Özel Okul Ücretlerindeki Fahiş Artış KDK Gündeminde
Bir özel okulun 2023 yılında 169 bin lira olan kayıt yenileme ücretini 2024-2025 eğitim öğretim dönemi için 350 bin liraya çıkarması, bir velinin Kamu Denetçiliği Kurumu’na (KDK) başvurmasına neden oldu. Veli, yapılan zammın Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) mevzuatında belirlenen üst sınırın çok üzerinde olduğunu belirtti.
KDK’nın Tespiti: Eğitim Dışı Hizmetlerde Yüksek Zam
Başvuruyu detaylı bir şekilde inceleyen KDK, okulun eğitim hizmetleri ücretine Bakanlıkça belirlenen yasal üst sınırdan zam yaptığını doğruladı. Ancak, asıl sorunun eğitim dışındaki hizmetlerde olduğu ortaya çıktı. Okulun yemek, servis, takviye kursu ve kırtasiye gibi ek hizmetlerde yüzde 236 gibi fahiş bir artış uyguladığı tespit edildi.
MEB’e Yönetmelik Düzenlemesi Tavsiyesi
Bu tespitler doğrultusunda KDK, önemli bir tavsiye kararı aldı. Kararda, özel öğretim kurumlarının sunduğu eğitim dışı hizmetlerdeki fiyat artışlarına ve ara sınıfların yanı sıra ilkokul, ortaokul ve lise gibi kademe başlangıç ücretlerine dikkat çekildi. KDK, bu alanlardaki ücretlerin Milli Eğitim Bakanlığı’nın denetimi ve sınırlamaları kapsamında bir yönetmelik ile düzenlenmesi yönünde tavsiyede bulundu.
Ayrıca, KDK başvuruya konu olan okul hakkında da özel bir inceleme başlatılması gerektiği kanaatine vararak, tavsiye kararının bir örneğinin ilgili kurumlara gönderilmesini kararlaştırdı.
Kararın Hukuki Gerekçesi: Eğitim Bir Kamu Hizmetidir
KDK’nın kararının gerekçesinde, eğitimin bir kamu hizmeti olduğu ve bu hizmetin özel kurumlar tarafından sunulsa bile idarenin denetim ve gözetim yetkisinin sürdüğü güçlü bir şekilde vurgulandı. MEB Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nde ücret artışlarına ilişkin düzenlemeler bulunduğu, ancak okulun yemek, kırtasiye gibi ek hizmetlerde enflasyonun çok üzerinde artış yaptığı belirtildi.
“Eğitim hizmetlerinin ticarileşmesi kamu hizmeti anlayışıyla çelişebilecek bir duruma yol açmaktadır. Hukuki açıdan özel öğretim kurumları serbest ekonomik düzen içinde yer alsa dahi devletin eğitim hakkını koruma yükümlülüğü gereği özel öğretim kurumlarının eğitim hizmetini salt bir ticari faaliyet alanı olarak değerlendirmesine imkan verilmemesi gerekmektedir.”
Kararda, eğitim hizmetinin piyasa koşullarına değil, kamu yararına öncelik verilmesi gereken bir alan olduğu ifade edildi. Kurumların faaliyetlerini sadece kazanç sağlamak amacıyla düzenleyemeyeceklerinin Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 12. maddesinde açıkça belirtildiği hatırlatıldı.