Türkiye’de Perakende Sektörü Alarm Veriyor: Yüksek Fiyatlar Turistleri Uzaklaştırdı
Türkiye’de perakende fiyatları son yıllarda rekor seviyelere ulaşmış durumda. Mağazaların yaz döneminde yaptığı büyük indirim kampanyaları dahi alışverişi canlandırmaya yetmiyor; öyle ki, Türkiye’de alışveriş yapmak artık Avrupa ülkelerinden bile daha maliyetli bir hale geldi. Bu durum, yerli tüketicilerin yanı sıra ülkeye gelen turistlerin de dikkatini çekiyor ve alışveriş alışkanlıklarını değiştiriyor.
Artan fiyatlar nedeniyle turistlerin alışveriş harcamalarını önemli ölçüde azaltmasıyla birlikte, markalı perakende sektörü rotasını yerli müşteriye çevirdi. Yılın ilk yarısında ciro hedeflerine ulaşmak için yoğun indirim kampanyaları düzenlense de bu çabalar satışlardaki reel düşüşü durduramadı.
BMD Raporu: Cironun Yarısından Fazlası İndirimli Satışlardan
Gıda dışı perakende sektörünün 518 markayla en önemli temsilcisi olan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD), haziran ayında üyeleri arasında gerçekleştirdiği anketin sonuçlarını kamuoyu ile paylaştı. Anket, sektörün ilk yarı performansını gözler önüne serdi.
BMD Başkanı Sinan Öncel, sonuçları şöyle değerlendirdi: “Haziran anketimizde üyelerimize kampanyalı satışların yılın ilk yarısındaki toplam cirolarının içindeki payını sorduk. Üyelerimizin yüzde 53’ü, cironun en az yüzde 40 ve üzerini indirimli satışlardan elde ettiğini bildirdi. Yani gıda dışı markalı perakende, nakit akışını yılın ilk yarısında indirimli satışlarla döndürmeye çalıştı.”
Satışlar Reel Olarak Düşmeye Devam Ediyor
Öncel, indirimlere rağmen Türkiye’nin turistler için alışveriş cazibesini yitirdiğini ve yerli tüketicinin alım gücündeki düşüşün satışları olumsuz etkilediğini belirtti. Merkez Bankası verilerinin de bu tabloyu desteklediğini ifade eden Öncel, özellikle giyim ve ayakkabı sektöründeki durumu vurguladı.
“Merkez Bankası verilerine göre, giyim ve ayakkabıda işlem adedinin bu yılın ilk yarısında geçen yıla göre daraldığı görülüyor. Daha çok enflasyondan kaynaklanan ciro artışı ise yıllık TÜFE’nin altında kalıyor. Nakit akışını devam ettirmek isteyen üyelerimizin, kârlılığı ikinci planda bırakarak bu zor dönemi atlatmaya çalışmalarına rağmen adet satışları ve cirolar, perakendede soğumanın devam ettiğini gösteriyor. Ekonomi yönetiminin özellikle kira ve hammadde başta olmak üzere maliyetleri düşürecek politikalarla destek vermesini bekliyoruz.”
Hazır Giyim ve Ayakkabıda İstihdam Erozyonu
İç pazardaki daralmanın yanı sıra ihracattaki gerilemenin de istihdamı vurduğunu belirten Sinan Öncel, binlerce firmanın kepenk indirdiğini veya kapasite küçülttüğünü söyledi. Öncel, “Son 2,5 yılda hazır giyimde yüzde 25, ayakkabıda ise yüzde 30’un üzerinde istihdam kaybı bulunuyor. Özetle, hazır giyim ve ayakkabıda büyük bir erozyon devam ediyor” dedi.
Ticaret Bakanlığı’ndan Hizmet Sektörüne Yönelik Yeni Düzenlemeler
Perakendedeki bu gelişmeler yaşanırken, Ticaret Bakanlığı lokanta, restoran ve kafe gibi işletmeler için fiyat şeffaflığını artıracak yeni düzenlemeler hazırladı. Hazırlanan yönetmelik taslağı ile tüketicilerin fiyatları kolayca karşılaştırabilmesi hedefleniyor.
Yeni Fiyat Etiketi Yönetmeliği Neler Getiriyor?
- İnternet Üzerinden Fiyat Listesi: Kriterleri Bakanlıkça belirlenecek olan yiyecek ve içecek hizmeti sunan işletmeler, fiyat listelerini internet ortamında yayınlayacak bir sisteme dahil olacak.
- Tartılı Ürünlerde Dara Zorunluluğu: Bir ahilik geleneği olan ‘ölçü ve tartıda doğruluk’ ilkesiyle, tartılarak satılan ürünlerin ambalaj ağırlığı (dara) fiyattan düşülecek. Bu sayede tüketiciler sadece ürünün net ağırlığı için ödeme yapacak.
- Masalarda Karekod Uygulaması: 1 Ocak 2024’te başlayan kapı önü ve masa üstü menü zorunluluğuna ek olarak, fiyat listelerine masalardaki karekod (QR kod) ile de ulaşılabilmesi sağlanarak hem işletmelere hem de tüketicilere kolaylık getirilecek.