80 Yıllık Ayrılığın Sonu: Pompeii Mozaiği Geri Döndü
İkinci Dünya Savaşı‘nın çalkantılı döneminde İtalya’nın dünyaca ünlü Pompeii antik kentinden çalınan ve MÖ 1. yüzyılın ortaları ile MS 1. yüzyıl arasına tarihlenen 2.000 yıllık eşsiz bir mozaik, tam 80 yıl sonra ait olduğu topraklara geri döndü. “Olağanüstü kültürel ilgiye sahip” olarak nitelendirilen bu değerli eser, diplomatik çabalar sonucunda Almanya’dan İtalya’ya iade edilerek Napoli’deki Pompeii Arkeoloji Parkı‘na teslim edildi.
Nazi Subayından Mirasçılara Uzanan Yolculuk
Mozaiğin yeniden ortaya çıkışı, eseri elinde bulunduran Alman vatandaşının vefatının ardından mirasçılarının harekete geçmesiyle başladı. Aile, Roma’daki İtalyan Carabinieri kültür mirası koruma birimiyle iletişime geçerek, paha biçilmez mozaiği İtalyan devletine nasıl iade edebileceklerini sordu. Yapılan incelemelerde, mozaiğin sahibinin, eseri savaş sırasında İtalya’da görevli bir Wehrmacht yüzbaşısından hediye olarak aldığı anlaşıldı.
Eserin Özellikleri ve İade Kararı
Antik Roma dönemine ait olan eser, iki aşığın yakınlaştığı bir sahneyi tasvir ediyor. Uzmanlar, bu mozaiğin büyük olasılıkla Pompeii’deki zengin bir konutun yatak odası zeminini süslediğini düşünüyor. Nazi subayının ölümünün ardından miras yoluyla ailesine kalan eserin tarihi önemini fark eden yakınları, yasal yollarla iade sürecini başlatmak için İtalyan yetkililerle temas kurdu.
İade Süreci ve Geleceği
İtalyan yetkililer, yaptıkları detaylı incelemelerle mozaiğin özgünlüğünü ve Pompeii ile olan bağını doğruladı. Bunun üzerine, eserin Almanya’nın Stuttgart kentindeki İtalyan Konsolosluğu aracılığıyla İtalya’ya geri getirilmesi organize edildi. Yetkililer, eserin geçici bir süreyle Pompeii Antiquarium Müzesi‘nde sergileneceğini duyurdu.
Pompeii Arkeoloji Parkı Müdürü Gabriel Zuchtriegel, eserin tam olarak hangi evden veya yapıdan çalındığını tespit etmenin zorluğuna dikkat çekti. Zuchtriegel, “Kaynağı muhtemelen hiçbir zaman kesin olarak bilinemeyecek. Ancak mozaiğin orijinalliğini doğrulamak ve geçmişini olabildiğince aydınlatmak için arkeometrik analizler yapacağız.” şeklinde konuştu.