Evrim Tarihinde Dönüm Noktası: 24 Milyon Yıllık Fosilden Protein Elde Edildi
Kanada’nın Arktik bölgesinde keşfedilen 24 milyon yıllık fosilleşmiş bir gergedan dişinden antik proteinlerin çıkarılması, bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı. Bu gelişme, yeryüzündeki kadim yaşamın sırlarını aydınlatma yolunda devrim niteliğinde bir adım olarak kabul ediliyor.
En Eski Genetik Materyal Keşfi
Danimarka Kopenhag Üniversitesi’ne bağlı Globe Enstitüsü’nden Dr. Ryan Sinclair Paterson liderliğindeki bir ekip, gergedan dişinin minesi içinde mükemmel bir şekilde korunmuş protein dizilerini başarıyla analiz etti. Yapılan incelemeler sonucunda, bu proteinlerin bugüne kadar tespit edilen en eski detaylı protein dizisi olduğu ve bilinen en eski DNA’dan tam 10 kat daha yaşlı olduğu belirlendi. Bu bulgu, genetik materyalin zaman karşısındaki dayanıklılık sınırlarını yeniden tanımlıyor.
Paleoproteomik: Geçmişe Açılan Yeni Bir Pencere
Bilim dünyasında “paleoproteomik” olarak adlandırılan bu yeni ve heyecan verici alan, DNA’ya kıyasla çok daha uzun süre bozulmadan kalabilen proteinleri inceler. Protein analizleri sayesinde bilim insanları, soyu tükenmiş canlıların evrimsel geçmişini, beslenme alışkanlıklarını ve hatta bazı durumlarda cinsiyetlerini bile ortaya çıkarabiliyor.
Araştırmaya önemli katkılar sunan Danimarka Kopenhag Üniversitesi’nden Prof. Enrico Cappellini, bulguların potansiyeli hakkında şunları söyledi: “Bu sadece bir şans eseri değil, benzer örnekleri başka fosillerde de bulabiliriz. Belki bir gün dinozorlara da ulaşabiliriz.”
Antik Gergedanın Evrim Ağacındaki Yeri Belirlendi
Çalışma kapsamında, fosilleşmiş gergedan dişinden toplam yedi farklı proteinin dizilimi başarıyla çözümlendi. Elde edilen veriler, bu antik türün günümüz gergedanlarının atalarından yaklaşık 41 ila 25 milyon yıl önce ayrıldığını bilimsel olarak kanıtladı.
Dr. Paterson, “Buzul çağındaki yünlü gergedanlar ya da dev boynuzlu Sibirya tek boynuzlusu gibi sıra dışı türlerle kıyaslayarak, bu gizemli gergedanı evrim ağacındaki hak ettiği yere yerleştirdik,” diyerek çalışmanın önemini vurguladı.
Bulguların Doğrulanması ve Gelecek Perspektifleri
ABD’nin Chicago şehrindeki Field Doğa Tarihi Müzesi’nden Dr. Evan Saitta ise, özellikle tropikal bölgelerde proteinlerin bu kadar uzun süre korunmuş olmasının ‘şoke edici’ olduğunu belirtti. Saitta, bu çığır açıcı bulguların öneminin, gelecekte başka örneklerle tekrarlanarak doğrulanması gerektiğini de ekledi.