Birleşmiş Milletler (BM), Taliban yönetiminin Afganistan’da kadın ve kız çocuklarını hedef alan ve kıyafet kurallarını ihlal ettikleri gerekçesiyle gerçekleştirdiği tutuklamalara ilişkin ciddi endişelerini kamuoyuyla paylaştı. Pazartesi günü yapılan açıklamada, bu tür uygulamaların kadınların toplumsal hayattan daha fazla dışlanmasına yol açtığı vurgulandı.
BM: “Korku Ortamı Artıyor, Güven Zedeleniyor”
BM tarafından yapılan açıklamada, Taliban’ın keyfi tutuklamalarının yarattığı olumsuz atmosfere dikkat çekildi. Açıklamada tutuklananların sayısı, yaşları veya tutuldukları yerler hakkında detay verilmezken, genel durumun ciddiyeti ortaya konuldu.
“Bu olaylar, kadın ve kız çocuklarını daha da izole ediyor, korku ortamını artırıyor ve kamuoyunun güvenini zedeliyor.”
BM misyonu, Taliban hükümetine kadınların ve kız çocuklarının temel insan haklarını ve özgürlüklerini kısıtlayan tüm politikalardan vazgeçmesi yönünde çağrısını yineledi. Özellikle 6. sınıf sonrası eğitimin yasaklanması kararının geri alınması gerektiği belirtildi. Taliban yetkilileri ise konuyla ilgili henüz bir yorum yapmadı.
Taliban’ın Tartışmalı Kıyafet Kuralları ve Önceki Tutuklamalar
Taliban yönetimi, Mayıs 2022‘de kadınlar için katı kıyafet kuralları getirmişti. Bu kurallar, kadınların kamusal alanda yalnızca gözlerini açıkta bırakacak şekilde baştan ayağa burka giymelerini tavsiye ediyordu.
Öne Çıkan Tutuklama Olayları
Afganistan’daki BM misyonu, son dönemde yaşanan iki büyük tutuklama dalgasından endişe duyduklarını belirtti:
- 16-19 Temmuz: Kabil’de çok sayıda kadın ve kız çocuğu, başörtüsü (hicap) kurallarına uymadıkları gerekçesiyle Taliban güçleri tarafından tutuklandı.
- Ocak 2024: Ülkenin “Ahlak ve Erdem Bakanlığı”, başkent Kabil’de “yanlış başörtü” taktıkları iddiasıyla kadınların tutuklandığını resmi olarak doğruladı. Bakanlık sözcüsü Abdul Ghafar Farooq, tutuklu sayısı ya da “yanlış” olarak nitelendirilen durum hakkında bilgi vermedi.
BM, o dönemde tutuklanan kadınlara kötü muamele edildiği ve serbest bırakılmaları karşılığında rüşvet talep edildiği yönündeki iddiaları da araştırdığını duyurmuştu.
Taliban Yönetimi ve Uluslararası Tanınma Sorunu
Ağustos 2021‘de ABD ve NATO birliklerinin çekilmesiyle Afganistan’da kontrolü ele geçiren Taliban, o tarihten bu yana kendi katı İslami yasa yorumunu uyguluyor. Yönetim, bir yandan bu politikaları sürdürürken diğer yandan uluslararası alanda tanınma çabalarını devam ettiriyor. Bu süreçte, Temmuz ayında Rusya, Taliban yönetimini resmi olarak tanıyan dünyadaki ilk ve tek ülke konumuna gelmişti.