Myanmar’da Siyasi Sahnede Dikkat Çeken Gelişme
Myanmar’daki askeri cunta yönetiminin lideri Kıdemli General Min Aung Hlaing, hapiste tutulan devrik lider Aung San Suu Kyi’nin babası olan General Aung San için düzenlenen resmi anma törenine katıldı. Ordunun Şubat 2021‘de yönetime el koymasından bu yana 69 yaşındaki General Min Aung Hlaing’in Şehitler Günü çelenk koyma merasimine ilk defa katılması, önemli bir siyasi sinyal olarak yorumlandı.
Şehitler Günü’nün Tarihi Önemi
Şehitler Günü, Myanmar’ın modern tarihinin en önemli anma günlerinden biridir. Bu gün, ülkenin bağımsızlık kahramanı ve Aung San Suu Kyi’nin babası olan General Aung San‘ın anısına düzenlenmektedir. General Aung San, o zamanki adıyla Burma’nın İngiliz sömürge yönetiminden bağımsızlığını kazanmasından yalnızca birkaç ay önce, 1947 yılında 32 yaşındayken altı kabine üyesi ve iki yetkiliyle birlikte suikasta kurban gitmişti. Saldırıyı organize ettiği gerekçesiyle siyasi rakibi olan eski Başbakan U Saw yargılanmış ve idam edilmişti.
Cunta Yönetimi ve Yaklaşan Seçimler
General Min Aung Hlaing’in törene katılımı, cunta hükümetinin ülke genelinde silahlı muhalif gruplarla çatışırken aynı zamanda seçim hazırlıkları yaptığı kritik bir döneme denk geliyor. Ordu, son yıllarda önemini azalttığı Şehitler Günü‘ne bu yıl üst düzeyde katılım göstererek, iktidarını meşrulaştırma çabası içinde olduğu şeklinde değerlendiriliyor.
Suu Kyi’nin Yokluğu ve Aile Temsili
2021’deki darbede tutuklanan Aung San Suu Kyi, siyasi faaliyetlerden men edilmesi amacıyla verilen 27 yıllık hapis cezasını çekerken, üst üste beşinci kez törenlerde yer alamadı. Ailesini, ayrı yaşadığı ağabeyinin oğlu Ye Aung Than temsil etti. Ye Aung Than, Yangon’daki Shwedagon Pagoda’sının yakınlarında bulunan Şehitler Mozolesi’ndeki ana törende dedesinin mezarına çelenk bıraktı.
Tören Detayları ve Halkın Tepkisi
Resmi törende Myanmar bayrakları yarıya indirilirken, cunta kabinesi üyeleri ve üst düzey generaller de Min Aung Hlaing’e eşlik etti. Yangon halkı ise suikastın gerçekleştiği saat olan 10:37‘de araç kornaları ve sirenlerle bağımsızlık liderlerine saygı duruşunda bulundu. Demokrasi yanlıları, ordunun kontrolü dışındaki bölgelerde gösteriler düzenledi.
Ülke Genelindeki Çatışma ve İnsan Hakları Durumu
2021 darbesi, başlangıçta barışçıl protestolarla karşılansa da, güvenlik güçlerinin ölümcül müdahalesi sonrası ülke genelinde silahlı bir direnişe dönüştü. İnsani yardım kuruluşlarına göre, darbeden bu yana aralarında aktivistlerin, şairlerin ve siyasetçilerin de bulunduğu yaklaşık 7.000 kişi hayatını kaybetti. Uluslararası Af Örgütü gibi kurumlar, yaklaşık 30.000 kişinin “düzmece suçlamalarla” tutuklandığını belirtiyor. Cunta yönetimi ise bu rakamların gerçeği yansıtmadığını ve abartılı olduğunu savunuyor. Ordunun şu anda ülke topraklarının yarısından azını kontrol ettiği tahmin edilirken, yıl sonunda yapılması planlanan seçimler öncesinde muhaliflerin elindeki bölgeleri geri almak için operasyonlarını yoğunlaştırdığı bildiriliyor.