Özel Okul Ücretlerine KDK’den Düzenleme Çağrısı
Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), özel okulların eğitim ücretleri ve ek hizmetlerdeki fahiş fiyat artışlarına karşı Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) önemli bir tavsiye kararı sundu. Karar, özellikle kademe başlangıç ücretleri ile yemek, servis ve kırtasiye gibi ek hizmetlerdeki fiyatların kontrol altına alınmasını amaçlıyor.
Veli Şikayeti Fahiş Artışı Ortaya Çıkardı
Sürecin başlangıcı, bir öğrenci velisinin KDK’ye yaptığı başvuruya dayanıyor. Veli, çocuğunun okulunun kayıt yenileme ücretini bir yıl içinde fahiş bir oranda artırmasından şikayetçi oldu. KDK’nin incelemesi, şikayetin haklılığını gözler önüne serdi:
- 2023 Yılı Kayıt Ücreti: 169 bin lira
- 2024-2025 Dönemi İçin Talep Edilen Ücret: 350 bin lira
KDK, okulun eğitim ücretine MEB tarafından belirlenen yasal üst sınırdan zam yaptığını, ancak asıl sorunun eğitim dışı hizmetlerde olduğunu tespit etti. Yemek, servis, takviye kursu ve kırtasiye gibi hizmetlerde uygulanan zam oranının yüzde 236 gibi astronomik bir seviyede olduğu belirlendi.
KDK’nin MEB’e Yönelik Tavsiye Kararının Detayları
Yapılan incelemeler neticesinde KDK, özel öğretim kurumlarının keyfi fiyatlandırmasının önüne geçilmesi gerektiğine hükmetti. Bu doğrultuda, MEB’e sunulan tavsiye kararında iki ana noktaya dikkat çekildi:
- Kademe başlangıç (ilkokul, ortaokul, lise) öğrenim ücretlerinin belirlenmesinde bir denetim mekanizması oluşturulması.
- Eğitim dışı hizmetlerle (yemek, servis, etüt vb.) ilgili fiyat artışlarının da MEB denetimi ve sınırlamaları kapsamında bir yönetmelik ile düzenlenmesi.
Ayrıca, KDK başvuruya konu olan özel okul hakkında da inceleme başlatılması gerektiğini belirterek, tavsiye kararının bir örneğinin ilgili kurumlara gönderilmesine hükmetti.
Kararın Hukuki Dayanağı: “Eğitim Ticari Faaliyet Değildir”
KDK, kararının gerekçesinde eğitimin bir kamu hizmeti olduğunu ve özel kurumlar tarafından sunulsa bile devletin denetim ve gözetim yetkisinin devam ettiğini vurguladı. Mevcut yönetmeliğin sadece eğitim ücreti artışını sınırladığı, ancak ek hizmetleri kapsam dışı bıraktığına işaret edildi.
“Eğitim hizmetlerinin ticarileşmesi kamu hizmeti anlayışıyla çelişebilecek bir duruma yol açmaktadır. Hukuki açıdan özel öğretim kurumları serbest ekonomik düzen içinde yer alsa dahi devletin eğitim hakkını koruma yükümlülüğü gereği özel öğretim kurumlarının eğitim hizmetini salt bir ticari faaliyet alanı olarak değerlendirmesine imkan verilmemesi gerekmektedir. Kanun, yönetmelik ve yargı kararlarında belirtilen kamu hizmetini ifa etme anlayışı uyarınca eğitim hizmeti, piyasa koşullarının değil; kamu yararının öncelikli olduğu bir kamu hizmeti alanıdır.”
Kararda, Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 12. maddesi de hatırlatılarak, bu kurumların faaliyetlerini yalnızca kazanç sağlama amacıyla düzenleyemeyecekleri açıkça belirtildi.