Süveyda’da Çatışmalar Sona Erdi: Ateşkes Sağlandı
Suriye’nin güneyindeki Süveyda kentinde geçtiğimiz hafta Dürzi gruplar ile Bedevi Arap aşiretleri arasında şiddetlenen çatışmaların ardından bir ateşkes anlaşmasına varıldığı duyuruldu. ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara arasında, Türkiye, Ürdün ve diğer komşu ülkelerin de desteğiyle bir uzlaşı sağlandığını açıkladı.
ABD’den Silahları Bırakma Çağrısı
ABD’li temsilci Barrack, ateşkesin ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio‘nun da desteğini aldığını belirterek, sosyal medya üzerinden önemli bir mesaj paylaştı:
“Dürzileri, Bedevileri ve Sünnileri silahlarını bırakmaya ve diğer azınlıklarla birlikte yeni ve birleşik bir Suriye kimliği inşa etmeye çağırıyoruz. Tüm Suriyelileri birbirlerine saygı göstermeye ve komşularıyla barış ve refah içinde yaşamaya davet ediyoruz.”
Ateşkes Anlaşmasının Kritik Maddeleri
El-Vatan gazetesi ve yerel kaynaklardan edinilen bilgilere göre, taraflar arasında varılan ateşkes anlaşmasının ana hatları şu şekilde belirlendi:
- Devletin güvenlik ve askeri kurumlarının Süveyda’ya yeniden girişine izin verilecek.
- Bölgedeki tüm fraksiyon ve silahlı gruplar feshedilecek.
- Dürzi ve Bedevi grupların elindeki tüm ağır ve orta ölçekli silahlar teslim edilecek.
- Gruplara mensup kişiler, güvenlik ve savunma bakanlıkları bünyesine entegre edilecek.
- Süveyda’daki kamu kurumlarında devletin idari ve güvenlik organlarının göreve dönmesi sağlanacak.
- Tarafların sebep olduğu tüm ihlaller, hukuki süreçler çerçevesinde yargılanacak.
- Anlaşmayı kabul etmeyenlere bölgeden güvenli çıkış hakkı tanınacak.
İsrail’den 48 Saatlik Süre
Cuma günü Suriye İçişleri Bakanlığı, güvenlik güçlerinin Süveyda’ya yeniden konuşlanma hazırlığında olduğunu duyurmuştu. İsrail medyasında yer alan haberlere göre, İsrail yönetimi, Suriyeli güvenlik güçlerinin bölgeye girişi için 48 saatlik geçici bir izin tanıdı. Süveyda kırsalına ilerleyen aşiret güçlerine ise sabah saat 04.00’e kadar geri çekilmeleri için ültimatom verildi. Bu sürenin aşılması durumunda İsrail’in Süveyda, Dera ve başkent Şam’ı daha sert bir şekilde hedef alacağı tehdidinde bulunduğu belirtildi.
Suriye Cumhurbaşkanlığı: ‘Huzuru Tesis Etmek İçin Çalışıyoruz’
Cuma gecesi Suriye Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, Süveyda’daki gelişmelerin büyük bir endişeyle izlendiği vurgulandı:
Bu devlet, ne sadece Dürzi topluluğuna, ne de yalnızca Bedevilere aittir. Ulusal sorumluluk, herkesin aynı çatı altında, vatan çatısı altında ve ortak bir referansla, hukukla, bir arada olmasını gerektirir. Suriye Arap Cumhuriyeti tüm tarafları itidale ve sağduyuya davet etmekte, vatandaşların güvenliğini ve toplumun istikrarını tehdit eden ihlalleri durdurmak için yoğun çaba sarf ettiğini vurgulamaktadır.
Açıklamada ayrıca, yetkili kurumların çatışmaları sonlandırmak ve istikrarı yeniden sağlamak amacıyla sahada özel bir güç görevlendirdiği ifade edildi.
Bölgedeki Son Durum ve Bedevilerin Kökeni
Sabah saatleri itibarıyla Süveyda şehir merkezinde kontrolün aşiret güçlerinin eline geçtiği, Dürzi grupların ise bölgeden çekildiği rapor edildi. Yerel kaynaklar, aşiret güçlerinin, Şam’a bağlı resmi güvenlik birimleri bölgeye yerleşene kadar şehirde kalacaklarını aktarıyor.
Bedeviler Kimdir?
Arapça’da “çölde yaşayan” anlamına gelen “el-bedu” kelimesinden türeyen Bedeviler, tarihsel olarak Arap Yarımadası, Suriye, Irak ve Kuzey Afrika gibi geniş bir coğrafyada yaşayan göçebe Arap topluluklarıdır. Temel geçim kaynakları hayvancılık olan Bedeviler, kabile yapısına dayalı bir sosyal düzene sahiptir.
Olayların Geçmişi: Çatışmalar Nasıl Tırmandı?
Süveyda’daki gerilim, geçtiğimiz Pazar günü Dürzilerin, Bedevi Araplara ait bazı araçlara el koymasıyla patlak verdi. Karşılıklı sivil kaçırma olaylarının ardından silahlı çatışmalar başladı. İsrail ordusu, Pazartesi ve Salı günleri çatışmaları durdurmak amacıyla bölgeye giden Suriye hükümet güçlerini hedef aldı. Salı günü ilan edilen ilk ateşkes Çarşamba günü bozuldu ve çatışmalar yeniden alevlendi. Bu gelişme üzerine İsrail, Dürzi halkının güvenliğini gerekçe göstererek Şam’daki Devlet Başkanlığı Sarayı ve Genelkurmay Başkanlığı gibi stratejik hedeflere hava saldırıları düzenledi. Türkiye’nin de girişimleriyle sağlanan son ateşkesin ardından yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği tahmin edilen bölgede ciddi bir insani kriz yaşanıyor.