İsrail’in Suriye Stratejisi ve Bölgedeki Etkileri
İsrail’in Suriye’ye yönelik son saldırıları ve Amerika’nın bu duruma yetersiz tepkisi, bölgedeki dengeleri bir kez daha gündeme getirdi. Eski ABD Başkanı Trump’ın dahi “İsrail saldırısını değerlendiremem” şeklindeki açıklaması, İsrail’in eylemlerine karşı net bir tavır alınamadığını gösteriyor. Peki, İsrail’in Suriye üzerindeki nihai hedefi nedir?
Tarihsel Bir Plan: Suriye’yi Dörde Bölme Hedefi
İsrail’in temel amacının, Suriye’yi etnik ve mezhepsel hatlarda bölerek istikrarsız bir yapıya kavuşturmak olduğu iddia ediliyor. Bu plana göre Suriye’nin dörde bölünmesi hedefleniyor:
- Güneyde Suveyda merkezli bir Dürzi yönetimi
- Batıda Lazkiye ve Tartus’u kapsayan bir Nusayri devleti
- Kuzeyde SDG-PKK-YPG kontrolünde bir PKK devleti
- Merkezde ise bir Arap cumhuriyeti
Planın 56 Yıllık Geçmişi
Bu bölünme planı yeni bir strateji değil. İlk olarak 1969 yılında Yönelimler Dergisi’nde dörde bölünmüş bir Suriye haritasıyla birlikte yayımlandı. Suriye’nin istikrarsızlaştırılması, 13 yıllık iç savaş sürecinde en büyük zararı gören Türkiye için de ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.
Türkiye’nin Kilit Rolü ve İsrail’in Endişeleri
Eski ABD Başkanı Trump’ın ifadesiyle, Suriye’nin anahtarı Türkiye’nin elindedir ve bu durum İsrail’i en çok rahatsız eden faktörlerin başında gelmektedir. İsrail, Türkiye’nin Suriye üzerindeki etkisini kırmak için çaba göstermektedir. Netanyahu’nun Beyaz Saray’da Türkiye’yi şikâyet ettiği ve Trump’ın kendisine “Makul ol Bibi” dediği görüşme, bu rahatsızlığın bir göstergesidir.
Suriye’deki herhangi bir istikrarsızlık, PKK’nın silah bırakma sürecini de olumsuz etkileme potansiyeline sahiptir. Mazlum Abdi’nin Ahmed Şara ile 10 Mart’ta imzaladığı anlaşmayı uygulamaması, bölgedeki gerilimin bir başka boyutudur. Eğer Suriye daha da karışırsa, SDG-PKK-YPG’nin silah bırakması beklenmemektedir.
Türkiye’nin Olası Senaryolara Karşı Stratejisi
Türkiye, bölgedeki tüm bu risklere karşı hazırlıklı olup A, B ve C planlarını hazır tutmaktadır. Ankara’nın temel politikası, Suriye’nin bölünmesine ve SDG-PKK-YPG’nin bir bölgeyi kalıcı olarak kontrol etmesine asla izin vermemektir. Türkiye’nin yol haritası şu şekildedir:
- İstikrar Odaklı Politika: İsrail’in istikrarsızlaştırma çabalarına karşılık Türkiye, Suriye’nin istikrarını hedeflemektedir.
- Toprak Bütünlüğü: Türkiye, Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve siyasi istikrarının sağlanması konusunda kararlıdır.
- ABD’nin Rolü: ABD’nin bölgede daha fazla inisiyatif alması ve SDG-PKK-YPG’nin yeni Suriye yönetimine entegrasyonu yönündeki yaklaşımını sürdürmesi beklenmektedir.
- Stratejik Sabır: Ankara, ABD ile işbirliği içinde SDG-PKK-YPG’nin silah bırakmasını sağlamak için bir stratejik sabır politikası uygulamaktadır.
- Askeri Seçenek: Eğer diplomatik çabalar sonuç vermezse ve SDG-PKK-YPG silah bırakmaya yanaşmazsa, askeri seçenek masada olacaktır.