Tartışmalı ‘Zeytinlik Teklifi’ Meclis Gündeminde: İlk 11 Madde Onaylandı
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda, kamuoyunda büyük tepkilere neden olan ve zeytinlik alanların madencilik faaliyetlerine açılmasını içeren kanun teklifinin görüşmelerinde önemli bir aşama kaydedildi. “Süper İzin” olarak da bilinen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi‘nin ilk 11 maddesi kabul edildi. Görüşmelerin bugün saat 14.00’te devam etmesi planlanıyor.
AKP Önergesiyle Yapılan Değişiklik
Görüşmeler sırasında AKP tarafından sunulan bir önerge ile teklifin 11. maddesi aracılığıyla 3213 sayılı Kanun‘a eklenen geçici 45. maddenin ikinci fıkrasında bir değişiklik yapıldı. Fıkradaki “öncelik verilmek suretiyle” ifadesinin ardından “taşınan ve taşınamayan zeytin ağacı sayısının en az iki katı zeytin ağacı ile oluşan” ibaresi eklendi. Maddenin dördüncü fıkrası ise şu şekilde yeniden düzenlendi:
“Bu madde kapsamında, yeni tesis edilecek zeytin bahçeleri ile taşınacak zeytin ağaçları için Hazine taşınmazlarına ihtiyaç duyulması halinde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca uygun görülenler veya maden sahalarının bulunduğu il sınırlarında kamu iktisadi teşebbüslerine ait taşınmazlardan ilgili kamu iktisadi teşebbüsünce uygun görülenler, zeytinliği kamulaştırılan taşınmaz maliklerinden talep edenlere 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 63’üncü maddesinde yer alan harca esas değerin yüzde biri üzerinden yirmi yıl süre ile doğrudan kiralanabilir. Kira süresi sonunda bakım yükümlülüklerini yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi onar yıl süreyle uzatılabilir.”
Kanun Teklifi Neler Getiriyor?
Kabul edilen maddeler ve teklifin geneli, enerji ve madencilik faaliyetleri için zeytinlik alanların kullanımına yönelik önemli düzenlemeler içeriyor.
Madencilik Faaliyetlerine İzin
Teklife göre, ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla yürütülen madencilik faaliyetlerinin, tapuda zeytinlik olarak kayıtlı alanlara denk gelmesi ve bu faaliyetlerin başka bir yerde yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından kamu yararı gözetilerek özel izin verilebilecek. Bu izinle, madencilik yapılacak kısımdaki zeytin ağaçlarının, maden sahasının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik verilerek taşınmasına ve sahada geçici tesisler inşa edilmesine olanak tanınacak.
Rehabilitasyon ve Ruhsat Bedeli
Zeytinlik olarak tescilli alanlarda madencilik faaliyeti yürütülen her yıl için, sahanın rehabilitasyon çalışmalarını güvence altına almak amacıyla ruhsat sahibinden işletme ruhsat bedeli kadar ek bir tahsilat yapılacak.
Hazine Taşınmazlarının Kiralanması
Yeni kurulacak zeytin bahçeleri ve taşınacak zeytin ağaçları için Hazine arazilerine ihtiyaç duyulursa, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı‘nın uygun gördüğü araziler, zeytinliği kamulaştırılan ve talepte bulunan mülk sahiplerine rayiç bedel üzerinden 10 yıl süreyle doğrudan kiralanabilecek.
Yenilenebilir Enerji Tesisleri İçin Acele Kamulaştırma
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ön lisans veya üretim lisansı sahibi tesisler için gereken özel mülkiyete ait taşınmazların temini amacıyla, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından 31 Aralık 2030‘a kadar “acele kamulaştırma” kararı alınabilecek. Bu tarihe kadar işletmeye alınacak yenilenebilir enerji tesislerinin izin, kira ve irtifak işlemlerinde yüzde 85 indirim uygulanacak. Ayrıca, enerji ithalatını azaltma hedefiyle izin, kira ve irtifak işlemlerindeki indirimlerin süresi 5 yıl daha uzatılacak.