Parkinson Teşhisinde Köpeklerin İnanılmaz Yeteneği
İngiltere’de yürütülen çığır açıcı bir araştırma, özel olarak eğitilmiş köpeklerin Parkinson hastalığını, belirtiler ortaya çıkmadan yıllar önce koklayarak yüzde 98’e varan bir doğrulukla tespit edebildiğini ortaya koydu. Bu bulgu, hastalığın erken teşhisi konusunda yeni bir umut kapısı aralıyor.
Araştırmanın İlham Kaynağı: Joy Milne’in Gözlemi
Çalışmalar, eşine Parkinson teşhisi konulduktan sonra vücut kokusunun değiştiğini fark eden Joy Milne’in hassas gözlemleri sayesinde başlatıldı. Bu farkındalık, ‘Nose2Diagnose’ programının kurulmasına ve bilimsel araştırmaların derinleşmesine öncülük etti.
Bilimsel Metodoloji ve Şaşırtıcı Sonuçlar
Bristol ve Manchester üniversiteleri ile Medical Detection Dogs Vakfı ortaklığında yürütülen çalışmada, Parkinson hastalarından ve sağlıklı bireylerden alınan deri yağı (sebum) örnekleri karşılaştırıldı. Çalışmanın yıldızları olan iki eğitimli köpek, deri örneklerini koklayarak Parkinson hastalarını sağlıklı ve diğer rahatsızlıkları olan kişilerden büyük bir başarıyla ayırt etti.
Çift Kör Deney ile Kanıtlanan Başarı
Sonuçların tarafsızlığını garanti altına almak için yürütülen çift kör deneylerde, ne örnekleri hazırlayan personel ne de köpek eğiticileri örneklerin kime ait olduğunu bilmiyordu. Bu zorlu koşullara rağmen köpekler, etkileyici istatistiklere imza attı:
- Duyarlılık (Sensitivity): Parkinsonlu örnekleri doğru tanıma oranı yüzde 80 olarak saptandı.
- Özgüllük (Specificity): Sağlıklı örnekleri yanlışlıkla pozitif olarak belirlememe oranı ise yüzde 98‘e ulaştı.
Çalışmada görev alan Golden Retriever cinsi ‘Bumper’ ve Siyah Labrador cinsi ‘Peanut’, Parkinson hastalarına ait deri yağı örnekleriyle eğitildi ve her doğru tespitte ödüllendirilerek kısa sürede bu yüksek doğruluk seviyesine ulaştı.
Uzmanlar Gelecek İçin Umutlu
Araştırma ekibi, bu yöntemin gelecekte Parkinson teşhisinde bir devrim yaratabileceğini belirtiyor.
Medical Detection Dogs CEO’su Claire Guest, “Şu anda Parkinson hastalığını erken teşhis edecek bir test yok. Oysa belirtiler, tanı konmadan 20 yıl öncesinde başlamış olabiliyor,” diyerek erken teşhisin önemini vurguladı.
Bristol Üniversitesi’nden Nicola Rooney, “Bu çalışmada elde edilen yüksek doğruluk, Parkinson hastalığının belirgin bir koku profili olduğunu gösteriyor. Bu sayede ileride hızlı, invazif olmayan ve düşük maliyetli bir teşhis yöntemi geliştirilebilir,” dedi.
Manchester Üniversitesi’nden Prof. Perdita Barran ise, “Deri yüzeyinden alınan basit örneklerin hastalığın tanısında kullanılabileceğini bir kez daha gösterdik. Bu, erken teşhis açısından devrim niteliğinde olabilir,” sözleriyle çalışmanın potansiyelini özetledi.