (107 fatura)
- Dönemin Genel Müdür Vekili Hüseyin Şimşek‘e ait imza/paraf ile 835 bin 083 TL (9 fatura)
- Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Alphan Bozan‘a ait imza/paraf ile 28 bin 524 TL (2 fatura)
Ayrıca, KDV dahil toplam 983 bin 649 lira tutarındaki 11 adet faturanın aslının ibraz edilemediği ve bu ödemelerin kimin talimatıyla yapıldığının belirlenemediği kaydedildi.
Yönetim Kurulu Onayı Olmadan Yapılan Milyonluk Harcamalar
İncelenen harcamaların büyük bir bölümünün seyahat kalemlerinden oluştuğu belirlendi. Bu harcamaların detayları ise şöyle:
- Organizasyon Bedeli: 1.366.032 TL
- Otel Konaklama Bedeli: 2.203.000 TL
- Yemek Gideri: 1.356.756 TL
- Yurt İçi Uçak Bileti: 945.786 TL
- Yurt Dışı Uçak Bileti: 62.000 TL
Faturaların 4 milyon 44 bin 293 liralık kısmının tek bir firmaya, Barhan Turizm Organizasyon Danışmanlık Fuarcılık Ltd. Şti.‘ne ait olduğu tespit edildi. Harcamaların çoğunun dönemin Genel Müdürü Heval Savaş Kaya tarafından bizzat yapıldığı veya bilgisi dahilinde gerçekleştiği ortaya çıktı. Ancak, şirket yönetmeliğine göre genel müdürün bu tür harcamaları Yönetim Kurulu onayına sunması gerekirken, bu yönde alınmış herhangi bir kararın bulunmadığı tespit edildi.
