Türkiye’de Organ Nakli İstatistikleri ve Güncel Durum
Akdeniz Üniversitesi Prof. Dr. Tuncer Karpuzoğlu Organ Nakli Merkezi’nde Organ Nakli Koordinatörü olarak görev yapan öğretim görevlisi Bilal, Türkiye’deki organ nakli faaliyetlerinde son dönemde önemli bir hareketlilik yaşandığını belirtti. Ancak yapılan bağışların, organ bekleyen binlerce hastanın ihtiyacını karşılamakta yetersiz kaldığını vurguladı.
Ulusal Bekleme Listesindeki Kritik Rakamlar
Bilal, mevcut duruma ilişkin endişelerini rakamlarla dile getirdi: “Sağlık Bakanlığı’nın ulusal bekleme listesinde 35 binin üzerinde hasta bulunuyor. Bunun yaklaşık 25 bini böbrek bekleyen hastalardan oluşuyor. Onların dışında kalp, akciğer, karaciğer ve kompozit doku nakli bekleyen hastalarımız da var.”
Dünya bazında baktığımızda kadavradan organ bağışında oldukça gerideyiz. Bunca çabaya rağmen ülkemizde ölümden sonra organ bağışlama kültürü henüz tam olarak yerleşmedi.
Canlı Vericide Zirve, Kadavrada Gerideyiz
Türkiye’nin canlı vericili organ nakillerindeki başarısına dikkat çeken Bilal, “Dünyada canlı vericili böbrek ve karaciğer naklinde birinci ve ikinci sıradayız,” dedi. Buna karşın, kadavradan (beyin ölümü sonrası) bağış oranlarının düşüklüğünün altını çizdi. Ayrıca küresel salgın ve deprem gibi büyük toplumsal olayların organ bağışını derinden etkilediğini de sözlerine ekledi.
Bağış Oranlarında Umut Veren Gelişmeler
Tüm olumsuzluklara rağmen organ bağışı konusunda umut verici gelişmelerin olduğunu belirten Bilal, geçmiş yıllara kıyasla 2025’te bir hareketlilik gözlemlendiğini ifade etti. Geçen sene beyin ölümü gerçekleşen kişilerden organ bağışlama oranının yüzde 17,5 olduğunu, yoğun eğitim çalışmaları sayesinde bu oranın 2025’in ilk 6 ayında yüzde 22,5’e yükseldiğini kaydetti.
Bölgesel Başarılar ve Antalya’nın Liderliği
Tüm organ nakli koordinatörlerinin ülke genelinde büyük bir özveriyle çalıştığını belirten Bilal, Türkiye’nin 9 bölge koordinasyon merkezi arasında Antalya’nın, organ bağışı oranı en yüksek bölge haline geldiğini açıkladı. Bu sıralamada ilk üçte yer alan bölgeler şunlardır:
- Antalya
- Bursa
- Samsun
“En Büyük Erdem: Organ Bağışı Vasiyeti”
Bilal, organ bağışının büyük bir iyilik olduğunu, ancak vefat etmiş bir yakının organlarını tanımadığı insanlara bağışlamanın en büyük erdem olduğunu vurguladı. Bu eylemin maddi olarak ölçülemez bir değer taşıdığını belirterek şu çağrıda bulundu:
Organ bağışlamak büyük bir iyilik. Ama ölmüş bir yakınınızın, tanımadığınız insanlara organını bağışlamak en büyük erdem. Yani maddi olarak ölçülebilir bir iyilik değil. O yüzden herkesin hayattayken, öldükten sonrası için organ bağışı vasiyetinde bulunması önemli.