Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu, zeytinlik alanların madencilik faaliyetlerine açılmasına olanak tanıyan ve kamuoyunda “Süper İzin” olarak adlandırılan tartışmalı kanun teklifini onayladı. “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, yapılan oylamada 199 ret oyuna karşılık 255 kabul oyu ile yasalaştı.
Zeytin Ağaçları İçin Yeni Düzenleme
Kabul edilen kanun teklifine AKP tarafından sunulan bir önerge ile önemli bir ekleme yapıldı. Teklifin 11. maddesi ile 3213 sayılı Maden Kanunu‘na eklenen geçici 45. maddenin ikinci fıkrasına, taşınacak zeytin ağaçları ile ilgili yeni bir şart getirildi. Buna göre, taşınan ağaçların yerine “taşınan ve taşınamayan zeytin ağacı sayısının en az iki katı zeytin ağacı ile oluşan” yeni bir zeytinlik kurulması hükmü eklendi.
Maddenin dördüncü fıkrası ise şu şekilde düzenlendi:
“Bu madde kapsamında, yeni tesis edilecek zeytin bahçeleri ile taşınacak zeytin ağaçları için Hazine taşınmazlarına ihtiyaç duyulması halinde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca uygun görülenler veya maden sahalarının bulunduğu il sınırlarında kamu iktisadi teşebbüslerine ait taşınmazlardan ilgili kamu iktisadi teşebbüsünce uygun görülenler, zeytinliği kamulaştırılan taşınmaz maliklerinden talep edenlere 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 63’üncü maddesinde yer alan harca esas değerin yüzde biri üzerinden yirmi yıl süre ile doğrudan kiralanabilir. Kira süresi sonunda bakım yükümlülüklerini yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi onar yıl süreyle uzatılabilir.”
Bakanlık İzni ve Faaliyet Koşulları
Yeni yasaya göre, ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla yürütülen madencilik faaliyetleri, tapuda zeytinlik olarak kayıtlı olan veya fiilen zeytinlik bulunan alanlara denk gelirse ve bu faaliyetlerin başka bir yerde yapılması mümkün değilse, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından kamu yararı gözetilerek özel izin verilebilecek. Bu izin, madencilik faaliyeti yürütülecek alandaki zeytin ağaçlarının, öncelik maden sahasının bulunduğu ilçe ve il sınırları olmak üzere başka bir yere taşınmasını kapsıyor.
Ayrıca, zeytinlik alanlarda madencilik faaliyeti yürütülen her yıl için ruhsat sahibinden, sahanın rehabilitasyon çalışmalarını güvence altına almak amacıyla işletme ruhsat bedeli kadar ek bir bedel tahsil edilecek.
Yenilenebilir Enerji Tesisleri İçin Acele Kamulaştırma
Kanun, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için de önemli bir düzenleme içeriyor. Bu tesislere ait ön lisans veya üretim lisansı bulunan projeler için gereken özel mülkiyete konu taşınmazların temini amacıyla, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından 31 Aralık 2030 tarihine kadar “acele kamulaştırma” kararı alınabilecek.
Bu tarihe kadar işletmeye alınacak yenilenebilir enerji üretim tesislerinin izin, kira ve irtifak işlemlerinde yüzde 85 oranında indirim uygulanacak. Enerji ithalatını azaltma ve yerli üretimi artırma hedefi doğrultusunda, bu indirimlerin süresi de beş yıl daha uzatılmış oldu.