Rus Donanmasının Gözden Düşen Mirası: Amiral Kuznetsov
Sovyetler Birliği’nden Rus donanmasına miras kalan tek uçak gemisi Amiral Kuznetsov‘un geleceği, askeri ve siyasi çevrelerde büyük bir merak konusu. Rus basınında çıkan son iddialara göre, 2017 yılından beri bakım ve modernizasyon için Murmansk’taki Zvyozdochka Tersanesi‘nde tutulan geminin kalıcı olarak hizmet dışı bırakılması gündemde. Rus donanmasının gemiye olan ilgisinin azaldığı ve bakım sürecinde yaşanan aksaklıkların bu kararda etkili olduğu belirtiliyor.
Uydu görüntüleri, gemi üzerindeki çalışmaların durma noktasına geldiğini gösterirken, İzvestia Gazetesi’ne konuşan kaynaklar, Rus Donanması ve sorumlu şirketin geminin kaderi hakkında nihai bir karar arifesinde olduğunu öne sürüyor. Bu kararın, gemiyi hurdaya ayırmak yönünde olması bekleniyor.
Bitmeyen Kazalar ve Gecikmeler Serisi
Amiral Kuznetsov, 2017‘de Suriye’deki görevinden döndükten sonra kapsamlı bir modernizasyona alınmıştı. Plana göre gemi, Pantsir-M gibi yeni hava savunma sistemleriyle donatılıp 2022‘de tekrar göreve başlayacaktı. Ancak, onarım süreci bir dizi talihsiz olayla gölgelendi.
- 30 Ekim 2018: Kuru havuzda meydana gelen kazada bir vinç geminin güvertesine düştü ve bir personelin ölümüne neden oldu.
- 12 Aralık 2019: Gemide çıkan büyük bir yangın sonucunda iki kişi hayatını kaybetti.
Bu olaylar, onarım takvimini ciddi şekilde aksattı ve projenin maliyetini artırdı. Bakım çalışmaları başlamadan önce de gemi, 2009‘da Akdeniz’de bir yangın ve 2016‘da Suriye operasyonları sırasında iki savaş uçağının kaybı gibi olaylarla gündeme gelmişti.
Üst Düzey Yetkililer Ne Düşünüyor?
Geminin hizmetten çekilmesi fikri, Rus donanmasının üst düzey isimleri tarafından da destekleniyor. Rusya’nın Pasifik Filosu’nun eski komutanı Amiral Sergey Avakyants, konuyla ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Bunlar çok pahalı ve etkisiz deniz silahları. Gelecek, robotik sistem ve insansız hava aracı taşıyıcılarının olacak. Onarımlara devam etmeme kararı verilirse, geriye kalan tek şey Amiral Kuznetsov’u alıp hurdaya ayırıp elden çıkarmak.
Avakyants, klasik uçak gemilerini ‘geçmişte kalmış bir şey’ olarak nitelendirerek modern silahlarla dakikalar içinde yok edilebileceklerini belirtti.
Operasyonel Zorluklar ve Mürettebat Sorunu
Şubat 2023’te kuru havuzdan ayrıldığı bildirilse de, Amiral Kuznetsov’un operasyonel hale gelmesi uzak bir ihtimal olarak görülüyor. En büyük engellerden biri, geminin tecrübeli mürettebatının dağıtılmış olması. Yeni bir mürettebatın eğitimi, özellikle Rusya’nın Ukrayna ile devam eden savaşı göz önüne alındığında, oldukça uzun ve maliyetli bir süreç. Ayrıca, gemide kullanılan Su-33 ve MiG-29KR gibi savaş uçaklarının pilotları, uzun süredir bir uçak gemisinden operasyon yürütmediği için yeteneklerini büyük ölçüde kaybetti. Su-33 gibi platformların yaşlanması ve yerine yeni bir uçak geliştirilmemiş olması da bir diğer önemli sorun.
Kardeş Geminin Farklı Kaderi: Varyag’dan Liaoning’e
Amiral Kuznetsov’un bir de kardeş gemisi bulunuyordu. Sovyetler döneminde Ukrayna’da inşasına başlanan Varyag, birlik dağıldığında %70’i tamamlanmış halde Ukrayna’ya kalmıştı. Ukrayna tarafından satılığa çıkarılan gemi, Çinli bir firma tarafından 20 milyon dolara kumarhane yapılmak üzere satın alındı. Türkiye’nin onayıyla Kasım 2001‘de Boğazlardan geçen gemi, Çin’de kapsamlı bir yenileme sürecine girdi. Varyag, 2011 yılında Liaoning adıyla Çin’in ilk operasyonel uçak gemisi olarak donanmaya katıldı ve bir zamanların hurda adayının kaderi tamamen değişti.