İşlenmeyen Tarım Arazileri İçin Yeni Dönem: Bakanlık Tarafından Kiralama Başlıyor
Hükümetin tarımsal üretimi artırma hedefi doğrultusunda 2023 yılında duyurduğu yeni düzenleme, 1 Eylül itibarıyla resmen yürürlüğe giriyor. Bu uygulama kapsamında, mülkiyeti özel veya tüzel kişilere ait olan ve üst üste iki yıl boyunca işlenmeyen tarım arazileri, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından üçüncü şahıslara kiralanacak. En dikkat çekici nokta ise bu süreçte tapu sahibinin rızasının aranmayacak olmasıdır.
Uygulamanın temel amacı, atıl durumdaki arazileri tekrar ekonomiye kazandırmak ve tarımsal üretimi desteklemektir. Kiralanan arazilerden elde edilecek gelir, herhangi bir kesinti yapılmaksızın doğrudan mülk sahibinin banka hesabına yatırılacaktır.
Kiralama Süreci ve Detayları Nasıl İşleyecek?
Konuyla ilgili önemli detayları paylaşan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, sürecin nasıl ilerleyeceğini açıkladı.
“Mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait olan ve üst üste 2 yıl işlenmeyen tarım arazilerinin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tarımsal amaçlı olarak sezonluk kiraya verilmesine ilişkin düzenleme yapıldı.”
Kiralamada Öncelik Kimlere Verilecek?
Bakanlık, kiralama sürecinde belirli gruplara öncelik tanıyacak. Bu gruplar şunlardır:
- Arazinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenler
- Bölgedeki sivil toplum kuruluşları
- İlgili meslek odaları
Eğer bu öncelikli gruplardan talep gelmezse, diğer isteklilerin başvuruları da değerlendirmeye alınacaktır.
Kira Bedeli Nasıl Belirlenecek?
Kira bedelleri, keyfi bir şekilde değil, piyasa koşullarına göre belirlenecektir. Bu amaçla Arazi Tespit Komisyonu kurulacaktır. Komisyon, il müdür yardımcısı, şube müdürü gibi toplam 5 asil ve 2 yedek üyeden oluşacak. Komisyon, bölgedeki rayiç kira bedellerini dikkate alarak bir değer tespiti yapacak ve kiranın bu bedelden düşük olmamasını sağlayacaktır.
Kiralanacak Araziler Nasıl Tespit Ediliyor?
Bakanlık, işlenmeyen arazileri belirlemek için modern teknolojiden faydalanacak. Kadastro ve tapu verileri, uydu görüntüleri, coğrafi bilgi sistemleri ve yerinde yapılan kontrollerle atıl araziler tespit edilecek. Bu tespitler, her yıl 1 Eylül’den başlayıp bir sonraki yılın 31 Ağustos’una kadar olan dönemi kapsayacak. Ancak arazi sınıfı veya parsel büyüklüğü gibi nedenlerle ekonomik açıdan verimli olmayan araziler, o yılki kiralama kapsamına alınmayabilir.
Başvuru Süreci ve Mülk Sahiplerinin Dikkat Etmesi Gerekenler
Kiralık Arazi İlanları Nerede Yayınlanacak?
Kiraya verilecek arazilerin kesinleşmiş listeleri, ilgili il müdürlüğünün internet sayfasında ve diğer elektronik platformlarda 7 gün süreyle ilan edilecek. Tapu sahiplerinin ve kiralamak isteyenlerin bu duyuruları yakından takip etmesi büyük önem taşıyor.
Kiralama Başvurusu Nasıl Yapılacak?
İlan edilen arazileri kiralamak isteyenler, bir talep formu doldurarak il veya ilçe müdürlüklerine başvuru yapacaklar. Başvurular aynı zamanda Tarım Arazileri Değerlendirme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden de online olarak gerçekleştirilebilecek. Bir araziye birden fazla talep olması durumunda, en yüksek teklifi veren istekli kiracı olarak belirlenecektir. Kiralanan arazi, sözleşme sonrası 15 gün içinde kiracıya teslim edilecektir.
Kiracılar Tarımsal Desteklerden Faydalanabilecek mi?
Evet, arazileri kiralayan çiftçiler, söz konusu araziler için sağlanan tarımsal desteklerden faydalanma hakkına sahip olacaklar. Bu durum, kiralamayı daha cazip hale getirmektedir.
Arazi Sahibine Ulaşılamazsa Kiralar Ne Olacak?
Eğer arazi sahibine ulaşılamaz ve kira bedeli ödenemezse, Bakanlık bu parayı kamu bankalarında açılacak bir mevduat hesabında nemalandırarak tutacak. Hak sahipleri ortaya çıktığında, birikmiş bedeller payları oranında kendilerine ödenecektir.
Tapu Sahibi Arazisinin Kiralanmasını İstemiyorsa Ne Yapmalı?
Arazisinin listede olduğunu gören ve kiraya verilmesini istemeyen tapu sahiplerinin itiraz hakkı bulunmaktadır. Ancak bu itirazın, ilan süresi içerisinde yazılı olarak ilgili il veya ilçe müdürlüğüne yapılması gerekmektedir. Genellikle listeler ekim ayının ilk haftasında askıya çıktığı için bu süreyi kaçırmamak kritik öneme sahiptir. Tapu sahipleri, kendi illerindeki Tarım ve Orman Müdürlüklerinin web sitelerinden listeleri kontrol edebilirler.
Önemli Tarihler ve Beklenen Takvim
Süreçle ilgili ilk adımlar atılmış durumda. İşlenmeyen tarım arazilerinin ilk listesi 30 Eylül 2024‘te ilan edildi. Üst üste iki yıl işlenmeyen arazilere ilişkin yeni listenin ise 1 Eylül 2025 tarihinde yayınlanması ve bu arazilere yönelik ilk kiralamaların 16 Ekim 2025 tarihinde yapılması planlanıyor.