TBMM’de Kapsamlı Yasal Düzenleme: ÖTV, Yatırım Teşvikleri ve Daha Fazlası
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda kabul edilen yeni kanun teklifi, Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun başta olmak üzere birçok alanda önemli değişiklikler getiriyor. Düzenlemeler, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrahlarından yatırım teşviklerine, AR-GE desteklerinden sosyal güvenlik uygulamalarına kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor.
Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu’nda Yeni Yetkiler ve Cezalar
Yapılan değişiklikle birlikte, kambiyo, kıymetli maden ve taş alım satımı gibi işlemlerin düzenlenmesi ve Türk lirasının değerinin korunması için karar alma yetkisi Cumhurbaşkanı’na devredildi. Bu kapsamda getirilen yeni yaptırımlar şunlardır:
- İzinsiz olarak yurttan eşya veya kıymet çıkarma ya da yurda sokma fiillerinde, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamına girmemesi durumunda, eşyanın rayiç bedelinin yarısından iki katına kadar idari para cezası uygulanacak.
- Gerekli izin veya belge olmadan faaliyette bulunanlara 50 bin TL’den 250 bin TL’ye kadar idari para cezası verilecek ve iş yerindeki faaliyetler bir ay süreyle durdurulacak.
- Yetkisiz faaliyetin 5 yıl içinde tekrarı halinde ceza üst sınırdan uygulanacak ve faaliyetin sadece izin gerektiren alanda olduğu anlaşılırsa iş yeri kalıcı olarak kapatılacak.
Faaliyet İzinleri ve Ücret Tarifeleri Yeniden Belirlendi
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda yapılan düzenlemeyle, ticari amaçlı döviz alım satımı, Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası üyeliği ve kıymetli maden rafinajı gibi faaliyetler için Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan izin alınması zorunlu hale getirildi. Bakanlık, şirketlerin faaliyet bölgelerini belirleme ve aykırı faaliyette bulunanların izinlerini iptal etme yetkisine sahip olacak. Faaliyet izinleri ve pay devirleri için alınacak ücretler de kanunla hüküm altına alındı.
Vergi Kanunlarında Önemli Değişiklikler
Yeni yasa, Vergi Usul Kanunu, KDV Kanunu ve ÖTV Kanunu’nda bir dizi değişikliği de beraberinde getiriyor.
KDV İstisnaları Genişletildi
Milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçları için Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı’nın alacağı bazı araçların teslimi KDV’den muaf tutulacak. Ayrıca, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıflara ait taşınmazların satışı da KDV istisnası kapsamına alındı.
Otomobil ve Yakıtta Yeni ÖTV Oranları
En çok merak edilen düzenlemelerden biri olan ÖTV oranlarında değişikliğe gidildi. Özellikle binek otomobiller ve hibrit araçlar için yeni matrah eşikleri ve oranlar belirlendi.
- Bazı fosil yakıtlı ve hibrit otomobillerde motor silindir hacmi ve elektrik motor gücüne göre ÖTV oranları %80 ile %220 arasında değişecek.
- Kamyonet cinsi arazi taşıtlarında ÖTV oranı %50 olarak uygulanacak.
- Akaryakıt ve doğal gaz gibi ürünlerin ithalinde teminata bağlanan ÖTV, KDV matrahına dahil edilecek.
GİB Personeline Fazla Mesai Ücreti Artışı
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) taşra teşkilatında fiilen dışarıda görev yapan personele ödenen fazla mesai ücretinin gösterge rakamı 160’tan 300’e yükseltildi. Fazla mesai ücreti ödenebilecek personel oranı ise %20’den %40’a çıkarıldı.
Yatırım, AR-GE ve Tasarım Faaliyetlerine Yeni Teşvikler
Ekonomiyi canlandırmayı hedefleyen düzenleme, yatırım ve inovasyon faaliyetlerine yönelik önemli teşvikler içeriyor.
Yatırım Teşviklerinde Yeni Dönem
Verimli yatırımları teşvik amacıyla indirimli kurumlar vergisi, ilk 10 hesap dönemi boyunca %60 oranında uygulanacak. Cumhurbaşkanı, yatırımın yapıldığı bölge, sektör ve büyüklüğe göre yatırıma katkı oranını %50’ye kadar belirleme yetkisine sahip olacak.
AR-GE ve Tasarım Personeline Vergi İstisnası
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile AR-GE ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin ücretlerine yönelik gelir vergisi istisnası güncellendi. 31 Aralık 2028’e kadar, personelin brüt asgari ücretin 40 katını aşmayan ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinde, personelin eğitim durumuna göre %80, %90 ve %95 oranlarında indirim uygulanacak.
Çalışma Hayatı ve Diğer Kanunlardaki Düzenlemeler
TBMM’de kabul edilen yasa, çalışma hayatına ilişkin de yeni hükümler getiriyor.
- İş Kanunu: İşçinin kabul etmesi şartıyla, fesih dışındaki bildirimler Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) üzerinden yapılabilecek. Bu düzenleme 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.
- İŞKUR Kanunu: Özel istihdam büroları, açık iş ilanlarını ve yönlendirme verilerini İŞKUR’a bildirmekle yükümlü olacak. Bu kural da 1 Ocak 2026’da başlayacak.
- Sosyal Güvenlik: SGK’ya yapılacak başvurular, yurt dışındaki çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri aracılığıyla da yapılabilecek.
Genel Kurul’da kabul edilen kanun, Türkiye ekonomisi ve çalışma hayatı için yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor.