Güneş Sistemi’nin Sınırlarında Gizemli Bir Keşif: ‘Ammonite’
Gök bilimciler, Güneş Sistemi’mizin en uzak ve gizemli bölgelerinde, ‘Ammonite‘ adını verdikleri yeni bir gök cismi tespit etti. Bu cisim, şimdiye kadar gözlemlenmemiş bir yörünge bölgesinde yer almasıyla bilim dünyasında heyecan yarattı. ‘Ammonite’, Neptün’ün ötesinde konumlanan bir ‘Trans-Neptunian Object (TNO)‘ olarak sınıflandırıldı.
Sednoid Ailesinin Yeni ve Farklı Üyesi
Bilim insanları, ‘Ammonite’ın son derece eliptik yörüngesi nedeniyle özel bir konuma sahip olduğunu belirtti. Bu yörünge yapısı, onu daha önce yalnızca üç benzeri bulunan nadir ‘Sednoid‘ grubuna dahil ediyor. Sednoidler, Güneş’e en yakın geçiş noktaları (perihelion) 60 astronomik birimin (au) çok üzerinde olan gök cisimleri olarak biliniyor.
‘Gezegen Dokuz’ Teorisi Sorgulanıyor
Astronomlar, bu tür uzak nesnelerin yörüngelerini açıklamak için uzun süredir ‘Gezegen Dokuz‘ adını verdikleri, henüz keşfedilmemiş devasa bir gezegenin varlığını teorileştiriyor. Ancak ‘Ammonite’ın yörüngesi, bilinen diğer Sednoid’lerden önemli farklılıklar gösteriyor. Araştırmacılara göre bu durum, ‘Gezegen Dokuz’ hipotezini daha da karmaşık hale getirerek yeni soruları gündeme taşıyor. Bilgisayar simülasyonları, ‘Ammonite’ın yörüngesinin Güneş Sistemi’nin oluşumundan bu yana, yaklaşık 4,5 milyar yıldır kararlı olduğunu gösteriyor.
Keşif Süreci ve Doğrulama
‘Ammonite’ ilk olarak 2023 yılında Subaru Teleskobu kullanılarak tespit edildi. Ancak cismin varlığı ve yörünge özellikleri, 2024 yılında Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu ve arşiv verilerinin incelenmesiyle kesin olarak doğrulandı. Bu önemli keşif, Güneş Sistemi’nin uzak bölgelerindeki buzul nesneleri araştıran ‘FOSSIL (Formation of the Outer Solar System: An Icy Legacy)’ gözlem programı çerçevesinde yapıldı.
‘q-gap’ Boşluğundaki Eksik Halka
‘Ammonite’ın bulunduğu bölge, gök bilimcilerin ‘q-gap‘ olarak adlandırdığı ve neden boş olduğu anlaşılamayan bir yörünge aralığıydı. Araştırmanın yazarlarına göre, ‘Ammonite’ bu boşluğu doldurarak Güneş Sistemi’nin oluşumuna dair önemli bir eksik halkayı tamamlıyor.
Çalışmanın ortak yazarı Dr. Yukun Huang, ‘Ammonite’ın yörüngesinin diğer Sednoid’lerle tam olarak uyuşmamasının ‘Gezegen Dokuz’un varlığını sorgulatan bir kanıt olabileceğini ifade ediyor. Huang, bu nesnelerin oluşumunda, geçmişte Güneş Sistemi’nde bulunan ancak daha sonra sistemden dışarı atılan başka bir gezegenin etkili olmuş olabileceği alternatif bir teori sunuyor.