Osmanlı Mimarisinin Zirvesi: Mimar Sinan
Osmanlı İmparatorluğu’nun dahi mimarı Mimar Sinan, Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde tam 49 yıl boyunca başmimar olarak görev yapmıştır. Bu verimli kariyeri boyunca, camilerden köprülere, külliyelerden hamamlara kadar toplamda 375 eser inşa ederek mimarlık tarihine adını altın harflerle yazdırmıştır. Sadece yeni yapılar inşa etmekle kalmamış, aynı zamanda mevcut yapıların restorasyonuna da büyük önem vermiştir. Bu çalışmalarının en önemlilerinden biri, 1573 yılında kubbesini onardığı ve çevresine destek duvarları ekleyerek günümüze ulaşmasını sağladığı Ayasofya‘dır.
Mimar Sinan’ın Mimari Dehasını Yansıtan 6 Başyapıt
Mimar Sinan’ın eserleri, çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemleri olarak sınıflandırılır. İşte onun dehasını ve sanatının gelişimini en iyi şekilde yansıtan 6 önemli yapıtı:
SÜLEYMANİYE CAMİİ – 1557
Kanuni Sultan Süleyman adına İstanbul’da inşa edilen Süleymaniye Camii, Mimar Sinan’ın “kalfalık eserim” olarak tanımladığı bir şaheserdir. Sadece bir ibadethane olmanın ötesinde; medrese, hamam, hastane ve kütüphane gibi birimleri barındıran geniş bir külliye olarak tasarlanmıştır. Mimari zarafeti ve kompleks yapısıyla dikkat çeker.
SELİMİYE CAMİİ – 1575
Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” dediği ve mimarlık kariyerinin zirvesi olarak kabul edilen Selimiye Camii, Edirne’de II. Selim için yapılmıştır. Yapının en dikkat çekici özellikleri arasında şunlar yer alır:
- Tek bir merkezi kubbe ile örtülmüş, 43.28 metre çapındaki devasa iç mekanı.
- Dört köşesinde yer alan ve 70 metreyi aşan zarif minareleri.
- 2000 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınan Selimiye Camii ve Külliyesi, 2011‘de ise kalıcı olarak Dünya Mirası olarak tescil edilmiştir.
ŞEHZADE CAMİİ – 1548
Kanuni Sultan Süleyman’ın genç yaşta vefat eden oğlu Şehzade Mehmed anısına yaptırılan bu eser, Mimar Sinan’ın “çıraklık eseri” olarak bilinir. İstanbul’da bulunan cami, merkezi kubbeli ve dört yarım kubbeli planıyla, kendisinden sonra inşa edilecek birçok Osmanlı camisine ilham kaynağı olmuştur.
BÜYÜKÇEKMECE (KANUNİ) KÖPRÜSÜ – 1567
Mimar Sinan’ın sadece bir mimar değil, aynı zamanda bir mühendislik dehası olduğunu kanıtlayan sivil mimari örneklerinden biridir. Kanuni Sultan Süleyman, Zigetvar Seferi’ne çıkarken ordunun Büyükçekmece Gölü’nü geçmekte zorlanması üzerine bu köprünün yapımını emretmiştir. 636 metre uzunluğunda ve 28 kemerden oluşan köprü, padişahın vefatının ardından oğlu II. Selim döneminde, 1567’de tamamlanmıştır.
HASEKİ KÜLLİYESİ – 1539
Kanuni Sultan Süleyman’ın eşi Hürrem Sultan için İstanbul’da yaptırılan Haseki Külliyesi, Mimar Sinan’ın başmimar olarak tasarladığı ilk önemli eserlerden biridir. Bu yapı, Sinan’ın erken dönem külliye tasarım anlayışını yansıtan önemli bir örnektir.
RÜSTEM PAŞA CAMİİ – 1561
Kanuni’nin sadrazamı ve kızı Mihrimah Sultan’ın eşi olan Damat Rüstem Paşa tarafından yaptırılan bu cami, İstanbul’un en zarif yapılarından biridir. Özellikle iç mekânını süsleyen eşsiz İznik çinileriyle ünlüdür ve çini sanatının en görkemli örneklerini sergiler.