İngiltere ve Almanya Arasında Tarihi Savunma Paktı
Almanya ve İngiltere arasında, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana bir ilk olma özelliği taşıyan tarihi bir savunma anlaşması imzalandı. Yirmi üç sayfalık bu metin, iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor. Anlaşmanın en kritik maddesi, taraflardan birine yönelik bir saldırı durumunda karşılıklı yardım taahhüdünü içeriyor. Bu madde, iki müttefikin NATO’nun kurucu antlaşmasının beşinci maddesine olan sarsılmaz bağlılığını da yeniden teyit ediyor.
Stratejik İşbirliğinde Yeni Bir Sayfa
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, 17 Temmuz Perşembe günü düzenlenen imza töreninde yaptığı konuşmada, “Bugün, Almanya ve İngiltere ilişkileri açısından tarihi bir gün” ifadelerini kullandı. Bu önemli ziyaret, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 8-11 Temmuz’daki İngiltere ziyaretinin hemen ardından gerçekleşti. Bu diplomatik trafik, Avrupa’nın üç büyük gücünün, kıtaya yönelik artan tehditler ve ABD ile ittifakın sorgulandığı bir dönemde işbirliğini derinleştirme çabası olarak yorumlanıyor.
BBC’ye konuşan Merz, Rusya’yı büyük bir tehdit olarak gördüklerini belirterek, “Bu yalnızca Ukrayna’ya yönelik değil, bizim barışımıza, özgürlüğümüze ve Avrupa’daki siyasi düzene yönelik bir tehdit” dedi.
NATO Bağlamında Uzman Değerlendirmesi
Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi (EDAM) Direktörü Sinan Ülgen, iki NATO müttefikinin ittifak dışında ayrı bir savunma anlaşması imzalamasının “olağan bir durum olmadığını” vurguluyor. Ülgen, bu durumu Avrupa’nın güvenlik algısındaki değişime bağlıyor.
Ülgen, BBC Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, bu durumun “NATO bağlamında oluşan kredibilite açığına işaret ettiğini” belirtiyor. Uzman, “[Avrupa ülkeleri] kendi ulusal güvenlikleri için eskiden olduğu gibi Amerikan desteği ve hayata geçirilebilir bir 5’inci madde seçeneğine ilave olarak bu tip ikili anlaşmalara yönelmeyi tercih ediyor” diyerek, Başkan Donald Trump yönetimindeki ABD’nin öngörülemez bir ortak olarak görülmesinin etkisine dikkat çekiyor.
Nükleer Caydırıcılık ve Fransa ile Koordinasyon
Sinan Ülgen, bu anlaşmanın İngiltere’nin Fransa ile imzaladığı Northwood Deklarasyonu ile birlikte okunması gerektiğini ifade ediyor. Bu durum, Avrupa’nın nükleer silaha sahip iki ülkesinin, kıtanın güvenliği için kendi nükleer doktrinlerini nasıl kullanacaklarına dair yeni bir döneme işaret ediyor. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Macron ile yaptığı toplantıda, “Bugünden sonra düşmanlarımız, bu kıtaya karşı büyük bir tehdidin, iki ülkeden birden yanıt verilmesini tetikleyeceğini bilecek” demişti.
Kensington Anlaşması’nın Maddeleri Neler?
Kensington Anlaşması olarak adlandırılan metin, savunmadan ekonomiye, bilimden yasa dışı göçle mücadeleye kadar birçok alanda Londra ve Berlin arasında daha yakın işbirliği öngörüyor.
Savunma Sanayii ve Ukrayna’ya Destek
Anlaşma, Ukrayna’ya askeri desteğin sürdürülmesini ve ortak savunma sanayii üretimini kapsıyor. Bu çerçevede atılacak adımlar şunlardır:
- Boxer zırhlı araçları için ortak üretim yapılması.
- Eurofighter Typhoon savaş jetleri konusunda işbirliğinin artırılması.
- Ortak savunma ihracatının teşvik edilmesi.
Yasa Dışı Göçle Mücadele
Anlaşma, Almanya’nın yasa dışı göçe karşı yeni önlemler almasını içeriyor. Berlin’in yıl sonuna kadar, insan kaçakçılarının Manş Denizi’nde kullanmak üzere satın aldığı küçük botların bulunduğu depolara yönelik operasyonel adımlar atması hedefleniyor.
Ekonomik ve Sosyal İşbirliği
İki ülke arasında seyahat kolaylığı, öğrenciler için okul gezilerinin düzenlenmesi ve Londra-Almanya arasında direkt tren bağlantısı gibi raylı sistemlerde işbirliği yapılmasına dair maddeler de anlaşmada yer alıyor.