Ukrayna ordusu, Rusya’ya karşı yürüttüğü savaşta teknolojiyi ve motivasyonu bir araya getiren dikkat çekici bir yöntem başlattı. Army of Drones: Bonus (Dron Ordusu: Ödül Sistemi) adıyla bilinen bu sistem, cephedeki başarıları puanlandırarak savaşı adeta bir video oyununa dönüştürüyor ve askerlerin verimliliğini artırmayı hedefliyor.
Ukrayna’nın Puan Tabanlı Savaş Sistemi: E-Puan
Geçtiğimiz yıl Ukrayna Dijital Dönüşüm Bakanı Mihailo Fedorov’un öncülüğünde pilot proje olarak başlayan ve “E-puan” olarak da anılan sistem, kısa sürede büyük bir yaygınlık kazandı. Bugün itibarıyla cephedeki birliklerin yüzde 90’ından fazlası bu sisteme entegre olmuş durumda. Bakan Fedorov, uygulamanın sadece verimliliği değil, aynı zamanda askerlerin moral ve motivasyonunu ölçmek için de bir araç olduğunu belirtiyor.
“Puan değerlerini değiştirdiğimizde, askerlerin davranışları da değişiyor. Bu bize moral seviyesini analiz etme imkanı sağlıyor.” – Mihailo Fedorov
Hedeflere Göre Puanlama Nasıl Yapılıyor?
Sistemin işleyişi oldukça basit ve şeffaf. Cephedeki birlikler, insansız hava araçları (İHA) ile kaydettikleri görüntüleri merkezi bir sisteme yüklüyor. Kiev’deki uzman ekipler bu görüntüleri analiz ederek imha edilen hedefin türüne göre bir puanlama yapıyor. Puan dağılımı şu şekilde:
- Çok namlulu roketatar imhası: 50 puan
- Tank imhası: 40 puan
- Hasar alan tank: 20 puan
- Bir Rus askerinin öldürülmesi: 6 puan
- Bir Rus askerinin sağ yakalanması: 60 puan (10 kat)
Puanlar Ekipmana Dönüşüyor: Brave 1 Market
Askerler, biriktirdikleri bu puanları Brave 1 Market adlı çevrim içi bir platform üzerinden harcayabiliyor. Bu platformda dron parçalarından zırh sistemlerine, keşif ekipmanlarından yaralıları tahliye eden yer robotlarına kadar 1.600’den fazla savunma sanayi ürünü bulunuyor. Sipariş edilen ürünler doğrudan üreticiden temin edilirken, maliyeti Ukrayna Savunma Bakanlığı tarafından karşılanıyor.
Askerler Arasında Destek ve Eleştiriler
BBC’ye konuşan Ukraynalı askerler arasında sistem hem destek görüyor hem de eleştiriliyor. 108’inci Savunma Tugayı’ndan Volodymyr, “Kaybettiğimiz ekipmanları bu şekilde telafi ediyoruz. Aynı zamanda düşmana da zarar veriyoruz. İşe yaradığını düşünüyoruz” diyerek sistemi savundu. Benzer şekilde, 22’nci Mekanize Tugay’dan bir asker ise, “Savaş yorgunluğu yaşayan birçok asker için bu sistem bir nebze olsun moral veriyor” dedi.
Etik Tartışmalar ve Olumsuz Yönler
Ancak sistemi eleştiren sesler de mevcut. “Snake” kod adlı bir asker, bu sistemin askerlikten kaçma gibi temel sorunları çözmeyeceğini savunuyor. Bir diğer asker olan Dmytro ise daha ciddi bir etik soruna dikkat çekiyor:
“Bu sistem, her şeyi kazanca dönüştürme eğilimimizin sonucu. Bazı birlikler, daha önce vurulmuş hedeflere tekrar saldırarak puan kazanmaya çalışıyor. Kendi ölümümüzü bile ticaret haline getiriyoruz.”
Veriye Dayalı Strateji ve Değişen Savaş Dinamikleri
Tüm tartışmalara rağmen, sistemin temel amacı Ukrayna’nın sayıca üstün olan Rusya karşısında daha hızlı, esnek ve verimli hareket etmesini sağlamak. Toplanan veriler, askeri kararların daha sağlam temellere dayanmasına yardımcı oluyor. Fedorov, “Artık kararlarımızı kaliteli verilere göre alıyoruz. Toplanan her görüntü, stratejiyi destekleyen bir araca dönüşüyor” ifadelerini kullanıyor.
Savaşın Gidişatına Göre Değişen Puanlama
Sistem, savaşın seyrine göre dinamik olarak güncelleniyor. Son dönemde Rusya’nın küçük ve hızlı birliklerle saldırı düzenlemesi, bireysel asker hedeflerinin değerini artırdı. Bu nedenle daha önce 2 puan olan bir askeri etkisiz hale getirme puanı 6 puana yükseltildi. Ukrayna, tartışmalı yönlerine rağmen bu teknoloji tabanlı çözümü, sahada taktik üstünlük sağlamak için kullanmaya devam ediyor.