ABD’de Sığır Eti Fiyatları Neden Rekor Kırıyor?
Amerika Birleşik Devletleri’nde bu yaz barbekü yapanlar için hamburger köfteleri ve bifteklerin maliyeti gözle görülür şekilde arttı. Son veriler, bu fiyat artışının ivme kazandığını ve hamburger enflasyonunun yüzde 12 seviyesine ulaştığını gösteriyor. Uzmanlar, tüketicilerin sığır eti fiyatlarında yakın zamanda bir düşüş beklememesi gerektiği konusunda uyarıyor.
The Associated Press’ten Josh Funk’ın haberine göre, ABD hükümet verileri bu artışı doğruluyor. Yarım kilo kıymanın ortalama fiyatı, Haziran ayında bir önceki yıla göre yaklaşık %12 artarak 6,12 dolara yükseldi. Tüm çiğ dana bifteklerinin ortalama fiyatı ise %8’lik bir artışla yarım kilo başına 11,49 dolara ulaştı. Bu durum, son 20 yıldır sığır eti popülerliğini korurken arzın kısıtlı kalmasıyla istikrarlı bir şekilde devam eden bir trendin parçası.
Fiyat Artışının Arkasındaki Temel Nedenler
Sığır eti fiyatlarındaki bu tırmanışın arkasında birkaç önemli faktör yatıyor. En önemlisi, ABD’deki sığır sürüsünün on yıllardır süren istikrarlı küçülmesi. 1 Ocak itibarıyla ABD’de 86,7 milyon sığır ve buzağı bulunuyordu. Bu rakam, 2019’daki zirveye göre %8’lik bir düşüşe işaret ediyor ve ABD Tarım Bakanlığı’na göre 1951’den bu yana en düşük sığır sayısı anlamına geliyor.
Daha Küçük Sürüler ve Kuraklık Baskısı
Texas A&M Üniversitesi’nden hayvancılık ekonomisti David Anderson, Amerikan sığır eti endüstrisinin daha verimli hale gelerek daha az hayvandan aynı miktarda et üretebildiğini belirtiyor. Ancak bu verimlilik, temel sorunları çözmeye yetmiyor. Amerikan Çiftlik Bürosu’na göre, 2020’de başlayan üç yıllık kuraklık meraları kuruttu ve sığır yemi fiyatlarını rekor seviyelere çıkardı. Bu durum, düşük kâr marjlarıyla çalışan çiftçiler üzerinde büyük bir baskı oluşturdu. Sonuç olarak, birçok çiftçi gelecekteki sürü boyutunu küçültme pahasına normalden daha fazla dişi sığırı kesime gönderdi. Bu da kısa vadede arzı artırsa da uzun vadede arz sıkıntısını derinleştirdi.
David Anderson durumu şöyle özetliyor: “Onlar için denge şu: ‘Bu hayvanı şimdi satıp rekor seviyedeki bu çeki mi alayım?’ Yoksa ‘Buzağı doğurduğunda üretken yaşamı boyunca elde edeceği getiriyi elde etmek için onu mu tutayım?’ Ve bu bir denge oyunu ve şimdiye kadar kazanan taraf, onu satıp çeki almak oldu.”
Meksika’daki Parazit ve Gümrük Vergisi Riski
Arz üzerindeki bir diğer baskı ise Meksika’dan geliyor. Meksika’daki sığır sürülerinde ortaya çıkan ‘yeni dünya kurt sineği’ adlı et yiyen parazit nedeniyle ABD, geçen yıl sınırın güneyinden sığır ithalatını durdurdu. ABD’nin kesime gönderdiği sığırların yaklaşık %4’ünün Meksika’dan geldiği düşünüldüğünde bu önemli bir kayıp. Ek olarak, eski Başkan Donald Trump döneminde gündeme gelen ve Brezilya gibi ülkelerden ithal edilen ete %50’ye varan gümrük vergisi tehdidi de fiyatları yukarı çekebilecek bir diğer risk faktörü olarak duruyor.
Fiyatlar Yüksek Kalmaya Devam Edecek mi?
Kansas Eyalet Üniversitesi Tarım Ekonomisti Glynn Tonsor, mangal sezonunun zirvesinde olunduğunu ve sığır etine olan talebin güçlü kaldığını, bu durumun da fiyatları yüksek tutacağını belirtiyor. Kuraklığın son zamanlarda hafiflemesi ve yem fiyatlarının düşmesi, çiftçileri sürüyü büyütmeye teşvik edebilir. Ancak, yeni hayvanların yetiştirilip pazara sunulması en az iki yıl sürecek bir süreç. Çiftlik Bürosu’ndan tarım ekonomisti Bernt Nelson, “Sürüleri büyütmenin önünde hâlâ birçok engel var,” diyor ve yüksek borçlanma maliyetlerinin genç çiftçiler için caydırıcı olduğuna dikkat çekiyor. Sonuç olarak, mangal sezonu sonbaharda yavaşladığında fiyatlarda mevsimsel bir düşüş yaşansa bile, bu düşüşün mütevazı olması ve genel fiyat seviyesinin yüksek kalması bekleniyor.
