Kalp Hastalıkları Tanısında Yeni Yaklaşım: Sanal Anjiyo Öncelikli Olmalı
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Melih Us, Avrupa’da kalp hastalıklarının teşhisinde sanal anjiyonun artık birincil yöntem olarak önerildiğini vurguladı. Us, “BT anjiyo olarak da bilinen sanal anjiyo neticesinde koroner damarda yüzde 50’nin üzerinde bir darlık tespit edilirse, ancak o zaman ikinci adım olarak klasik anjiyo yöntemine başvurulmalıdır” şeklinde konuştu.
Son yıllarda kardiyoloji ve kalp damar cerrahisi alanlarındaki tanı ve tedavi protokollerinde köklü değişimler yaşandı. Özellikle Avrupa Kardiyoloji Derneği’nin 2024 kılavuzu, hastaların kişisel özelliklerine göre değerlendirilip onlara özel tedavilerin uygulanacağı yeni bir dönemin kapılarını araladı. Prof. Dr. Melih Us, bu yeni süreci ve getirdiği yenilikleri detaylandırdı.
Tedavi Süreçleri Artık Kişiye Özel
Prof. Dr. Us, “Koroner arter hastalığının tanımı güncellenerek ‘kronik koroner sendromu’ adını aldı ve kronik bir hastalık olarak kabul edildi. Bu son derece doğru bir yaklaşımdır, zira hastalara by-pass veya stent gibi müdahaleler yapılsa dahi, bu hastalığın ilerleyebilen ve yaşam boyu süren bir durum olduğu kabul edilmiştir” dedi. Bu yeni yaklaşımla birlikte, tedavide risk sınıflandırması ve tedavi yöntemleri de kişiye özel hale getirildi. Artık hastanın yaşı, mesleği, cinsiyeti ve stres düzeyi gibi faktörler tedavi planını doğrudan etkiliyor.
2018 yılındaki protokollerde koroner kalp hastalığı tanısında efor testi ve talyum sintigrafisi öncelikliydi. Ancak 2024 protokolleri ile birlikte bu durum değişti. Artık birincil tanı yöntemi olarak, halk arasında ‘dışarıdan anjiyo’ olarak bilinen ve tomografi cihazıyla yapılan BT anjiyo öneriliyor.
Efor Testinin Riskleri ve BT Anjiyonun Avantajları
Avrupa Kardiyoloji Derneği’nin 2024 kılavuzları, sadece tanıda değil, tedavi yöntemlerinde de önemli değişiklikler getiriyor. Prof. Dr. Us, “Klinik deneyimlerime dayanarak uzun yıllardır efor testini riskli bulduğum için hastalarıma önermiyordum. Yeni tedavi rehberinde de artık efor testi önerilmiyor. Çünkü Avrupa Kardiyoloji Derneği’ne göre efor testinin yüzde 20 yanılma payı bulunuyor. Daha da önemlisi, kalbinde ciddi damar tıkanıklığı olan bir hasta, efor testi esnasında kalp krizi geçirme riskiyle karşı karşıya kalabilir” diyerek tehlikeye dikkat çekti. Bu nedenle, acil durumlar haricinde BT anjiyo tavsiye ediliyor. Ayrıca, yapay zekâ teknolojisi sayesinde BT anjiyo görüntülerinden damar içi akım ölçümü de yapılabiliyor.
‘Damarlar Tekrar Tıkanabilir’ Uyarısı
Prof. Dr. Us, tedavi sonrası sürecin önemine de değindi: “Hastaya stent takılması veya by-pass yapılması durumunda dahi, hastayı ilaçlarla belirli değerlerde tutmak zorundayız, çünkü damarların yeniden tıkanma riski devam ediyor. Yeni protokolde, riskli hasta grubunda kötü kolesterolü temsil eden LDL değeri 80’den 50’ye düşürüldü. Ne yazık ki, son dönemde kolesterol ilacı kullanmak istemeyen hastalarla sıkça karşılaşıyoruz. Ancak bu hastalıkta kolesterolü belirli bir seviyede tutmak hayati önem taşır. Yeni kılavuzlar, kan sulandırıcı ilaç kullanımında da kişiye özel bir yaklaşım öneriyor. Örneğin, hastada aspirin direnci varsa, aspirinle koruma sağlamak mümkün olmaz.”
Sanal Anjiyo (BT Anjiyo) Nedir?
Sanal anjiyo, vücuttaki damar yapılarının bilgisayarlı tomografi (BT) teknolojisi kullanılarak detaylı bir şekilde görüntülenmesini sağlayan, girişimsel olmayan (non-invaziv) bir tanı yöntemidir. Bu teknikte, hastanın kol damarından özel bir kontrast madde enjekte edilerek damarlarda olası bir tıkanıklık veya daralma incelenir.