Tıbbi Bir Devrim: İngiltere’de Üç Kişinin DNA’sı ile Sekiz Bebek Doğdu
İngiltere’de bilim insanları, genetik hastalıkların nesilden nesile aktarılmasını önlemek amacıyla çığır açan bir yönteme imza attı. Üç farklı kişinin DNA’sı kullanılarak gerçekleştirilen tedavi sonucunda, sekiz sağlıklı bebeğin dünyaya geldiği duyuruldu. Newcastle şehrinde uzman bir ekip tarafından yürütülen bu öncü çalışma sayesinde, ölümcül sonuçlar doğurabilen kalıtsal hastalıkların önüne geçilmesi hedefleniyor.
Doğan sekiz bebekten dördünün erkek, dördünün kız olduğu ve aralarında bir tek yumurta ikizinin de bulunduğu belirtildi. Bebeklerin tamamının sağlık durumunun iyi olduğu ve bir kadının daha aynı yöntemle hamile olduğu açıklandı.
Mitokondriyal Bağış Tedavisi: Kalıtsal Hastalıklara Karşı Yeni Umut
Bilimsel olarak “mitokondriyal bağış tedavisi” olarak adlandırılan bu teknik, anneden çocuğa geçen mitokondriyal hastalıkları engellemek için geliştirilmiştir. Bu hastalıklar genellikle beyin, kas, karaciğer, kalp ve böbrek gibi hayati organlarda ciddi hasara yol açabilmektedir. İstatistiklere göre, her 5 bin doğumda bir görülebilen bu rahatsızlıklar, çoğu zaman ölümcül olabilmektedir.
Bebeklerin Sağlık Durumu ve Gelişimi
Hakemli bilimsel dergi New England Journal of Medicine‘da yayımlanan bulgulara göre, doğan sekiz bebeğin tamamı normal gelişim süreçlerini takip ediyor. Newcastle Üniversitesi tarafından yapılan açıklamada, bebeklerin sağlık durumlarının iyi olduğu ve gelişimsel dönüm noktalarını zamanında tamamladıkları vurgulandı. Bebeklerin yaşlarının altı aydan küçük olanlardan iki yaşın üzerinde olanlara kadar değiştiği belirtildi. Araştırmacılar, üç bebekte hastalıkla ilişkili mitokondriyal DNA mutasyonları tespit etse de, bu mutasyonların hastalık oluşturacak seviyede olmadığını bildirdi.
Gelecekteki Değerlendirmeler
Bebeklere 18 ila 24 aylık dönemlerinde motor becerileri, bilişsel ve sosyal gelişim ile dil yeteneklerini ölçen testler uygulandı. Araştırma ekibi, çocukların gelişimini takip etmeye devam edecek ve beş yaşına geldiklerinde kapsamlı bir değerlendirme daha yapacak.
Tedavide Kullanılan Yöntem: Pronükleer Transfer (PNT)
Uygulanan yöntemin teknik adı “pronükleer transfer (PNT)” olarak bilinmektedir. Bu karmaşık işlemde üç farklı kaynak kullanılır:
- Mitokondriyal DNA’sında hastalık taşıyan annenin yumurtası
- Sağlıklı mitokondriyal DNA’ya sahip bir donörün yumurtası
- Babanın spermi
İşlem sırasında, annenin yumurtasındaki çekirdek DNA’sı alınarak, çekirdek DNA’sı çıkarılmış olan sağlıklı donör yumurtasına aktarılır. Böylece oluşan embriyo, genetik mirasının büyük kısmını biyolojik anne ve babasından alırken, mitokondriyal DNA’yı sağlıklı donörden almış olur.
Yasal Süreç ve Newcastle’ın Öncü Rolü
İngiltere, 2015 yılında bu tür genetik tedavileri yasallaştırarak dünyada bir ilke imza atmıştır. Bu yasal düzenlemenin ardından Newcastle kliniği, 2017’de bu tedaviyi uygulamak için lisans alan ilk ve tek merkez olmuştur. İlk vakalar için onaylar ise 2018 yılında verilmeye başlanmıştır. Onay süreci, İngiltere İnsan Döllenmesi ve Embriyoloji Kurumu (HFEA) tarafından her vaka için ayrı ayrı ve titizlikle değerlendirilmektedir.