İsrail ve Suriye Arasında Kritik Ateşkes Anlaşması
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, cuma günü yaptığı açıklamada, İsrail ile Suriye arasında bir ateşkes anlaşmasına varıldığını duyurdu. Bu anlaşma, çoğunlukla Dürzilerin yaşadığı Süveyda vilayetinde günlerce süren ve 300’den fazla kişinin hayatını kaybettiği şiddetli çatışmaların ardından geldi.
Çatışmalar, İsrail’in çarşamba günü Şam’a hava saldırıları düzenleyerek ülkenin güneyindeki hükümet güçlerini vurmasıyla tırmanmıştı. İsrail, bu saldırıların Suriye Dürzilerini koruma amacı taşıdığını ve güçlerin bölgeden çekilmesini talep ettiğini belirtmişti.
ABD’den ‘Birleşik Suriye’ Çağrısı
ABD’nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda önemli mesajlar verdi:
“Dürzilere, Bedevilere ve Sünnilere silahlarını bırakmaları ve diğer azınlıklarla birlikte yeni ve birleşik bir Suriye kimliği inşa etmeleri için çağrıda bulunuyoruz.”
Barrack, ateşkesin Türkiye, Ürdün ve bölgedeki diğer komşuların desteğiyle sağlandığını vurguladı.
Anlaşmanın Detayları ve Süveyda’daki Durum
Yaklaşık bir haftadır Bedevi aşiretler ile Dürzi grupları arasında devam eden çatışmalar, İsrail’in Şam’daki bir askeri karargahı hedef alan İHA saldırısıyla yeni bir boyut kazanmıştı. Cuma günü bir İsrailli yetkili, Suriye güçlerine ülkenin güneyindeki Süveyda bölgesine 48 saatlik sınırlı erişim izni verileceğini açıkladı.
Suriye cumhurbaşkanlığı ise çatışmaları sonlandırmak ve istikrarı yeniden tesis etmek amacıyla bölgeye özel bir güç konuşlandırılacağını ve siyasi önlemler alınacağını duyurdu. Daha önce bölgeye gönderilen hükümet güçleri, Dürzi nüfusa karşı hak ihlallerinde bulunmakla suçlanmış ve İsrail’in hava saldırıları sonrası geri çekilmişti.
Bölgedeki Kırılgan Ateşkes
İsrailli bir yetkili, basına yaptığı açıklamada, “Suriye’nin güneybatısında devam eden istikrarsızlık nedeniyle, İsrail önümüzdeki 48 saat boyunca (Suriye) iç güvenlik güçlerinin Süveyda bölgesine sınırlı girişine izin vermeyi kabul etti,” ifadelerini kullandı. Ancak Reuters muhabirleri, cuma günü binlerce Bedevi savaşçının hâlâ Süveyda’ya akın ettiğini bildirerek, şiddetin yeniden tırmanabileceği endişelerini dile getirdi.
İnsani Kriz ve Hak İhlalleri Raporları
Süveyda’daki çatışmalar ciddi bir insani drama yol açtı. Bölgeden gelen raporlar durumun vahametini gözler önüne seriyor.
- Suriye İnsan Hakları Ağı: Pazar gününden bu yana aralarında sağlık personeli, kadın ve çocukların da bulunduğu 321 kişinin öldüğünü bildirdi.
- Suriye Acil Durum Bakanlığı: 500’den fazla yaralının tedavi edildiğini ve yüzlerce ailenin şehirden tahliye edildiğini açıkladı.
- Yerel Halk: Bölgede gıda, su ve yakıt kıtlığı yaşandığını, günlerdir elektrik verilemediğini belirtiyor.
28 yaşındaki bölge sakini Mudar, durumu şu sözlerle özetledi:
“Dört gündür elektrik yok, yakıt yok, yiyecek yok, içecek yok, hiçbir şey yok. Çatışmalar hiç durmadı. İnternet ve telefon hattı neredeyse yok, haber almakta zorlanıyoruz.”
Uluslararası Kurumların Çağrıları
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, çatışmalar sırasında infazlar ve kaçırmalar dahil olmak üzere yaygın insan hakları ihlallerine dair güvenilir raporlar aldıklarını açıkladı. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ise insani yardımların ulaştırılabilmesi için tüm taraflara erişim izni verme çağrısında bulundu. Öte yandan, ABD’nin Suriye’nin yeni lideri Ahmed eş-Şara ile daha sıcak ilişkiler kurma çabasına karşın, İsrail’in Suriye’nin yeni yönetimine derin bir güvensizlik duyduğu ve bu durumun iki müttefik arasında bir yaklaşım farkı yarattığı gözlemleniyor.