Küresel Enerji Talebi Rekor Kırdı, Türkiye Arz Artışında Avrupa Lideri
KPMG ve Enerji Enstitüsü iş birliğiyle hazırlanan 2024 Dünya Enerji İstatistik Raporu, küresel enerji talebinin geçtiğimiz yıla göre yüzde 2‘nin üzerinde bir artışla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığını ortaya koydu. Elektrifikasyonun hız kazanmasıyla birlikte elektrik talebindeki artış ise yüzde 4‘ü aşarak genel enerji tüketimindeki büyümeyi geride bıraktı.
Enerji talebindeki bu yükseliş, karbon emisyonlarına da olumsuz yansıdı. Küresel CO2 emisyonları, 2024 yılında yüzde 1‘lik bir artışla üst üste dördüncü kez rekor kırdı. Bu veriler, iklim hedeflerine ulaşma yolunda küresel ölçekte ciddi zorlukların devam ettiğini gösteriyor.
Türkiye Enerji Arzında Avrupa’nın Zirvesinde
Rapor, Türkiye’nin enerji arzındaki dikkat çekici yükselişini özel olarak vurguladı. 2024 yılında Türkiye’nin toplam enerji arzı, yüzde 5,1 oranında büyüyerek 7,02 exajoule seviyesine ulaştı. Bu büyüme oranıyla Türkiye, Avrupa’da enerji arzı en hızlı artan ülke oldu. Toplam arzda yüzde 1,2’lik paya sahip olan Türkiye, bu alanda Almanya ve Fransa’nın ardından üçüncü sırada konumlandı. Ayrıca, 2014-2024 döneminde yakalanan yıllık ortalama yüzde 3,5 büyüme oranı ile Türkiye, Avrupa’nın en istikrarlı büyüyen enerji tedarikçisi unvanını kazandı.
Karşıt Güçlerin Yön Verdiği Küresel Sistem
KPMG Türkiye Enerji Sektörü Lideri Hakan Demirelli, mevcut durumu değerlendirerek küresel enerji sistemindeki zıt dinamiklere dikkat çekti.
“Elektrifikasyon hızla artıyor ancak fosil yakıt kullanımı da aynı şekilde yükseliyor. Yenilenebilir kaynaklar gelişiyor fakat iklim hedeflerine ulaşmakta hâlâ gerideyiz. Türkiye’nin enerji arzındaki güçlü artışı, enerji güvenliğini güçlendirme ve ekonomik büyümeye katkı açısından önemli bir kazanım.”
Yenilenebilir Enerji ve Fosil Yakıtların Dengesi
Fosil Yakıtlar Halen Güçlü
Temiz enerji yatırımlarındaki artışa rağmen fosil yakıtlar, küresel enerji denklemindeki ağırlığını koruyor. 2024’te küresel petrol üretimi yüzde 0,6 artarak günlük 97 milyon varile çıktı. Üretimin üçte ikisinden fazlası OPEC dışı ülkeler tarafından karşılanırken, ABD günlük 20 milyon varilin üzerinde üretimle tarihinde bir ilke imza atarak Suudi Arabistan ve Rusya’yı geride bıraktı.
Yenilenebilirde Çin Liderliği Pekiştiriyor
2024 itibarıyla Çin, yenilenebilir enerji kapasitesinde ABD, Avrupa ve Hindistan’ın toplamını geride bırakarak lider konumunu sağlamlaştırdı. Avrupa’da ise yatırımlar, yüksek faiz oranları ve tedarik zinciri sorunları nedeniyle yavaşlama eğilimi gösterdi. Rüzgâr ve güneş enerjisi üretimi küresel çapta yüzde 16‘dan fazla artarak toplam enerji talebi artış hızını dokuz kat aştı. Ancak altyapı eksiklikleri, bu kaynakların artan talebi karşılamasını, özellikle gelişmekte olan bölgelerde, zorlaştırıyor.
Enerji Dönüşümünün Yeni Merkezi: Gelişmekte Olan Piyasalar
Son on yıllık süreçte OECD dışındaki ülkeler, yenilenebilir enerji yatırımlarını OECD ülkelerine kıyasla iki kat daha hızlı artırdı. Enerji talebi ve sermayenin bu büyüyen piyasalara yönelmesi, küresel enerji dönüşümünün merkezinin artık gelişmekte olan ülkelere kaydığını net bir şekilde ortaya koyuyor.