Makine İhracatı Değerde Arttı, Miktarda Düştü: Sektörün İlk Yarı Karnesi
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından açıklanan verilere göre, Türkiye’nin makine imalat sanayisi ihracatı 2024’ün ilk altı ayında önemli bir dönemeçten geçti. Sektör, bu dönemde miktar bazında yüzde 5,7’lik bir daralma yaşarken, değer bazında yüzde 0,3’lük bir artış kaydetti. Haziran ayındaki pozitif performans sayesinde makine ihracatı, bu yıl ilk kez değer olarak artıya geçti.
Yılın ilk yarısında toplam ihracat geliri 13,7 milyar dolara ulaşırken, kilogram başına ortalama birim fiyatı yüzde 6,3’lük artışla 7,8 dolara yükseldi. Yıllıklandırılmış bazda ise ihracat yüzde 0,5’lik bir artışla 28,3 milyar dolar seviyesine ulaştı.
İhracat Pazarlarında Son Durum
Ocak-Haziran döneminde en fazla ihracat yapılan ülkeler ve öne çıkan veriler şu şekilde sıralandı:
- Almanya: 1,5 milyar dolar (yüzde 0,8 artış)
- ABD: 871 milyon dolar (yüzde 3 artış)
- İtalya: 593 milyon dolar (yüzde 11,8 artış)
- Fransa: Yüzde 27 artış
- Romanya: Yüzde 24,6 artış
- Rusya: Yüzde 36,4 azalış
Alt sektörler incelendiğinde, en yüksek ihracat 1,2 milyar dolarla içten yanmalı motor ve aksamları kaleminde gerçekleşti. Buna karşın, en büyük daralma 167 milyon dolarlık kayıpla inşaat ve madencilik makinelerinde yaşandı.
“Türkiye, Çin’e Alternatif Olarak Konumlanmalı”
Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Kutlu Karavelioğlu, küresel tedarik zincirlerindeki belirsizliklere ve ABD’nin ticaret politikalarına dikkat çekti. Karavelioğlu, Avrupa’nın Çin’e karşı korumacı önlemler aldığını vurguladı.
“Avrupa Komisyonu’nun Çin şokuna ve kamu alımlarında Çin firmalarına karşı korumacı önlemler geliştirmeye başlaması, AB’nin açık ticaret politikasıyla birlikte selektif savunma stratejileri benimsediğini gösteriyor. Türkiye bu tabloda hem Çin’e bağımlılığı azaltma stratejisinde bir alternatif hem de adil ticaret ilkelerini gözeten bir ortak olarak konumlanmalıdır.”
Yatırım Ortamında İyileşme Sinyalleri ve İç Piyasa Riskleri
Kutlu Karavelioğlu, Almanya’daki makine siparişlerinde yaşanan yüzde 9’luk artışın ve AB’nin yurt dışı siparişlerindeki yükselişin toparlanma sinyalleri verdiğini belirtti. Karavelioğlu, bu gelişmelerle yatırım ortamında ümitlerin yeşerdiğini vurguladı. Ancak iç piyasadaki duruma da dikkat çeken Karavelioğlu, PMI endeksinin haziranda 46,7’ye gerilemesinin sanayi üretimindeki durgunluğa işaret ettiğini söyledi. Makine sektöründeki üretimin mayısta yüzde 9,3 düştüğünü ve kapasite kullanım oranının haziranda yüzde 68,6’ya kadar gerilediğini belirterek, “Bu durum sektörün telafisi zor kayıplarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.” dedi.
“Yüksek Faiz Sanayinin Bereketini Kaçırıyor”
MAİB Başkanı Karavelioğlu, İSO İkinci 500 listesindeki makine üreticilerinin satış gelirleri artsa da karlılıklarının ciddi şekilde düştüğünü ifade etti. Üretimden satışlardaki yüzde 41’lik artışın reel bir büyümeyi yansıtmadığını belirtti.
“Faizin enflasyon karşısındaki reel getirisinin tarihi zirvelerde olduğu ve üretimdeki risklerin çok büyüyüp çok çeşitlendiği bir dönemde, ihmal edilebilir seviyede faaliyet karlarıyla iş yürütmenin sürdürülemez hale geldiğini TÜİK tarafından açıklanan istihdam verilerinden de görebiliyoruz. Sanayi küçülürken inşaat ve hizmet sektörleri büyüyor, tüketim ithalat üzerinden sürüyor. Kısacası, yüksek faiz sanayinin bereketini kaçırıyor.”