Şanlıurfa’da Tarihi Bir Keşif: Viranşehir Kaya Kilisesi Tescillendi
Şanlıurfa Valisi Hasan Şıldak, sosyal medya üzerinden yaptığı bir duyuru ile Viranşehir ilçesinde önemli bir tarihi yapının bulunduğunu ve resmi olarak tescillendiğini açıkladı. Bu gelişme, bölgenin kültürel mirası için büyük bir adım olarak değerlendiriliyor.
Vali Şıldak’ın açıklamasına göre, Şanlıurfa Kültür Envanteri Çalışmaları esnasında kırsal Akkese Mahallesi yakınlarında, eski bir dere yatağı kenarında konumlanmış olan bu tarihi kaya kilisesi keşfedildi.
Kaya Kilisesinin Mimarisi ve Bölümleri
Yapılan incelemeler sonucunda, kaya kilisesinin kendine özgü mimari detayları ortaya çıkarıldı. Vali Şıldak, yapının özelliklerini şu sözlerle aktardı:
“Kaya kilise bir iç avlu, avlunun etrafında konumlandırılmış pastoforion odalarına sahip tek nefli ve arcosoliumların bulunduğu mekanlardan oluşuyor. İç avluya giriş güney yönden yapılıyor ve avlu dikdörtgen planlıdır. Avlunun kuzeyine konumlanmış kiliseye giriş, yan yana, dikdörtgen formlu, iki açıklık ile sağlanıyor. Kapıların üzerinde kare formlu pencereler bulunuyor. Kilisenin naosu, dikdörtgen planlı ve naosun doğu cephesindeki apsis ise dışa taşıntılıdır. Apsis, içten yarım daire formlu, kemer yüzeyleri profiller ile hareketlendirilerek, kemer şematik korint türü başlıklar üzerine oturuyor. Naosun, batı cephesinde ise yan yana iki adet arcosoliumlu sanduka mezar bulunuyor.”
Yapının Dikkat Çeken Özellikleri
Tescil edilen kaya kilisesinin mimari yapısı şu şekilde özetlenebilir:
- Konum ve Giriş: Yapıya giriş güney yönünden sağlanıyor ve dikdörtgen planlı bir iç avluya açılıyor.
- Kilise Alanı: Avlunun kuzeyinde yer alan kiliseye, üzerinde kare pencereler bulunan iki adet dikdörtgen kapıdan giriliyor.
- Naos ve Apsis: Kilisenin ana ibadet alanı olan naos dikdörtgen planlıdır. Doğu cephesindeki apsis ise dışa doğru bir çıkıntıya sahiptir ve içten yarım daire formundadır.
- Süslemeler: Apsisi taşıyan kemerlerin, şematik korint türü başlıklara oturduğu ve yüzeylerinin profillerle zenginleştirildiği görülmektedir.
- Mezarlar: Naosun batı duvarında, yan yana konumlandırılmış iki adet arcosoliumlu sanduka mezar bulunmaktadır.
Bu önemli yapının kayıt altına alınması, Şanlıurfa’nın zengin tarihini ve kültürel çeşitliliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.