Türkiye’de Tütünle Mücadelede Yeni Dönem: Dumansız Türkiye Kampanyası
Türkiye’de ve dünya genelinde önlenebilir ölümlerin başında gelen tütün kullanımı, ciddi bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Akciğer kanseri, kalp-damar hastalıkları ve KOAH gibi pek çok ölümcül rahatsızlığın ana nedeni olan tütün ürünlerinin kullanım oranı, Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2023 yılında 15 yaş ve üzeri nüfusta yüzde 34,8 olarak tespit edilmiştir. Ülkemizde her yıl yaklaşık 100 bin kişi, tütüne bağlı hastalıklar sebebiyle hayatını kaybetmektedir.
Bu endişe verici tablo karşısında Sağlık Bakanlığı, tütün ve tütün ürünleriyle mücadeleyi güçlendirmek amacıyla “Dumansız Türkiye” kampanyasını hayata geçirmiştir. Kampanya kapsamında hazırlanan “Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2024-2028” ile tütün kullanımını ülke gündeminden kalıcı olarak çıkarmak ve özellikle gençleri korumak hedeflenmektedir. Bu doğrultuda yapılan iller arası çapraz denetimlerde 40 bin 266 denetim gerçekleştirilmiş ve 3 bin 718 ihlal saptanmıştır.
Sigarayı Bırakmak İsteyenlere Kapsamlı Destek Mekanizmaları
671 Sigara Bırakma Polikliniği ve ALO 171
Sağlık Bakanlığı, sigarayı bırakma sürecinde vatandaşlara profesyonel destek sunmaktadır. ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı ve ülke genelindeki sigara bırakma poliklinikleri bu mücadelenin merkezinde yer almaktadır. 2009 yılında 62 olan poliklinik sayısı, Haziran 2025 sonu itibarıyla 671‘e ulaşmıştır. Danışma hattı ve poliklinikler, entegre bir sistemle çalışarak vatandaşlara kesintisiz hizmet vermektedir.
Ayrıca, sigara bırakma tedavisinde kullanılan ilaçlar 2011 yılından bu yana Bakanlık tarafından temin edilerek, polikliniklerde hekimlerin uygun gördüğü hastalara ücretsiz olarak sunulmaktadır. Sadece 2025 yılında 72 bin 752 kişi bu ücretsiz ilaç desteğinden faydalanmıştır.
Kampanya Sonrası Başvurularda Yüzde 85 Artış
Toplumda farkındalık yaratmak amacıyla 20 Mayıs-10 Temmuz tarihleri arasında yürütülen “Sigarayı Bırak, Hayatını Değiştir” temalı kampanya, önemli sonuçlar doğurmuştur. Kampanya süresince 188 bin 760 kişiye ulaşılarak, bunlardan 168 bin 601‘i sigara bırakma polikliniklerine yönlendirilmiştir. Bu dönemde polikliniklere yapılan başvuru sayısı, 2024’ün aynı dönemine kıyasla yüzde 85‘lik rekor bir artış göstermiştir.
Yenilikçi Hizmetler Yaygınlaşıyor
Kamu Kurumlarına ve Çevrim İçi Ortama Özel Hizmetler
Sağlık Bakanlığı, hizmet ağını genişleterek kamu kurumlarına yönelik “Yerinde Sigara Bırakma Danışmanlığı Hizmeti” başlatmıştır. Pilot uygulama İçişleri Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığında başlamış olup, hizmetin tüm kamu kurumlarına yaygınlaştırılması planlanmaktadır. Buna ek olarak, sağlık kuruluşlarına gidemeyen vatandaşlar için çevrim içi sigara bırakma poliklinik hizmeti de devreye alınmıştır.
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu ise kampanyaya desteğini sosyal medya hesabından paylaştığı kamu spotu ile gösterdi:
“Tütünle Mücadelede 16. Yıl. Geleceğimizin teminatı çocuklarımız için, daha sağlıklı yarınlar için, hep birlikte daha güçlü, dumansız Türkiye.”