TBMM’de Enerji ve Maden Yasası Teklifi Görüşmeleri Başladı
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda, enerji ve maden alanlarında önemli düzenlemeler içeren kanun teklifi üzerine görüşmeler yapıldı. TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı ve AK Parti Bursa Milletvekili Mustafa Varank, milletvekillerinin teklifle ilgili sorularını yanıtlayarak düzenlemenin amaçlarını açıkladı.
AK Parti’den Kanun Teklifine Savunma: “Yatırımlar Hızlanacak”
Mustafa Varank, hazırlanan düzenlemenin Türkiye’nin enerji ve maden sektöründeki ihtiyaçlarını karşılamayı hedeflediğini belirtti. Teklifin en önemli getirilerinden birinin yenilenebilir enerji yatırımlarının hızlandırılması olduğunu vurguladı.
“Bu kanun ne getiriyor?’ derseniz, öncelikle bu kanun, yenilenebilir enerji yatırımlarının hızlandırılmasını getiriyor. Bunu söylerken hicap ederek söylüyorum. Türkiye’de bir yenilenebilir enerji yatırımı yapmak isterseniz, izin süreçleri 4 ila 5 yıl sürüyor. Hiçbir yatırımcı, 4-5 yıl süren süreçlerle yatırım yapmaz. O yüzden bunların hızlandırılmasına dönük burada maddelerimiz var.”
Varank, düzenlemenin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreçlerini hızlandırdığı iddialarının gerçeği yansıtmadığını, yalnızca ilgili kurumların görüş verme süreçlerinin kısaltılmasının hedeflendiğini ifade etti.
“Zeytin Ağacı Taşınır” Tartışması
Teklifin en çok eleştirilen maddelerinden biri olan zeytin ağaçlarının taşınması konusuna değinen Varank, bilimsel görüşlere atıfta bulundu. “Bir ziraat mühendisi profesörü getiriyoruz, diyor ki ‘zeytin ağacı taşınır’, buradan arkadaşlarımız diyor ki ‘hayır, taşınmaz’. Ziraat profesörüne, bu sektörde bu işi yapanlara inanmayacağız, kendi heva ve hevesimize mi inanacağız? Türkiye’de 100 milyon zeytini, 200 milyona çıkartan iktidar biziz. Biz zeytin düşmanı değiliz.” şeklinde konuştu.
Komisyon Görüşmelerindeki Gerginlik
Komisyon görüşmelerinde çalışma ortamı olmadığı yönündeki iddialara da yanıt veren Varank, komisyon salonu kapısında fiziki olarak engellenmeye çalışıldığını ve komisyon üyesi olmayan kişilerin salonu doldurarak çalışma ortamını bozduğunu belirtti. Varank, “O salonda da biz o çalışmayı yapabilirdik ama niyet başkaydı. Siz de fiziki olarak o ortamı bozabilmek için elinizden geleni yaptınız,” diyerek eleştirileri yanıtladı.
Muhalefetten Teklife Sert Eleştiriler
Kanun teklifi, muhalefet partilerinden yoğun eleştiri aldı. DEM Parti Grup Başkanvekili Sezai Temelli, “toplumun rızasının olmadığı bir şey üzerinden kanun yapıldığını” öne sürerken, CHP Grup Başkanvekili Murat Emir ise zeytin ağaçları kesilerek elektrik üretilmesinde kamu yararı görmediklerini söyledi.
Farklı Partilerden Gelen Tepkiler
- Yeni Yol Partisi Ankara Milletvekili İdris Şahin: Teklifin maddelerinin hukuk devleti ilkeleriyle bağdaşmadığını ve çevre hakkını zayıflattığını iddia etti.
- İYİ Parti Mersin Milletvekili Burhanettin Kocamaz: Düzenlemenin devlet ormanlarında madencilik faaliyetleri için çevrenin tahrip edilmesine yol açacağını ve özel şirketlerin hak sahibi olmasını sağlayacağını savundu.
- DEM Parti Tunceli Milletvekili Ayten Kordu: Köylü ve çiftçilerin kanun teklifine ilişkin hiçbir önerisinin dikkate alınmadığını belirtti.
CHP Denizli Milletvekili Şeref Arpacı ise teklifin getireceği ekonomik kazancın belirsizliğine dikkat çekti.
“Siz doğayı, yeşili, zeytini, arıyı, balı, kovanı, Muğla’nın su kaynaklarını, tam 26 mahalleyi, köyü, insanı ama en çok da geleceğimizi veriyorsunuz, karşılığında ne alıyorsunuz? Nedir bu kömürün iktisadi değeri? Ülkenin kazancı ne olacak? Bunları etki analizinde göremedik.”
Enerji Bağımlılığı ve Zeytinlikler Konusunda Detaylı Açıklama
AK Parti Konya Milletvekili Mustafa Hakan Özer, Türkiye’nin enerji bağımlılığını azaltma çabalarına dikkat çekti. Özer, Karadeniz’deki 785 milyar metreküp doğal gaz keşfi, Gabar’dan günde çıkarılan 80 bin varil petrol ve Akkuyu Nükleer Güç Santrali gibi projelerin önemini vurguladı. Özer, “Tüm bu çabalara rağmen Türkiye’nin enerji ithalatı 2024 sonu itibarıyla 65,5 milyar dolardır. Enerji ithalatımız olmasa, Türkiye bir o kadar dış ticaret fazlası olan bir ülke konumundadır,” dedi.
Zeytin Ağaçları Kesilmeyecek, Taşınacak
Özer, zeytinliklerle ilgili tartışmalara netlik getirdi. İktidarları döneminde zeytin ağacı sayısının 100 milyondan 205 milyonun üzerine çıktığını hatırlattı. Özer, sözlerini şöyle sürdürdü: “Teklif edilen maddenin koordinatlarında bahsi geçen zeytin ağacı sayısı, Muğla’daki zeytin ağacı sayısının binde 4’ü, Türkiye’deki zeytin ağacı sayısının on binde 4’üdür. Kaldı ki bu zeytin ağaçları düzenleme uyarınca kesilmeyecek, taşınacak, taşınamayanlar için eş değer büyüklükte alan tesis edilecektir. Söz konusu sahaların rehabilitasyonu için ise ruhsat sahiplerinden, ruhsat bedelinin 2 katı tahsil edilecek ve madencilik faaliyeti biten sahaya, en az aynı sayıda zeytin ağacı dikilerek, alan tekrar zeytinliğe dönüştürülecektir.”
Ayrıca, söz konusu santrallerin yaklaşık 5 bin kişiye doğrudan, dolaylı faaliyetlerle ise 15 bin kişiye iş imkanı sağladığını belirtti. Görüşmelerin ardından Genel Kurul’da teklifin birinci bölümündeki maddelerin görüşülmesine başlandı.