Türkiye’nin Gizli Su Tüketimi: Bir Sandviç İki Aylık İçme Suyunuza Mal Olabilir
Türkiye’de tüketim alışkanlıklarının su kaynakları üzerindeki etkisi endişe verici boyutlara ulaştı. Yıllık su ayak izi 140,2 milyar metreküp olarak hesaplanırken, bu devasa tüketimin yüzde 89’u tarım, yüzde 6’sı sanayi ve sadece yüzde 5’i evsel kullanımdan kaynaklanıyor. Uzmanlar, günlük hayatta masum görünen bir dilim sandviçin su ayak izinin, bir insanın iki ayda tüketeceği içme suyuna denk gelebileceği konusunda ciddi uyarılarda bulunuyor.
Prof. Dr. Mustafa Öztürk: Gıda Atığı ve Tekstil Sektörü Alarm Veriyor
Çevre Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, 2024 yılında 18 milyon tonun üzerinde gıda atığının çöpe gittiğini belirtiyor. Bu gıdaların üretim aşamasında harcanan suyun büyüklüğüne dikkat çeken Öztürk, Türkiye’deki üretim kaynaklı su ayak izinin yüzde 64’ünün yeşil, yüzde 19’unun mavi ve yüzde 17’sinin gri su ayak izi olduğunu vurguluyor. Tekstil sektörünün de büyük bir su tüketicisi olduğunu belirten Öztürk, şunları ekliyor:
“Tekstil endüstrisi yılda 79 trilyon litre su tüketiminden sorumludur ve endüstriyel atık suyun yüzde 20’sini deşarj etmektedir. Giysilerin etiketlerinde su ayak izi bilgisi mutlaka yer almalıdır.”
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu: Et Tüketimi Su Kaynaklarını Tehdit Ediyor
İTÜ Afet Yönetim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, özellikle aşırı et tüketimi ve tropikal meyvelerin su kaynaklarına ciddi zararlar verdiğini ifade ediyor. Kadıoğlu, “1 kilogram sığır eti üretmek için yaklaşık 15.400 litre su gerekiyor. Kırmızı et tüketimini azaltıp sebzeye yönelmek, su tasarrufu açısından büyük fark yaratır” diyerek beslenme alışkanlıklarının önemini vurguluyor.
Dursun Yıldız: Tarımda Verimsiz Sulama
Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, Türkiye’de toplam suyun yüzde 73’ünün tarımsal sulamada kullanıldığını, bu oranın dünya ortalamasının (yüzde 55) çok üzerinde olduğunu belirtiyor. En çok su tüketen tarım ürünlerini ise pirinç, pamuk, mısır, şeker kamışı ve fındık olarak sıralıyor.
Nurten Sırma: Gıda İsrafı ve Şaşırtan Rakamlar
Gıda Mühendisi Nurten Sırma, dünya genelinde tarımsal üretimin toplam tatlı su kullanımının yüzde 92’sini oluşturduğunu ve gıda israfı nedeniyle her yıl 250 metreküp suyun boşa gittiğini belirtiyor. Sırma’nın en çarpıcı tespiti ise şu şekilde:
“Bir dilim etli sandviç, neredeyse 2000 litrelik bir su ayak izi taşıyabilir. Bu miktar, bir insanın 2 ay boyunca içmesi gereken suya eşdeğerdir.”
Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu: Su Kıtlığı ve Göç Riski
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, küresel tabloya dikkat çekiyor. Dünyada 2,5 milyar insanın güvenli içme suyuna erişemediğini ve 5 milyar insanın su kıtlığı yaşadığını belirten Alaeddinoğlu, 2030’da 1 milyar insanın su kıtlığı nedeniyle göç etmek zorunda kalabileceği uyarısında bulunuyor ve Türkiye’nin su stresi yaşayan ülkeler arasında olduğunu hatırlatıyor.
Ürünlerin Şaşırtan Su Ayak İzleri (1 kg Başına)
- Kahve: 20.680 litre
- Jean (kot): 18.000 litre
- Çikolata: 17.196 litre
- Deri ayakkabı: 16.600 litre
- Mikro çip: 16.000 litre
- Sığır eti: 15.500 litre
- Peynir: 4.900 litre
- Tavuk eti: 4.330 litre
- Pirinç: 3.400 litre
- Buğday: 1.300 litre
- Tost: 1.300 litre
- Pamuk: 1.200 litre
- Mısır: 900 litre
- Muz: 790 litre
- Avokado: 283 litre
- Patates: 250 litre
- Domates: 236 litre