Cizre’nin Binlerce Yıllık Tescilli Lezzeti: Şımşıpe Dolması
Tarih, sanat ve edebiyat alanındaki zenginliğiyle bilinen Cizre, mutfak kültürüyle de dikkat çekiyor. Bölgenin en özel lezzetlerinden biri olan ve 2017 yılında tescillenen Şımşıpe dolması, kökleri MÖ 6000-7000 yıllarına kadar uzanan kadim bir yemektir.
Yöre halkı tarafından “eprox u dulma” olarak da anılan bu eşsiz yemek, Cizreli kadınların sofralarından eksik etmediği bir başyapıt haline gelmiştir. Onu diğer dolmalardan ayıran en belirgin özellik ise eşsiz lezzetini borçlu olduğu sumak suyunda kaynatılarak pişirilmesidir.
Şımşıpe Dolmasının Hazırlanışı
Bu geleneksel lezzetin hazırlanışı özen ve emek gerektirir. Hazırlık aşamaları şunlardır:
- Sebzelerin Hazırlanması: Soğan, patlıcan, domates ve kabak gibi sebzeler özenle oyulur.
- Yaprakların Hazırlanması: Pancar veya asma yaprakları kullanıma hazır hale getirilir.
- İç Harcın Hazırlanması: Yıkanan pirinç ve kıyma, çeşitli baharatlarla harmanlanarak dolmanın iç harcı oluşturulur.
- Doldurma ve Pişirme: Hazırlanan iç harç, oyulan sebzelere doldurulur ve kendine has lezzetini veren sumak suyunda pişirilerek servis edilir.
Cizre Yafes Aile Destek Merkezi’nde düzenlenen aşçılık kurslarında bu kültürün tanıtılması ve yaşatılması için yöresel yemek eğitimleri verilerek miras gelecek nesillere aktarılmaktadır.
Bir Yemekten Öte, Kültürel Bir Miras
Yafes Aile Destek Merkezi Koordinatörü Hayriye Gönül Yalazan, bu yemeğin kültürel önemini vurguluyor.
“Aile Destek Merkezimizde açtığımız aşçı yardımcısı kursumuzda kadınlarımız bugün yöremize ait lezzetler yapabilecek aşamaya geldi. Şımşıpe dolması bizim vazgeçilmezimizdir. Kadınlarımız dolmayı yapmak için her türlü bahaneye her zaman açık; bir araya gelmek, düğünler olsun, özel günler olsun, sadece tek başına yememek için bile yapılan bir yemek. Şımşıpe dolması kadınlarımızın her daim sofralarının baş tacıdır.”
“Şımşıpe Dolması Kimliğimizin Bir Parçasıdır”
Bu lezzetin sadece bir yemek olmadığını belirten Nur Hüda Pamukçu, duygularını şöyle ifade ediyor:
“Cizre’mizin tescillenmiş lezzetlerinden biri olan Şımşıpe, halk arasında bilinen adıyla ‘eprox u dulma’, bizim için sadece bir yemek değil, bir kültür, bir mirastır. Sofralarımızın bolluk ve bereketinin bir sembolüdür. Annelerimizden, ninelerimizden öğrendiğimiz bu lezzeti gelecek nesillere aktarmak hepimizin sorumluluğudur. Bu lezzetimizin herkes tarafından tadılmasını ve tanınmasını isterim.”
Özel Günlerin Vazgeçilmezi
Deniz Mol ise Şımşıpe dolmasının sosyal hayattaki yerine dikkat çekiyor:
“Genel olarak haftada bir kere yaptığımız bir yemek. Mutfağımızın vazgeçilmezi. Özel günlerde, davetlerde, düğünlerde çok tercih edilen olmazsa olmazımızdır. Diğer dolmalardan ayıran büyük özelliğiyle sumak suyunun kullanılması ve etli olmasıdır. Kullanılan malzemelerin, özellikle soğan dolmasının pişmeden yapılması bunlar çok büyük etken.”