Belçika Mahkemesinden İsrail’e Yönelik Kritik Sevkiyat Kararı
Belçika’da bir mahkeme, Flaman bölge hükümetine, kontrolü altındaki limanlardan İsrail’e askeri teçhizat ve askeri amaçla kullanılabilecek malların geçişini engelleme emri verdi. Belga haber ajansına göre bu karar, dört sivil toplum kuruluşunun (STK) açtığı dava sonucunda alındı. Davanın temelini, bu tür sevkiyatların ulusal silah ticareti yasalarını ve uluslararası insancıl hukuku ihlal ettiği iddiası oluşturuyordu.
Kararın Kapsamı ve Hukuki Dayanağı
Mahkeme, Avrupa’nın en büyük ikinci limanı olan Anvers Limanı da dahil olmak üzere, Flaman bölgesi kontrolündeki tüm alanlardan İsrail’e yönelik askeri sevkiyatların durdurulmasına hükmetti. Kararda, Tel Aviv’in 7 Ekim 2023‘ten bu yana işgal altındaki Filistin topraklarında gerçekleştirdiği ve belgelerle kanıtlanmış uluslararası hukuk ihlallerine dikkat çekildi.
Yaptırım ve Uygulama Şartı
Mahkeme, Flaman bölge hükümetinin silah ticareti yönetmeliklerini düzenli olarak uygulamasını zorunlu kıldı. Bu yükümlülüğe uyulmaması durumunda, her bir ihlal için 50 bin avro para cezası kesileceği belirtildi.
Flaman Hükümeti Karara İtiraz Edecek
Flaman Bölgesi Başbakanı Matthias Diependaele, mahkemenin kararını eleştirerek temyize gideceklerini açıkladı. Diependaele, kararın “gerçeklikten uzak” olduğunu ve mahkemenin hükümetten “yasal olarak izin verilmeyen durumlarda” harekete geçmesini istediğini savundu.
Başbakan Diependaele, mahkeme kararının “etkisi ve kapsamını” sorguladığını ve bölge hükümetinin temyize başvurmaktan başka çaresi olmadığını kaydetti.
Davayı Ateşleyen Gelişme
Dava süreci, Anvers şehrinde incelenen bir konteynerde, İsrail merkezli savunma şirketi “Ashot Ashkelon Industries”e gönderilmek üzere olan konik makaralı rulmanların bulunmasıyla başladı. Askeri ve sivil amaçlı kullanılabilen bu rulmanların, İsrail ordusunun envanterindeki Merkava tankı ve Namer zırhlı aracı için parça üreten bir şirkete gönderilmesi, Belçika’daki Filistin destekçisi STK’lerin tepkisini çekmişti.
Davacı Olan STK’ler
Sevkiyatın durdurulması için dava açan sivil toplum kuruluşları şunlardır:
- Vredesactie
- Intal
- 11.11.11
- Belçika İnsan Hakları Ligi
Valonya Hükümetinin Önceki Kararı
Belçika’nın Valonya bölgesi hükümeti de benzer bir adım atarak, 28 Mayıs 2024‘te STK’lerin tepkileri üzerine havalimanları üzerinden İsrail’e silah aktarılmasını yasaklama kararı almıştı.