AB Komisyonu’ndan Türk Vatandaşlarına Schengen Vizesi Kolaylığı
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Türkiye’den yapılan Schengen vizesi başvurularında yaşanan zorluklara yönelik olumlu bir adım attı. Alınan yeni kararla, vizelerini daha önce kurallara uygun şekilde kullanmış Türk vatandaşlarına, geçerlilik süreleri kademeli olarak artırılan çok girişli vize verilmesi hedefleniyor. Bu düzenleme, üye ülkeler arasında standart bir uygulama sağlamayı amaçlıyor ve “Cascade Kuralı” olarak bilinen mevcut sistemin Türkiye için daha etkin bir şekilde işletileceği anlamına geliyor.
Bu yöndeki ilk sinyaller, Mayıs ayında Almanya’nın İzmir Başkonsolosu Ralf Schröer tarafından verilmişti. Schröer, Yaşar Üniversitesi’ndeki bir seminerde, Schengen vizelerinin geçerlilik sürelerini aşamalı olarak artıran Cascade Kuralı’nın yakın zamanda Türkiye’de daha etkin uygulanabileceğini belirtmişti.
[IMAGE_PLACEHOLDER_1]
Yeni Çok Girişli Vize Sistemi Nasıl İşleyecek?
AB Komisyonu’nun 15 Temmuz 2025 tarihli kararına göre, Türkiye’de ikamet eden ve kısa süreli vize başvurusunda bulunan Türk vatandaşları için çoklu giriş vizesi verilmesine ilişkin uyarlanmış kurallar şu şekilde uygulanacak:
Kademeli Vize Geçerlilik Süreleri
- Başvuru sahibi, yasal olarak kullandığı önceki vizesinin bitiminden sonraki bir yıl içinde başvuru yaparsa, altı ay geçerli çok girişli vize alabilecek.
- Daha önce altı ay geçerli vizesini yasal olarak kullanan bir başvuru sahibi, vize bitiminden sonraki iki yıl içinde başvurursa, bir yıllık çok girişli vizeye sahip olabilecek.
- Bir yıl geçerli vizesini kurallara uygun kullanan başvuru sahibi, vize bitiminden sonraki iki yıl içinde başvurduğunda, vize geçerlilik süresi üç yıla çıkarılacak.
- Üç yıl geçerli vizesini yasal olarak kullanan bir başvuru sahibine ise vize bitiminden sonraki iki yıl içinde yapacağı başvuruda beş yıllık çok girişli vize verilecek.
Vizenin geçerlilik süresi, seyahat belgesinin (pasaport) geçerlilik süresini aşamaz. Böyle bir durumda vize, pasaportun geçerlilik bitiminden üç ay önce sona erecek şekilde düzenlenir. Bu karar, üye devletlerin Türkiye’deki konsolosluklarına yapılan kısa süreli vize başvuruları için geçerlidir. Profesyonel amaçla başvuru yapan kamyon şoförleri bu kararın kapsamı dışındadır.
Uygulama Detayları ve Önemli Notlar
Cascade Kuralı Otomatik mi İşleyecek?
Hayır, Cascade Kuralı’nın işleyişi otomatik değildir. Her başvuru kendi özel şartları içinde değerlendirilir. Kural, vize sürelerinin kademeli artırılmasını önerse de bağlayıcı bir zorunluluk getirmez. Konsolosluk, vize geçerliliğinin kısa tutulmasını gerektiren makul bir şüpheye sahipse, belirtilen sürelerden daha kısa bir vize verebilir.
İlk Kez Başvuranlar Nasıl Etkilenecek?
Bu karar, Schengen vizesine ilk kez başvuranlar için mevcut kural ve şartlarda bir değişiklik yaratmamaktadır. Dolayısıyla, vizeye ilk erişimde yaşanan sıkıntıları kökten çözme potansiyeli düşüktür. Ancak, Schengen ülkelerine sık seyahat eden ve kurallara uyan başvuru sahipleri için hem prosedürel hem de mali yükü azaltıcı bir etki yaratacaktır.
AB’nin Vize Başvurularındaki Değerlendirme Kriterleri
AB vize kuralları, “dürüstlükleri ve güvenilirlikleri” konsolosluk tarafından kanıtlanmış sık seyahat edenlerin, basitleştirilmiş bir prosedürden yararlanmasını hedefler. AB, başvuru sahibinden şu kanıtları beklemektedir:
- Daha önceki vizelerin yasal olarak kullanıldığının kanıtlanması.
- Başvuru sahibinin menşe ülkedeki ekonomik durumu.
- Vize süresi dolmadan üye devletlerin topraklarından ayrılma niyetinin kanıtlanması.
Çok Girişli Vizede Öncelik Verilen Gruplar
AB’nin çok girişli vize için öncelik tanıdığı bazı kesimler şunlardır:
- İş insanları
- AB kurumlarıyla düzenli temas halinde olan devlet memurları
- Eğitim, seminer ve konferanslar için seyahat eden sivil toplum kuruluşu temsilcileri
- AB vatandaşlarının veya üye ülkelerde yasal olarak ikamet eden üçüncü ülke vatandaşlarının aile fertleri
- Mesleki veya ailevi nedenlerle düzenli seyahat ihtiyacını kanıtlayanlar
Kararın Zamanlaması ve Arka Planı
Bu kararın alınmasında, AB Komisyonu ile Türkiye arasında devam eden düzenli temaslar etkili oldu. Bu temaslarda vize sürecini olumsuz etkileyen usulsüzlükler, dolandırıcılık ve hizmet pasaportu gibi konular ele alınmaktadır. Değerlendirmeler sonucunda, vizelerini kurallara uygun kullanan iyi niyetli Türk vatandaşı başvuru sahiplerinin sayısının arttığı tespit edilmiştir. AB Komisyonu, bu grubun ilk kez başvuranlara kıyasla daha düşük göç ve güvenlik riski oluşturduğu görüşündedir. Bu yaklaşımla, konsoloslukların artan başvuru yoğunluğuyla başa çıkmalarına yardımcı olunması ve daha riskli başvurulara odaklanmaları hedeflenmektedir.
Kararın İletildiği Schengen Ülkeleri
AB Komisyonu’nun kararı şu Schengen ülkelerine iletilmiştir: Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çekya, Estonya, Fransa, Finlandiya, Hırvatistan, Hollanda, İspanya, İsveç, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Yunanistan.