Türkiye’deki turizm sektöründe çalışan bir milyondan fazla işçinin çalışma koşulları ve izin hakları, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) onaylanan yeni bir yasa ile yeniden gündeme geldi. Sektördeki ağır şartlar ve güvencesiz çalışma ortamı, bu düzenlemeyle daha da tartışmalı bir boyut kazandı.
Yeni Düzenleme Ne Getiriyor?
Kabul edilen yasa değişikliği, turizm çalışanlarının haftalık tatil hakkını yeniden şekillendiriyor. Yeni düzenlemeye göre, işçiler haftada bir gün kesintisiz tatil yapmak yerine, 10 gün aralıksız çalışıp ancak 11. günde izin kullanabilecek. Daha da önemlisi, bu tatil gününde çalışmaları durumunda kendilerine fazla mesai ücreti ödenmeyecek olması, tepkilerin odağında yer alıyor.
Sektörün Karne: Rakamlarla Çalışma Hayatı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2025 Ocak ayı verilerine göre, Türkiye’de konaklama ve eğlence iş kolunda 1 milyon 169 bin 680 kişi istihdam ediliyor. Ancak bu büyük iş gücünün sendikal örgütlülüğü oldukça zayıf. Sektördeki duruma ilişkin bazı önemli veriler şunlardır:
- Sendikalı İşçi Sayısı: 53,776
- Sendikalaşma Oranı: %4.5
- Toplu Sözleşme Hakkı Olan İşçi: 46,259
- Toplam İş Yeri Sayısı: 182,066
- Sendikalı İş Yeri Sayısı: 3,565
- Sendikasız İş Yeri Sayısı: 178,501
Güvencesizlik ve Yoğun Çalışma Saatleri
Dev Turizm İş Sendikası’nın raporlarına göre, sektördeki sorunlar oldukça derin. Çalışanların %30’undan fazlası kayıt dışı olarak çalıştırılıyor. Özellikle yoğun sezonda haftalık çalışma süreleri fiili olarak 50 ila 60 saati buluyor. Buna rağmen, fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi yaygın bir uygulama. Ayrıca, çalışanların yaklaşık yarısının yıllık izinlerini dahi kullanamadığı belirtiliyor. Bu ağır koşullar, son üç yılda sektörden ayrılma oranını %60’a kadar çıkarmış durumda.
Sendikalar Tarafından Sert Eleştiri: “İnsani Değerlerimizi Kaybediyoruz”
Sektörde toplu iş sözleşmesi yetkisine sahip tek sendika olan Türkiye Otel, Lokanta, Dinlenme Yerleri İşçileri Sendikası (TOLEYİS) Genel Başkanı Cemail Bakındı, düzenlemeye sert tepki gösterdi.
“Bu bir kere insana saygısızlık. Hazreti Ömer’in kaldırdığı köleliği yeniden yaratıyorlar. Olacak iş mi bu? İnsani değerleri de kaybediyoruz.”
Bakındı, özellikle yaz aylarındaki sıcaklarda 10 gün aralıksız çalışmanın imkansızlığına dikkat çekerek, “Bu acımasız sistemle turizmde çalışacak işçi bulamazlar. Yasanın iptali için gerekli bütün çalışmaları yapacağız. Türkiye’yi ILO’nun kara listesine alırlar” ifadelerini kullandı.