Genetik Tarama Şirketi Orchid ve Sunduğu Hizmetler
Varlıklı müşterilerine 22 bin 500 dolardan başlayan fiyatlarla embriyolarını genetik hastalıklara karşı tarama imkanı sunan Orchid adlı bir şirket, son zamanlarda teknoloji ve etik dünyasının merkezinde yer alıyor. Şirketi benzerlerinden ayıran en önemli iddia ise, yalnızca beş hücre kullanarak embriyoların tüm genomunu dizileyebilmesi ve rakiplerine kıyasla çok daha kapsamlı veri öngörüsü sunabilmesi.
Elon Musk’ın Çocukları İçin Zeka Taraması Yaptırdığı İddiası
Washington Post’a konuşan ve şirkete yakın olduğu belirtilen iki kaynağa göre, bu hizmetlerden biri Elon Musk ve Shivon Zilis‘in dört çocuğundan en az biri için kullanıldı. Bu iddia, Musk’ın üremeye olan takıntısı ve farklı kadınlardan 14 çocuğu olduğu gerçeğiyle birleşince, milyarderin bu konudaki yaklaşımını daha da tartışmalı bir hale getiriyor.
Washington Post’a konuşan ve ismini gizli tutan bir Orchid çalışanı, şirketin kurucusu Noor Siddiqi’nin, Musk ve Zilis’e özel taramalar sunduğunu iddia etti. Bu taramaların, embriyoların zeka potansiyelini belirlemek üzere tasarlanmış özel algoritmalar içerdiği öne sürüldü.
Orchid şirketi, ‘öjeni’ (iyi genlerin seçilmesi) ile ilgilenmediğini belirtse de, ebeveynlerin “iyi genleri” seçmesine yardımcı olması ve iddia edilen zeka seçimi, bu pratiğin tanımıyla birebir örtüşüyor.
Zilis’in Açıklamaları İddiaları Güçlendiriyor
Bu iddialar, aynı zamanda Musk’ın sahibi olduğu Neurolink’te özel projeler yöneticisi olan Shivon Zilis’in, biyografi yazarı Walter Isaacson’a yaptığı açıklamalarla da paralellik gösteriyor. Zilis, Musk’ın kendisine “zeki insanların çocuk sahibi olmasını gerçekten istediğini” söylediğini ve bu yüzden onunla çocuk yapmaya karar verdiğini belirtmişti.
Washington Post’un iddialarla ilgili ulaştığı Orchid, Musk ve Zilis ise konu hakkında yorum yapmaktan kaçındı. Şirket, zihinsel engeller için tarama yaptığını kabul ederken, bir çocuğun gelecekteki zekasına dair öngörüde bulunmadığını savunuyor.
Bilim Dünyası ve Etik Tartışmalar
Orchid gibi hizmetler, “Tanrıcılık oynamak” olarak görülmesinin yanı sıra bilimsel açıdan da ciddi şüphelerle karşılanıyor. Genetik uzmanları, şirketin yalnızca beş hücreyle tüm genomu dizileyebildiği iddiasına temkinli yaklaşıyor.
‘DNA Çoğaltma Yöntemleri Rus Ruletine Benziyor’
Stanford Üniversitesi’nden araştırmacı genetik uzmanı Svetlana Yatsenko, şirketin DNA örneklerini kopyalamak için kullandığı “çoğaltma” (amplifikasyon) yönteminin problemli olduğuna dikkat çekiyor. Uzmana göre bu işlem, genetik bozuklukları analiz etmek için kullanılan verilerde hatalara yol açabilecek ‘fotokopi’ benzeri kopyalar üretme riski taşıyor.
Yatsenko, Washington Post’a verdiği demeçte, “Bu çoğaltma sırasında birçok, ama birçok hata yapılıyor. Bu, esasen bir Rus ruleti.” ifadelerini kullandı.
Futurism’in yorumuna göre, Orchid’in kendi sorumluluk sorunları ve Elon Musk’ın diğer ırkları zihinsel yetersizlikleri nedeniyle aşağılayan ayrımcı söylemleri bir araya geldiğinde, ortaya “çok daha karanlık bir tablo” çıkıyor.