Kosova Meclisi’nde Aylardır Süren Başkanlık Krizi
Kosova’da 9 Şubat‘taki genel seçimin ardından başlayan siyasi kriz, meclis başkanının seçilememesi nedeniyle derinleşerek devam ediyor. 15 Nisan‘da başlayan Genel Kurul oturumu, yönetmelik gereği iki günde bir tekrarlanarak bugüne kadar 47 kez toplanmasına rağmen bir sonuca ulaşılamadı. Bu durum, ülkedeki siyasi istikrarsızlığı ve kurumsal tıkanıklığı gözler önüne seriyor.
Vetevendosje Adayında Israr Ediyor
Seçimlerden birinci parti olarak çıkan Başbakan Albin Kurti‘nin liderliğindeki Kendin Karar Al Hareketi (Vetevendosje), meclis başkanlığı için Albulena Haxhiu‘yu aday gösteriyor. Ancak Haxhiu, başkan seçilebilmek için gereken meclis çoğunluğuna sahip değil. Diğer siyasi partiler, Vetevendosje’nin farklı bir aday göstermesi halinde destek verebileceklerini belirtirken, Vetevendosje kendi adayında ısrarını sürdürüyor.
Anayasa Mahkemesi’nden 30 Günlük Süre
Yaşanan krize müdahale eden Kosova Anayasa Mahkemesi, 26 Haziran‘da açıkladığı kararla meclis oturumunun anayasaya uygun yürütülmediğini bildirdi. Mahkeme, milletvekillerinin kararın ardından 30 gün içinde meclis başkanı ve yardımcılarını seçmesi gerektiğine hükmetti. Bu karar, siyasi partiler üzerindeki baskıyı artırdı.
Uzmanlar Ne Diyor?
Siyasi analistler, mevcut durumu ve olası senaryoları değerlendiriyor.
KDI Araştırmacısı Eugen Cakolli
Meclis çalışmalarını izleyen Kosova Demokratik Enstitüsü (KDI) araştırmacısı Eugen Cakolli, Anayasa Mahkemesi’nin verdiği 30 günlük sürenin sonunda ne olacağına dair hukuki bir açıklama yapılmamasının belirsizliği artırdığına dikkat çekti.
“Bu noktada, siyasi partiler arasında uzlaşmayla meclisin oluşturulması ve ardından feshedilmesi veya sürenin aşılması halinde cumhurbaşkanı kararnamesiyle meclisin feshedilmesi gibi senaryoların her biri mümkün görünüyor. Yeniden seçilememe korkusuyla bazı milletvekilleri belirli tavizler vermeye hazır olabilir.”
Siyaset Bilimci Dritero Arifi
Siyaset bilimi profesörü Dritero Arifi ise Kosova’nın bağımsızlığından bu yana kurumların bu kadar uzun süre kurulamadığı bir dönemin yaşanmadığını vurguladı. Arifi, bu durumun sorumlusu olarak Vetevendosje’nin diğer partilerle diyalog kurmaktaki başarısızlığını gösterdi.
“Bence seçime gitmek şu an için tek seçenek. Cumhuriyete karşı gösterilen ihmalkarlık öyle derinleşti ki seçimler çok iyi bir seçenek olurdu. Partilerin işbirliği konusundaki isteksizliği bu ‘statüko’yu doğurdu ve bu durumun bir çözümü yok. Eğer bu krizden çıkmak için önlem alınmazsa, anayasal ve hukuki olarak bilinmeyen sularda yüzmeye başlayacağız.”
Erken Seçim Formülü Masada
Vetevendosje, son olarak Haxhiu’nun başkan seçilememesi durumunda, 12 Ekim‘de yapılacak yerel seçimlerle birlikte erken genel seçime gidilmesini destekleyeceklerini açıkladı. Anayasa Mahkemesi’nin tanıdığı sürenin sonuna yaklaşılırken, krizin nasıl aşılacağı merak konusu.
9 Şubat Genel Seçim Sonuçları
120 sandalyeli Kosova Meclisi’ndeki sandalye dağılımı şu şekilde olmuştu:
- Vetevendosje: 48 sandalye
- Kosova Demokratik Partisi: 24 sandalye
- Kosova Demokratik Birliği: 20 sandalye
- AAK/NISMA: 8 sandalye
- Sırp Listesi: 9 sandalye
- Kosova Demokratik Türk Partisi: 2 sandalye
- Diğer azınlık partileri: 9 sandalye
Kosova’da yeni hükümetin kurulabilmesi için öncelikle meclis başkanının seçilmesi gerekiyor. Başkanın seçimi ve yeni hükümetin güvenoyu alması için mecliste 61 milletvekilinin desteği şart.