Aliyev’den Gündeme Dair Önemli Açıklamalar
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 3. Şuşa Global Media Forumu kapsamında Hankendi’de katılımcılarla bir araya gelerek hem bölgesel hem de küresel konulara ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Aliyev, Zengezur Koridoru’ndan düşürülen uçağa, Ermenistan’la barış sürecinden Karabağ’daki imar çalışmalarına kadar birçok konuda net mesajlar verdi.
Zengezur Koridoru ve AB Misyonu Konusunda Net Duruş
Zengezur Koridoru’nun bir ABD şirketi tarafından yönetilmesi önerisine ilişkin Aliyev, “Bunu Ermenistan yönetimine sormak lazım. Bizim arazimizde herhangi bir şirket yönetimi söz konusu olamaz” diyerek konuya kesin bir dille yaklaştı. Ermenistan’da bulunan Avrupa Birliği Gözlem Misyonu‘nu da eleştiren Aliyev, “Onlar profesyonel ajanlardır. İran’a karşı casusluk faaliyetinde bulunuyorlar. Bazen dürbünle bizi de izliyorlar fakat biz de onları izliyoruz” ifadelerini kullandı.
Aliyev, Zengezur Koridoru’na ilişkin temel taleplerini ise şu sözlerle açıkladı:
“Bizim Azerbaycan’dan Azerbaycan’a (Nahçıvan) engelsiz ve güvenli geçiş hakkımız sağlanmalıdır. Bu, Azerbaycan’ın bir kısmından diğer kısmına geçiş şeklinde olmalıdır. Bizim yükler ve vatandaşlarımız, Ermeni sınır muhafızlarının yüzünü görmemeli. Bu, adil bir taleptir.”
Bu talepleri doğrudan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’a ilettiğini de sözlerine ekledi.
Rusya’ya Düşürülen Uçak Çağrısı: “Adalet Yerini Bulsun”
Rusya hava sahasında vurulduktan sonra Kazakistan’a düşen Azerbaycan yolcu uçağı hakkında konuşan Aliyev, Rusya’dan beklenen yanıtın gelmediğini belirtti.
“Maalesef (düşürülen uçak hususunda) Rusya tarafından herhangi bir resmi yanıt almadık. Olayın üzerinden 7 ay geçti. Bizim için her şey açıktır. Ne olduğunu biliyoruz ve kanıtlıyoruz. Rus yetkililer de ne olduğunu çok iyi biliyor. Komşular birbirlerine karşı böyle yapmamalı. Bizim talebimiz doğal taleptir. Suçlarını itiraf etsinler. Uçağımızı vuranlar cezalandırılsın. Mağdurların ailelerine tazminat ödensin. AZAL’ın uçağı için de tazminat ödenmelidir.”
Azerbaycan uçağının iki kez vurulduğunu vurgulayan Aliyev, “7 aydır yanıt alamıyoruz. Başsavcılığımız mütemadi muadillerine mektup yazıyor fakat ‘araştırma sürüyor’ yanıtı geliyor. Biz bunu unutmayacağız. Biz uluslararası adalete başvuru yapacağız. Bu hususta Rusya’yı da bilgilendirdik” diyerek kararlılıklarını dile getirdi.
“Barış Anlaşmasını İmzalamaya Çok Yakınız”
Anadolu Ajansı Stratejik İletişim ve Dış İlişkiler Müdürü Bilgehan Öztürk’ün “Barış anlaşmasına ne kadar yakınız?” sorusunu yanıtlayan Aliyev, sürecin olumlu ilerlediğini belirtti. Aliyev, “Barış anlaşmasının metni üzerinde uzlaşı sağlandı. Barış süreci önerisi de bizden geldi. Anlaşmanın metnini hazırladık ve Ermenistan’a gönderdik” dedi. Sürecin başlangıçta yavaş ilerlemesinin nedenini Ermenistan’ın metne ‘Karabağ’ konusunu dahil etme ısrarı olarak açıklayan Aliyev, “Onlara dedik ki ‘Karabağ bizim iç meselemizdir ve uluslararası anlaşmada iç mesele hususunda madde olamaz.’ Biz 2023’te egemenliğimizi tam sağladıktan sonra onlar Karabağ hususundan vazgeçti” şeklinde konuştu.
Aliyev, Ermenistan anayasası ve AGİT Minsk Grubu ile ilgili pürüzler çözüldüğünde anlaşmanın imzalanacağını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Düşünüyorum ki barış anlaşmasını imzalamaya çok yakınız. Bu süreç geri dönüşü olmayan bir hal aldı. Anlaşmanın imzalanması bölgede büyük değişimlere neden olacaktır. Güney Kafkasya’ya barış ve istikrar lazım.”
Kişisel Yaklaşımlar ve Karabağ’ın Geleceği
Forumda kişisel bir soruya da yanıt veren Aliyev, “Yapay zeka kullanıyor musunuz?” sorusuna, “Yapay zeka kullanmıyorum. Fakat aile bireylerimden kullananlar var. Bana da bilgi veriyorlar bazen. Muhtemelen zaman gelecek ben de kullanacağım” cevabını verdi.
Son olarak, işgalden kurtarılan topraklardaki yeniden yapılanma çalışmalarına değinen Aliyev, bölgedeki gelişimin bir mucize gibi olduğunu ifade etti. “Yollar, tüneller inşa edildi ve ediliyor. Tünellerin toplam uzunluğu 80 kilometredir. Karabağ Üniversitesinde 1500 öğrenci okuyor. İstediğin kadar paran olsun eğer insan sermayen yoksa hiçbir işi başaramazsın. Bu bölgeyi cennete dönüştüreceğimizi söylemiştim. Artık cennetin küçük bir parçasını gözlerimizle görüyoruz” diyerek sözlerini tamamladı.