Emtia Piyasasında Yılın İlk Yarısı: Belirsizlik ve Dalgalanma
Yılın ilk yarısında emtia piyasası, ABD Başkanı Donald Trump‘ın tarife politikaları ve küresel ekonomik belirsizliklerin etkisiyle önemli dalgalanmalar yaşadı. Ülkelerin misilleme adımları ticaret savaşları endişelerini artırırken, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin‘den gelen zayıf talep ve deflasyonist baskılar piyasalar üzerinde belirleyici oldu.
Orta Doğu’da İsrail-İran arasında tırmanan gerilim ve ABD’nin İran’a yönelik adımları da özellikle altın ve petrol fiyatlarında hareketliliğe neden oldu. Bu dönemde yatırımcılar, artan riskler karşısında güvenli liman varlıklarına yöneldi.
Değerli Metallerde Keskin Yükselişler Görüldü
Jeopolitik riskler ve Trump’ın politikalarına ilişkin belirsizlikler, değerli metal fiyatlarını yukarı taşıdı. Yılın ilk yarısında ons bazında fiyatlarda ciddi artışlar kaydedildi.
İlk Yarı Değerli Metal Getirileri
- Platin: %49,9 artış
- Altın: %25,9 artış
- Gümüş: %25 artış
- Paladyum: %20,9 artış
Bu süreçte altının ons fiyatı 3.499,99 dolarla tüm zamanların rekorunu kırarken, platinin ons fiyatı 1.437,22 dolarla son 11 yılın zirvesini gördü.
Altın, Gümüş ve Platin Fiyatlarını Etkileyen Faktörler
Ekonomik büyümeye dair endişeler, güvenli liman olan altına olan talebi artırdı. Rekor fiyatlara rağmen Çin’den gelen güçlü fiziki talep ve merkez bankalarının alımları bu yükselişi destekledi. Gümüş fiyatları ise güçlü endüstriyel talep, arz sıkıntısı ve güneş enerjisi gibi alanlardaki rolünün artmasıyla destek buldu. Silver Institute, küresel gümüş açığının azalacağını öngörse de arz kısıtlamaları temel itici güç olmaya devam ediyor.
Platin fiyatlarındaki yükselişin arkasında ise ticaret savaşları ve ABD Başkanı Trump ile Elon Musk arasındaki gerilim yatıyor. Analistler, bu gerilimin Trump’ın elektrikli araç teşviklerini azaltabileceği beklentisini doğurduğunu belirtiyor. Bu durum, egzoz sistemlerinde kullanılan platine olan talebi artırıyor. Ayrıca, Çin’in nisan ayında yüksek miktarda platin ithal etmesi de talebi körükledi.
Baz Metalleri Bakır Sırtladı
Baz metallerde yılın ilk altı ayında bakır öncülüğünde genel bir yükseliş eğilimi hakimdi. Ancak bazı metallerde düşüşler yaşandı.
Baz Metal Fiyat Değişimleri (6 Aylık)
- Bakır: %26,8 artış
- Kurşun: %4,7 artış
- Alüminyum: %1,8 artış
- Nikel: %1,1 azalış
- Çinko: %7,9 azalış
Bakır fiyatları, özellikle Çin’deki güçlü talep ve tarife endişeleri nedeniyle ABD’ye yönelik bakır akışının yarattığı arz endişeleriyle desteklendi.
Enerji Grubunda Talep Endişeleri Baskı Yarattı
Enerji grubunda mayıs ayında sert satışlar görüldü. Brent petrolün varil fiyatı %11 düşerken, doğal gaz fiyatları %4,9 geriledi. Petrol fiyatlarındaki düşüşte, OPEC+ grubunun üretimi artırma planı ve ticaret savaşlarının küresel yakıt talebini azaltacağı endişesi etkili oldu. Doğal gazda ise Asya’daki talebin azalması, rekor seviyedeki üretim ve ılıman hava koşulları fiyatları aşağı çekti.
Tarım Grubunda Düşüşler Öne Çıktı
Tarım ürünlerinde yılın ilk yarısı genellikle düşüşle geçti. Chicago Ticaret Borsası’nda işlem gören ürünlerde soya fasulyesi dışında kayıplar yaşandı.
Tarım Ürünleri Fiyat Değişimleri
- Buğday: %2,4 azalış
- Mısır: %10,7 azalış
- Pirinç: %10,9 azalış
- Soya Fasulyesi: %1,6 artış
- Şeker: %15,9 azalış
- Kakao: %22,9 azalış
- Kahve: %6,1 azalış
- Pamuk: %0,4 azalış
ABD’deki yağışlar buğdayı, küresel üretim tahminlerindeki artış ise mısır ve pirinç fiyatlarını düşürdü. Çin’in Brezilya’dan yoğun alım yapması soya fasulyesi fiyatlarını destekledi. Şeker fiyatları ise Brezilya’da rekor üretim beklentisiyle sert düştü.
Uzman Değerlendirmesi
Güney Afrika’dan gelen zayıf üretim ve Çin’in talebindeki artış platin fiyatlarını desteklemeye yardımcı olurken, spekülatif alımlardaki artış fiyatlardaki yükselişin ana nedeni olarak görülüyor.
Bu değerlendirmeyi yapan Capital Economics İklim ve Emtia Ekonomisti Hamad Hussain, bu durumun platin rallisini piyasa duyarlılığındaki değişimlere karşı çok hassas hale getirdiğini ekledi.