Malatya Kayısısı İhracatında Zirai Don Etkisi: Rakamlar ve Beklentiler
Avrupa Birliği (AB) tarafından coğrafi işaret tescili alan ünlü Malatya kayısısı, 2025 yılının ilk yarısında 115 ülkeye ihraç edildi. Toplamda 29 bin 704 ton kuru kayısı ihracatı gerçekleştirilirken, bu satıştan 151 milyon dolar gelir sağlandı. Ancak bu rakam, geçen yılın aynı döneminde elde edilen 186 milyon 361 bin dolarlık gelire kıyasla yüzde 18,9’luk bir düşüşe işaret ediyor.
Piyasa Değerlendirmesi ve Kalite Vurgusu
Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, konuya ilişkin yaptığı açıklamada Malatya kayısısının dünya pazarındaki eşsiz kalitesine dikkat çekti.
“Orta Asya’da kayısı üretiliyor ve Malatya kayısısına fiyat açısından rakip olsalar da kalite açısından rakibimiz yok. Bundan sonra her ay 2 bin tonun üzerinde ihracat odaklı bir piyasa olacak gibi görünüyor.”
Zirai Don Fiyatları Nasıl Etkiledi?
Özcan, yaşanan zirai donun ürün fiyatları üzerindeki önemli etkilerine de değindi. Don öncesi ve sonrası fiyat makasının ciddi şekilde açıldığını belirten Özcan, durumu şu şekilde özetledi:
- Don Öncesi Fiyat Ortalaması: Kilogram başına 4,7 dolar
- Mevcut Ham Madde Fiyatı: Kilogram başına 9 doların üzerinde
- Gelecek Dönem İhracat Fiyat Tahmini: Kilogram başına 11-12 dolar bandı
Özcan, “Türkiye’de zirai dondan 34 il zarar gördü ancak Malatya en fazla zarar gören illerden biri oldu. Fiyatlardaki sert makas değişikliği nedeniyle ihracatta kısmi bir gerileme bekliyorduk ve bu rakamlara yansıdı” dedi.
Gelecek Dönem ve Stok Durumu
Haziran ayında 2 bin 600 tonun üzerinde bir ihracat yapıldığını ve karşılığında 18 milyon dolar gelir elde edildiğini aktaran Özcan, mevcut durumu şöyle değerlendirdi:
“Geçmiş dönemlerdeki kontratlardan dolayı, ürünün bugün geldiği rakamlara ihracatta ulaşmış değiliz. 2025 yılı mahsulümüz yok denecek kadar az. Rutin ihracatımız elimizde bulunan stoklarla devam ediyor.”