Ekonomik Kriz ve Borç Sarmalı: Asgari Ücret Açlık Sınırının Altında
Türkiye’de 2025 yılı için enflasyonun altında kalan asgari ücret ve ara zam beklentilerinin karşılanmaması, halkın büyük bir bölümünü ciddi bir geçim sıkıntısıyla karşı karşıya bıraktı. Haziran 2025 itibarıyla dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 26.115 TL‘ye ulaşarak asgari ücreti yaklaşık 4 bin TL aştı. Bu durum, vatandaşların hem kredi kartı borçlarını hem de mevcut kredilerini ödemekte zorlanmasına neden oluyor. Yüksek enflasyon alım gücünü eritirken, artan faiz oranları da ekonomik yükü ağırlaştırıyor.
Merkez Bankası’ndan Tartışmalı Borç Yapılandırma Tavsiyesi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bu ekonomik tabloya karşılık “herkes için ekonomi” adlı mikro sitesinde “Yapılandırma nedir?” başlıklı bir video yayımlayarak borçlu vatandaşlara bir çözüm yolu sundu. Videoda, borçların vadesini uzatarak aylık ödemeleri düşürmeyi öneren yapılandırma seçeneği öne çıkarıldı.
48 Aya Varan Vade İmkanı Vurgulandı
Videoda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) bireysel kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçları için 48 aya kadar yapılandırma imkanı tanıdığı belirtildi. TCMB’nin paylaştığı videoda yapılandırmanın avantajları şu sözlerle anlatıldı:
“Peki yapılandırma ne demek? Ne avantaj sağlıyor? Kredi yapılandırma, kredi borçlarının daha uygun koşullarda yeniden düzenlenmesine olanak veriyor. Yapılandırma, kredi borçlarının daha ödenebilir taksitlere bölünmesi anlamına geliyor. 250 bin TL kredi kartı borcunuz olduğunu düşünelim. Borcu yapılandırmadan önce faiz oranını yüzde 4,75, vadeyi de 12 ay varsayalım. Bu durumda aylık taksitiniz 30 bin 100 TL’ydi. Yapılandırma sonrasında ise faiz oranı yüzde 3,11’e indi, vade 48 aya uzadı. Böylece aylık taksitiniz 11 bin 800 TL’ye düştü. Yani borcunuzu daha düşük taksitlerle geri ödüyorsunuz.”
Yapılandırmanın Gizli Maliyeti: Toplam Borç Neredeyse İkiye Katlanıyor
TCMB’nin sunduğu örnekte asıl dikkat çeken nokta, toplam geri ödeme tutarına yer verilmemesi oldu. Yapılan hesaplamalar, yapılandırmanın borcu nasıl katladığını gözler önüne seriyor:
- Yapılandırma Öncesi (12 Ay Vade): Aylık 30.106 TL taksitle toplam geri ödeme 361.272 TL oluyor.
- Yapılandırma Sonrası (48 Ay Vade): Aylık 11.880 TL taksitle toplam geri ödeme 570.240 TL‘ye çıkıyor.
Bu hesaplamaya göre, borcunu yapılandıran bir vatandaş, 250 bin TL’lik ana borç için fazladan 208.968 TL ödemek zorunda kalıyor. Bu fark, ana borcun %83,58 oranında artması anlamına geliyor. Merkez Bankası’nın videosunda bu devasa maliyet farkından bahsedilmemesi eleştirilere neden oldu.