Ekonomiyi Şekillendiren Yeni Torba Yasa Meclis’ten Geçti
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilen yeni kanun teklifi, ekonominin birçok alanında önemli düzenlemeleri hayata geçiriyor. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun‘dan vergi mevzuatına, yatırım teşviklerinden çalışma hayatına kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan değişiklikler yasalaştı.
Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu’nda Cumhurbaşkanı Yetkisi Genişletildi
Yeni düzenlemeye göre, kambiyo, nukut, esham ve tahvilat alım satımı gibi finansal işlemler ile kıymetli maden ve taş ticaretinde düzenleme ve kısıtlama yetkisi Cumhurbaşkanı‘na veriliyor. Bu kapsamda, Türk lirasının değerini korumak amacıyla alınacak kararlar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.
Ayrıca, bu kıymetlerin izinsiz olarak yurda sokulması veya yurttan çıkarılması durumunda, fiil Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında değilse, eşyanın rayiç bedelinin yarısından iki katına kadar idari para cezası uygulanacak. Teşebbüs aşamasında kalan fiiller için ceza yarı oranında indirilecek.
Yetkisiz Faaliyetlere Yönelik Yaptırımlar Artırıldı
İzin veya belge gerektiren alanlarda yetkisiz faaliyet gösterenlere yönelik cezalar ağırlaştırıldı. Bu kişilere 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek ve iş yerlerindeki tüm faaliyetler bir ay süreyle durdurulacak. Faaliyetin 5 yıl içinde tekrarlanması durumunda ceza üst sınırdan uygulanacak ve iş yeri sürekli olarak kapatılabilecek. Cezalara ayrıca gecikme faizi de eklenecek.
Vergi Mevzuatında Önemli Değişiklikler ve İstisnalar
Kanunla birlikte vergi alanında da bir dizi yeni düzenleme getirildi:
- Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) Personeli: Taşra teşkilatında saha görevi yapan personele ödenen fazla mesai ücreti için esas alınan gösterge rakamı 160’tan 300’e çıkarıldı. Fazla mesai ücreti alabilecek personel oranı ise %20’den %40’a yükseltildi.
- KDV İstisnaları: Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı gibi kurumların milli savunma ve iç güvenlik amaçlı alacakları belirli taşıtlar KDV’den muaf tutuldu. Ayrıca Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetindeki taşınmazların satışı da KDV istisnası kapsamına alındı.
- ÖTV Düzenlemesi: Akaryakıt ve doğal gaz gibi ürünlerin ithalinde teminata bağlanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), artık KDV matrahına dahil edilecek.
- Organize Sanayi Bölgeleri: OSB tüzel kişiliklerinin vergi, resim ve harç muafiyetinin, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi’ni kapsamayacağı belirtildi.
Otomotivde ÖTV Matrahları ve Oranları Yeniden Belirlendi
Yeni yasa ile bazı fosil yakıtlı ve hibrit otomobillerin ÖTV matrah eşikleri ve oranlarında değişikliğe gidildi. Motor silindir hacmi ve elektrik motor gücüne göre ÖTV oranları %80 ile %220 arasında değişecek. Cumhurbaşkanı, bu oranları ve matrahları üç katına kadar artırma veya sıfıra indirme yetkisine sahip olacak. Ayrıca, azami yük kütlesi 3.500 kilogramı geçmeyen arazi taşıtları için ÖTV oranı %50 olarak sabitlendi.
Yatırım, AR-GE ve Teknoloji Teşvikleri
Yatırımları ve teknolojik gelişimi desteklemek amacıyla yeni teşvikler getirildi:
- Teknoloji Geliştirme Bölgeleri: Bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin ücretlerine uygulanan gelir vergisi istisnası için üst sınır, brüt asgari ücretin 40 katı olarak belirlendi.
- Yatırım Teşvikleri: İndirimli kurumlar vergisi uygulaması en fazla 10 hesap dönemi ve %60 oranında uygulanacak şekilde yeniden düzenlendi. Cumhurbaşkanı’na, yatırım teşviklerinde bölge, sektör ve proje bazında oranları değiştirme yetkisi tanındı.
- AR-GE Personeli İstisnası: AR-GE ve destek personelinin ücretlerindeki gelir vergisi stopajı teşviki, personelin eğitim durumuna göre %80, %90 ve %95 oranlarında uygulanacak.
Çalışma Hayatı ve Diğer Alanlardaki Yenilikler
Kanun, çalışma hayatına ve diğer bazı kanunlara yönelik hükümler de içeriyor:
- İş Kanunu: İşçinin onayıyla, fesih bildirimleri hariç olmak üzere, diğer bildirimlerin Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) üzerinden yapılmasına imkan tanındı. Bu hüküm 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.
- İŞKUR: Özel istihdam bürolarının, açık iş ilanlarını ve yönlendirme verilerini İŞKUR’a elektronik olarak bildirmesi zorunlu hale getirildi. Bu kurala uymayanlara kademeli para cezaları uygulanacak.
- LPG Piyasası: Dağıtıcıların toptan LPG ticaretine ilişkin yeni kurallar getirildi ve depolama lisansı sahiplerine boş kapasitelerini kullandırma yükümlülüğü getirildi.